Κριτική: «Όταν μεγαλώσω, θα γίνω Νάνα Μούσχουρη» στο Θέατρο Σταθμός

Θέατρο Σταθμός, Μεταξουργείο. Όταν η βιωμένη εμπειρία ως αλήθεια τής ζωής μεταφέρεται στο σανίδι υπό την ερμηνευτική μαεστρία τού Μάνου Καρατζογιάννη, τότε ο θεατής υποχρεούται να τη νιώσει στο ίδιο επίπεδο με τον ηθοποιό, στο ίδιο επίπεδο με την τεχνική επεξεργασία τής σκηνοθετικής οπτικής.

Ένα έργο το οποίο μας μεταφέρει στη δεκαετία τού ‘80 ως αντανάκλαση της πραγματικής ιστορίας τού Γάλλου συγγραφέα Νταβίντ Λελαί-Ελό. Μία ιστορία στη βάση τής οποίας η μεταμφίεση είναι ορόσημο εφηβικής διαφοροποίησης, αλλά και ανάγνωσης της ατομικότητας και της ταυτότητας, σε ένα επαρχιακό περιβάλλον με τους αντίστοιχους περιορισμούς.

Ο πρωταγωνιστής μας, δείχνει από νεαρή ηλικία ενδιαφέρον για τις μεταμφιέσεις και η βασίλισσα της Αιγύπτου μετατρέπεται για τον ίδιο σε όριο αυτογνωσίας, σε αντίθεση με παιχνίδια τύπου ποδόσφαιρο, με το οποίο καταπιάνονται τα υπόλοιπα αγόρια. Μία πραγματικότητα της εργατικής υποκουλτούρας που υποβιβάζει τα μέλη της στον συμβιβασμό και την υποχώρηση, μοιάζει ολοένα να εγκλωβίζει τα όνειρα και τις επιθυμίες του. Ένα οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον που επιβιώνει μέσα από την αναπαραγωγή των προτύπων ταξικής ιεραρχίας, προκαλεί αναπόφευκτα τραύματα και αρνητικά αισθήματα ενοχής. Σε αυτό το πλαίσιο, η Νανά Μούσχουρη, μεταμορφώνεται σε σανίδα σωτηρίας, σε μεταβλητή για μία νέα οπτική θέασης των πραγμάτων, σε μία νέα στάση ζωής.  

 

Τί κι αν η ελληνική γλώσσα δεν αποτελεί καθημερινό πεδίο αναφοράς για τον κεντρικό χαρακτήρα; Τί κι αν οι πολιτιστικές και κοινωνικές διαφοροποιήσεις είναι τόσες, που καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη την κατανόηση των δεδομένων που η φωνή τής ερμηνεύτριας μεταδίδει;

Είναι οι μουσικές νότες, ο ρυθμός στα χείλη, η συναισθηματική φόρτιση των στιγμών, που υπερβαίνουν εμπόδια και ανυπέρβλητες καταστάσεις. Αφετηρία το Only Love σε σύνθεση του Vladimir Cosma, ερμηνευμένο από τη Νάνα Μούσχουρη, για τη σειρά «Η κόρη του Μιστράλ» (Mistral’s daughter), βασισμένη πάνω στο βιβλίο της Judith Krantz. Σε εφηβική ηλικία, με τις αλλαγές, τις αναστατώσεις, τα ερωτήματα και τις σκέψεις που βασανίζουν τα άτομα στη μεταβατική αυτή φάση τής ζωής τους, το εν λόγω άσμα και η συγκεκριμένη ερμηνεία αποτελούν την κορύφωση της φαντασιακής πρόσδεσης του πρωταγωνιστή.

Η γνωριμία με τη Νάνα Μούσχουρη, τα δύσκολα παιδικά χρόνια τής ίδιας, αλλά και η ευκαιρία μέσα από αυτά να κυνηγήσει το ταλέντο και τα όνειρά της, μετατρέπονται σε καθρέφτη τής προσωπικότητάς του. Μεταμορφώνεται στο είδωλό του και ταυτόχρονα μεταμορφώνει τον εαυτό του στα ακρότατα όρια της επιθυμίας.

