Ο Ελία Καζάν (Elia Kazan) γεννήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 1909 στην Κωνσταντινούπολη, στο Καντίκιοϊ, και το πραγματικό όνομά του ήταν Ηλίας Καζαντζόγλου. Σε ηλικία τεσσάρων ετών μετανάστευσε με τους γονείς του, αρχικώς στη Γερμανία και στη συνέχεια στις ΗΠΑ. Αποφοίτησε από το τμήμα υποκριτικής του πανεπιστημίου Γέιλ και συνέχισε τις σπουδές του στο Γκρουπ Θίατερ του Λι Στράσμπεργκ. Ξεκίνησε την καριέρα του ως ηθοποιός στο θέατρο Group Theatre όπου παρέμεινε στη περίοδο 1932-1939. Το 1934 εγγράφεται στο Κομμουνιστικό Κόμμα Αμερικής, στο οποίο παραμένει για περίπου 1,5 χρόνο. Κατάλαβε σύντομα ότι τέχνη και σοσιαλισμός δεν συμβαδίζουν απαραίτητα κι ότι η δημοκρατικότητα μπορεί να γίνει ανασταλτικός παράγοντας στους καλλιτεχνικούς οραματισμούς.
Το 1942 έκανε το σκηνοθετικό του ντεμπούτο στο Μπρόντουγεϊ με το έργο του Θόρντον Ουάιλντερ, Με τα δόντια, με πρωταγωνίστρια την πληθωρική σούπερ σταρ Ταλούλα Μπάνκχεντ και τον Μοντγκόμερυ Κλιφτ σε πρώτη εμφάνιση. Αποτέλεσε τον πρώτο του θρίαμβο. Για τις επόμενες τρεις τουλάχιστον δεκαετίες θα ακολουθούσαν πολλοί άλλοι και ακόμα σπουδαιότεροι. Όπως ήταν τα δύο σπουδαία έργα του Άρθουρ Μίλερ. Πρώτα το Ήταν όλοι τους παιδιά μου με το οποίο το 1947 κέρδισε το πρώτο του βραβείο Τόνυ και ακολούθως Ο Θάνατος του εμποράκου με το οποίο κέρδισε δύο χρόνια μετά το δεύτερο του Τόνυ. Αν και ήταν η γνωριμία του και η φιλία – σχέση ζωής με τον Τένεσι Ουίλιαμς που απέδωσε τις πιο αξιομνημόνευτες τους στιγμές στο θέατρο: Καμίνο Ρεάλ, Λυσσασμένη γάτα, Γλυκό πουλί της νιότης , Λεωφορείον ο Πόθος.
Η πρώτη του απόπειρα στη μεγάλη οθόνη έγινε το 1945 όταν του πρότειναν να γυρίσει το γνωστό μυθιστόρημα της Μπέτι Σμιθ Ένα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν. Τιμήθηκε με δύο βραβεία Όσκαρ σκηνοθεσίας για τα έργα Συμφωνία Κυρίων και Το Λιμάνι της Αγωνίας, ενώ ήταν τρεις φορές υποψήφιος για τα έργα Λεωφορείο ο πόθος, Ανατολικά της Εδέμ και Αμέρικα, Αμέρικα, αντίστοιχα. Το 1999 η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου του απένειμε Τιμητικό Όσκαρ για το σύνολο του έργου του.
Ήταν ο σκηνοθέτης που ανέδειξε τον Μάρλον Μπράντο και τον Γουόρεν Μπίτι. Συνέβαλε στην καθιέρωση της προσέγγισης του ηθοποιού με βάση τη μέθοδο, που είχε αναπτύξει ο Κωνσταντίν Στανισλάβσκι. Οδήγησε 21 ηθοποιούς στις υποψηφιότητες των Όσκαρ.
Το 1948 υπήρξε συνιδρυτής του περίφημου Actor’s Studio στη Νέα Υόρκη, ενός πρότυπου εργαστηρίου για νέους ηθοποιούς, που κατά καιρούς φιλοξένησε πολλά ανερχόμενα αστέρια κι έγινε πνευματικό λίκνο του θεατρικού κόσμου στην Αμερική.
Ωστόσο, ο Ελία Καζάν αμαύρωσε την εικόνα του, όταν το 1952 κατέθεσε στην Επιτροπή Αντιαμερικανικών Υποθέσεων του Γερουσιαστή ΜακΚάρθι, όπου κατονόμασε καλλιτέχνες (και όχι μόνο), που πίστευε ότι ήταν μέλη του Αμερικανικού Κομμουνιστικού Κόμματος.
Πέθανε στις 28 Σεπτεμβρίου του 2003, στη Νέα Υόρκη.
Πηγή: Βικιπαίδεια, Lifo, Βιογραφίες Ελλήνων.