Το θεατρικό έργο του Ευγένιου Ο’ Νηλ, «Ο παγοπώλης έρχεται», σκηνοθετεί ο Ακύλλας Καραζήσης στο θέατρο Προσκήνιο και αφήνει ανάμεικτα συναισθήματα.
Εκ των προτέρων οφείλουμε να υπογραμμίσουμε πως πρόκειται για έργο απαιτητικό, με πολλαπλά επίπεδα δυσκολίες, τόσο στην αφηγηματική δομή, όσο και στη σκηνική μορφοποίηση. Εν μέρει αποτελούμε από βιογραφικές αναφορές, χωρίς, ωστόσο, να ταυτίζονται τα γεγονότα αποκλειστικά ειπωμένα από την προσωπική του ιστορία.
Στο επίκεντρο του έργου, τα άτομα που συνθέτουν την καθημερινότητα στον χώρο ενός παρακμιακού μπαρ που ανήκει στον μεσήλικα Χάρι Χόουπ, είναι πρώην τζογαδόροι, φοιτητές, πολιτικοποιημένοι ακτιβιστές, και νυν πότες· μέθυσοι, οι οποίοι περνούν τον χρόνο τους από τον ύπνο στα οινοπνευματώδη ποτά, και τανάπαλιν. Μία άπρακτη, παθητική καθημερινότητα, η οποία κεντρίζεται με ενδιαφέρον μία φορά κάθε έτος, στα γενέθλια του ιδιοκτήτη, όταν εμφανίζεται στο προσκήνιο ο Χίκι, ο πλανόδιος πλασιέ ο οποίος αποτελεί την κορύφωση του γλεντιού και τής χαράς.
Μέχρι εκείνο το σημείο, της έλευσης δηλαδή του ετήσιου επισκέπτη, ο χρόνος προσλαμβάνεται μέσα από τις ατομικές ιστορίες τού καθενός από τους θαμώνες τού μπαρ. Ιστορίες παραίτησης και ανεκπλήρωτων ονείρων, αφηγήσεις ενός λαμπρού όλο υποσχέσεις παρελθόντος κι ενός αβέβαιου παρόντος. Όλοι τους επιβιώνουν σε αυταπάτες μέσω των οποίων δόμησαν τις ζωές τους, έως τη στιγμή που η φετινή επίσκεψη του Χίκι ανατρέπει τα δεδομένα και τους θέτει ενώπιον των ευθυνών τους.
Ο σκηνοθέτης Ακύλλας Καραζήσης, επιχείρησε να συμπυκνώνει το εκτενές έργο στα βασικά πρόσωπα και να εμφανίσει διακριτά τα γνωρίσματα των ηρώων σε παραίτηση, καθώς κι ενός επεκτεινόμενου χρόνου από το παρελθόν στο παρόν και στο μέλλον. Εν τέλει, εκείνο το οποίο εμφανίστηκε στη σκηνή ως αποτέλεσμα ήταν η κυριαρχία τής υπερβολής, τού αυτοσχεδιασμού και τής υπονόμευσης του ρεαλισμού, που χαρακτηρίζει το έργο. Το κεντρικό πρότυπο του έργου διαπνέεται από την αισθητική κατάπτωση, τη δραματικότητα και την εμβάθυνση στην ψυχοσύνθεση των ηττημένων ηρώων. Αντίθετα, στην σκηνοθετική απόδοση του Α. Καραζήση, παρατηρούμε μία βαθμιαία τάση διακωμώδησης των χαρακτήρων, πρόσωπα τα οποία στην υπερβολή των εκφραστικών τους μέσων καταλήγουν στην γελοιοποίηση εαυτόν.
Είναι βέβαιο ότι στο West Side της Νέας Υόρκης, οι ήρωές μας, άνεργοι, άφραγκοι και ονειροπαρμένοι, μόνο στην κωμωδία δεν θα μπορούσαν να οδηγηθούν. Αντίθετα, η οπτική ματιά τού σκηνοθέτη κατευθύνει τους πρωταγωνιστές στην αποδόμηση τής υπόστασής τους, στην παραδοξότητα των επιθυμιών τους και το ανέφικτο των ονείρων μετατρέπεται σε ανυπόστατη υποβάθμιση των αιτιών που οδήγησαν τα πρόσωπα του έργου στην κοινωνική και ατομική παραίτηση.