Τί να πρωτοπεί κανείς για τον Μάνο Καρατζογιάννη. Τον έχουμε θαυμάσει για το πηγαίο ταλέντο, την εξωστρέφεια που χαρίζει στους ρόλους που υποδύεται, το περιεχόμενο των συναισθηματικών διακυμάνσεων που τόσο έντεχνα μεταφέρει στο κοινό. Στον ρόλο τού Μιλού υποχρεωτικά προσαρμόζει εαυτόν στην ηλικιακή μεταβολή τού κεντρικού ήρωα. Μία κατάσταση εξαιρετικά δύσκολη και απαιτητική. Από νεαρό αγόρι έως την εφηβική ηλικία, και από ενήλικας φοιτητής, ερωτευμένος με κοπέλα, καθηγητής, έως Νάνα Μούσχουρη, όλα μοιάζουν σκαλοπάτια ωριμότητας. Τί κι αν ο Μιλού μεταμφιέζεται;

Ο Μάνος Καρατζογιάννης, με αυθεντική τέχνη έχει διεισδύσει τον ρόλο, έχει εμβαθύνει σε σημείο ταύτισης. Ο τρόπος που κινείται στη σκηνή, ο τρόπος με τον οποίο εκφράζει τα συναισθήματά του, η χρήση του σώματος και εκφραστική του δεινότητα, όλα μαρτυρούν αυτήν την ταύτιση. Μία κυκλωτική ενέργεια που μεταδίδει ταυτόχρονα την παιδική αθωότητα και την ενήλικη υπευθυνότητα, την σταδιακή μετάλλαξη του προσώπου από κρυστάλλινο προϊόν τής φύσης σε μία ανεξάρτητη ταυτότητα, όλα επιβεβαιώνουν πως ο Μάνος Καρατζογιάννης είναι σπουδαίος ηθοποιός. 

Σε μετάφραση Αγγελικής Βουλουμάνου, σκηνικά και τα κοστούμια Σεμίραμις Μοσχοβάκη, ο σκηνικός χώρος γέμισε από λογιών λογιών αντικείμενα, δίσκους, γυαλιά, περούκες, κόκκινο φόρεμα, συμβολικά μίας εποχής και των αλλεπάλληλων γνωρισμάτων που οι ήρωες αυτής υιοθετούν και έσω αυτών ξεδιπλώνουν την υπόστασή τους. Αξίζει να υπογραμμίσουμε τον ρόλο τής κινησιολογίας τής Ματίνας Κωστιάνη: Για να υπάρξει ως αποτέλεσμα αυτού του είδους η εξελικτική διαδικασία ενός προσώπου, δηλαδή η ηλικιακή μεταβολή παράλληλα με σειρά γεγονότων, έως την ώριμη στιγμή τού ήρωα, είναι απαραίτητη η σωματική πλαισίωση των αλλαγών, η σωματική απάντηση στην πρακτική μορφοποίηση της επιθυμίας.

Ο Μάνος Καρατζογιάννης ταυτίζεται με τον ρόλο μέσω τού σώματος, μέσω των κινήσεων που αντιστοιχούν στα στάδια της ηλικιακής μεγέθυνσης του χαρακτήρα, γεγονός εξαιρετικά σύνθετο και επικίνδυνο, καθώς ισορροπεί ανάμεσα στη σοβαρότητα και την επιπολαιότητα. Εδώ, ο Μάνος Καρατζογιάννης, με την κατάλληλη κινησιολογική καθοδήγηση, πετυχαίνει τον στόχο με τρόπο μοναδικά ανεπανάληπτο και καθοριστικό για την έκβαση της παράστασης.  

Εξίσου καθοριστική η σκηνοθεσία τού Ελισσαίου Βλάχου. Μεταχειρίστηκε κάθε σπιθαμή χώρου για να μεταπλάσει τη δύναμη της φαντασίας και του ονείρου σε χωρική διάσταση της πράξης, επιτρέποντας στον πρωταγωνιστή να ξεδιπλώσει το πηγαίο ταλέντο του. Ενδεχομένως μια προσθήκη τεχνικών μέσων διαφορετικής χρήσης να εξυπηρετούσε την οριοθέτηση των σημείων τού έργου, κυρίως τη σταδιακή ενηλικίωση του ήρωα και τη διαφοροποίηση του κόσμου που τον περιβάλλει. Ωστόσο, αυτή η υπογράμμιση είναι αμελητέα μπροστά στο αποτέλεσμα που επιτυγχάνετε. 

Μία παράσταση πολλαπλών μηνυμάτων και νοημάτων, που αξίζει κανείς να την παρακολουθήσει.

Ακολουθήστε το tetragwno.gr στο Google News και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.