Ο Ντμίτρι Ντμίτριεβιτς Σοστακόβιτς γεννήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 1906 [παλ.ημερ. 12 Σεπτεμβρίου] στην Αγία Πετρούπολη, ήταν Ρώσος συνθέτης της Σοβιετικής περιόδου. Υπήρξε ο δημοφιλέστερος Σοβιετικός συνθέτης της γενιάς του και παρέλαβε πολυάριθμες τιμητικές διακρίσεις και κρατικά βραβεία, ενώ επίσης θήτευσε στο «Ανώτατο Σοβιέτ». Ο πατέρας του ήταν πολωνικής καταγωγής και η μητέρα του απώτερης ελληνικής. Παρά την οικογενειακή μουσική παράδοση (η μητέρα του ήταν πιανίστρια), ο Ντμίτρι αρχικά δεν ενδιαφερόταν καθόλου για τη μουσική. Η μητέρα του, όμως, σύντομα κατάφερε να στρέψει το ενδιαφέρον του Μίτια, όπως ήταν το χαϊδευτικό του, στο πιάνο.
Το ταλέντο του έγινε εμφανές, ήδη, από τα πρώτα μαθήματα, σε ηλικία 9 ετών και σύντομα ο Ντμίτρι έκανε τις πρώτες απόπειρες στη σύνθεση. Το 1919, έγινε δεκτός στο Ωδείο της Αγίας Πετρούπολης, το οποίο διηύθυνε ο συνθέτης Αλεξάντερ Γκλαζούνοφ. Ο Γκλαζούνοφ παρακολουθούσε με μεγάλο ενδιαφέρον την πρόοδο του νεαρού με το σπουδαίο ταλέντο και κατά καιρούς τον υποστήριζε οικονομικά. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του, απέτυχε την πρώτη φορά να περάσει τις εξετάσεις στο μάθημα της μαρξιστικής ιδεολογίας και χαρακτηρίστηκε από έλλειψη πολιτικού ζήλου.
Στα 17 του διαγνώσθηκε με φυματίωση και αυτό έμελλε να αλλάξει τη ζωή του. Ένα χρόνο πριν έχασε τον πατέρα του. Η οικογένειά του είχε ακραίους μπολσεβίκους και ο παππούς του είχε αναμειχθεί στην δολοφονία του Αλέξανδρου Β’. Η σχέση του με το σοβιετικό καθεστώς ήταν ιδιαίτερη. Έχασε την εύνοιά του όταν τον αποκήρυξε ο Στάλιν δύο φορές, το 1936 και το 1948, αλλά αργότερα κέρδισε πολλά βραβεία και συνεισέφερε στη κρατική εκστρατεία εμψύχωσης. Πρόκειται για τον σπουδαίο συνθέτη Ντμίτρι Σοστακόβιτς, που οι νότες του έχουν ταξιδέψει πολλές γενιές και η μουσική του έχει επηρεάσει μεγάλος σύγχρονους συνθέτες. Ακόμη και να κάποιος δεν γνωρίζει το έργο του, έχει σίγουρα ακούσει τη μουσική του ή καλλιτέχνες που έχουν επηρεαστεί από το έργο του.
Για την αποφοίτησή του από το Ωδείο (1925) συνέθεσε την 1η Συμφωνία. Η επιτυχία του έργου ήταν μεγάλη και του προσέφερε παγκόσμια αναγνώριση, ήδη, από την ηλικία των 19 ετών. Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε στις 12 Μαΐου 1926 από τη Φιλαρμονική του Λένινγκραντ (όπως είχε μετονομαστεί από το 1924 η Αγία Πετρούπολη), υπό τη διεύθυνση του Νικολάι Μάλκο.