Η έλευση του Χίκι, με την οποία θα τεθεί το ζήτημα της πραγματικότητας ως καθρέφτης των υπάρξεών τους σε χρόνο ενεστώτα, και σε αντιδιαστολή με την αποφυγή αναμέτρησης με το παρελθόν τους, ο σκηνοθέτης εμφανίζει τη μετάθεση των ενεργειών στη βούληση του καθενός εξ αυτών σαν να αφορά μία λειτουργία διαχρονική, μία απόφαση που θα ωθήσει τους ήρωες σε μία νέα πραγματικότητα, γεγονός το οποίο εν τέλει απολήγει στην απουσία ουσίας.
Η προσπάθεια να συνδεθεί με την χρονική συνέχεια του παρόντος χρόνου, στο σήμερα δηλαδή, μέσα από νέους, ηλικιακά, ηθοποιούς αυτομάτως προσέδωσε δυναμική στις ερμηνείες, μειώνοντας, ωστόσο, την πραγματολογική απεικόνιση των χαρακτήρων. Χαρακτήρες εν αποστρατεία από τη ζωή καταγράφει ο συγγραφέας, χαρακτήρες όλο ζωντάνια και διάθεση για ζωή, αποδίδει επί σκηνή ο Α. Καραζήσης. Το αίσθηση της κόπωσης και της αποστροφής στη ζωή, εξαιτίας των διαψεύσεων είναι αδύνατο να μορφοποιηθεί από ηθοποιούς που εστιάζουν σε μία εκδήλωση ενατένισης και προοπτικής, καταλήγοντας στην παρωδία.
Οι Έλενα Τοπαλίδου, Ακύλλας Καραζήσης, Γιώργος Κατσής, Χαρά Μάτα Γιαννάτου, Κωνσταντίνος Πλεμμένος, Ελίνα Ρίζου και Gary Salomon συνθέτουν ένα ανομοιογενές κλίμα, μία άμορφη μάζα συναισθηματικών εκδηλώσεων, δίχως ειρμό και λογική συνέχεια. Σίγουρα, αυτονομημένοι οι ρόλοι έχουν να προσθέσουν ιδιαίτερα γνωρίσματα στην απόδοση του έργου και στις νοηματικές προεκτάσεις αυτού. Ωστόσο, στην συνολική εικόνα, το αποτέλεσμα δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις τού εγχειρήματος. Μονάχα η Έλενα Τοπαλίδου και ο Κωνσταντίνος Πλεμμένος δύνανται να ξεχωρίσουν με τη σκηνική τους παρουσία.
Η πρώτη, η Έλενα Τοπαλίδου, ως Χίκι, μοιάζει να ισορροπεί ανάμεσα στο εντός και στο εκτός τής θεατρικής σκηνής, μία παρουσία που προσδίδει κύρος στις μελετημένες κινήσεις της και στοχευμένη στάση στις παρεμβάσεις της, ενώ ο Κωνσταντίνος Πλεμμένος, αποτραβηγμένος από το ακτιβιστικό παρελθόν του, με έμφαση στη σωματική περιγραφή των γεγονότων που τον έφεραν στη σημερινή κατάσταση, μεταπλάθει τον ήρωα προσαρμόζοντας την ερμηνευτική του δεινότητα στις απαιτήσεις αυτής τής αιτιακής σχέσης από το χθες στο σήμερα. Στην όλη παράσταση ιδιαίτερα σημαντική ορίζεται τόσο η συμβολή τού Κωνσταντίνου Σκουρλέτη στη σκηνογραφική απεικόνιση του περιθωριακού μπαρ, όσο και οι ενδυματολογικές επιλογές τής Ιωάννας Τσάμη.
Συνολικά, η παράσταση δεν ανταποκρίνεται στον στόχο της, αυτόν της εναρμόνισης του έργου τού Ευγένιου Ο’ Νηλ, με τις συνδηλώσεις τού παρελθόντος στο εκάστοτε «σήμερα».
Info: Παράταση παραστάσεων έως τα τέλη Απριλίου 2023, Παρασκευή 21:00, Σάββατο 18:00 & 21:00, Κυριακή 19:00 στο Θέατρο Προσκήνιο. Εισιτήρια στη viva.gr.
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.