Μετά την αποφοίτησή του ακολούθησε διπλή σταδιοδρομία, του κλασικού πιανίστα και συνθέτη. Οι πιανιστικές του επιδόσεις δέχθηκαν αρκετές αποδοκιμασίες, σε αντίθεση με τις συνθετικές κι έτσι μετά το 1927 αφοσιώθηκε στη σύνθεση και με την προτροπή του σπουδαίου μαέστρου Μπρούνο Βάλτερ.
Το 1927 έγραψε τη 2η Συμφωνία, έπειτα από παραγγελία για τις εκδηλώσεις εορτασμού της δέκατης επετείου της Οκτωβριανής Επανάστασης. Καθώς έγραφε το έργο αυτό, παράλληλα ξεκίνησε την όπερα «Η Μύτη», η οποία βασιζόταν στην ομώνυμη ιστορία του Γκόγκολ και σατίριζε τη σοβιετική γραφειοκρατία. Το 1929 η όπερα επικρίθηκε για «φορμαλισμό» από τη σοβιετική ομοσπονδία μουσικών.
Όταν ξέσπασε ο πόλεμος της Ρωσίας με τη Γερμανία, το 1941, ο Σοστακόβιτς με τις μουσικές τους συνθέσεις, συνεισέφερε στην κρατική εκστρατεία εμψύχωσης. Η παρουσίαση της 7ης Συμφωνίας, το 1942, έγινε στη Μόσχα λίγες μέρες μετά την αποφασιστική νίκη των Σοβιετικών εναντίον των Ναζί. Η σύνθεση αυτή διαδόθηκε και εκτός Σοβιετικής ένωσης, χαρακτηρίστηκε επαναστατική και έγινε σύμβολο της ρωσικής αντίστασης. Είχε έρθει η ώρα της αναγνώρισης και πήρε το βραβείο Στάλιν για το έργο του ενώ εκφώνησε μέχρι και ραδιοφωνικό διάγγελμα προς το σοβιετικό λαό. Η πολιτική του ταυτότητα ήταν ασταθής. Κατά διαστήματα τον θεωρούσαν πότε φιλοκομμουνιστής και πότε εχθρός της Σταλινικής ιδεολογίας. Έφτασε κοντά στην εκτέλεση και την απέλαση. Το 1948 ήρθε η δεύτερη αποκήρυξη του έργου του που θεωρήθηκε ότι έχει δυτικές επιρροές. Ωστόσο μέχρι το 1949 οι περιορισμοί στην ζωή και την σύνθεσή του κόπασαν. Μάλιστα, ο Στάλιν εγκωμίασε το έργο του «Το τραγούδι των δασών». Το 1951 ορίστηκε αντιπρόσωπος στο Ανώτατο Σοβιέτ, στο ανώτατο όργανο της κρατικής εξουσίας της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Ο θάνατος του Στάλιν, το 1953, αποτέλεσε βήμα για την αποκατάσταση του Σοστακόβιτς. Η αποκατάσταση επισφραγίστηκε με τη 10η συμφωνία, το δεύτερο μέρος της οποίας θεωρείται μουσικό πορτραίτο του Στάλιν.
Ο Ρώσος συνθέτης με την σχέση αγάπης και μίσους με το Σοβιετικό καθεστώς πέθανε από καρκίνο στους πνεύμονες, στις 9 Αυγούστου του 1975. Η κηδεία του συνθέτη που θεωρήθηκε ο δημοφιλέστερος Σοβιετικός στη γενιά του με πολυάριθμες διακρίσεις και βραβεία, παρά την ιδιαίτερα αντιφατική σχέση με το Σοβιετικό καθεστώς ήταν πολιτική. Πολλά από τα έργα του τα ερμήνευσε ο γιος του, Μαξίμ, στον οποίο ήταν και αφιερωμένα. Το έργο του αποτελούνταν κυρίως από συμφωνίες και κουαρτέτα. Οι τελευταίες συνθέσεις του ήταν και για φωνή, με κείμενα που αναφέρονταν στον έρωτα, τον θάνατο και την τέχνη.
Πηγή: mixanitouxronou.gr | sansimera.gr