Διαβάσαμε το «Απειρόγωνο»: Στο μικροσκόπιο οι αγεφύρωτες σχέσεις του Κόλουμ ΜακΚαν
Τον Κόλουμ ΜακΚαν δεν τον γνώριζα. Παρότι πρόκειται για έναν ιδιαίτερα δημοφιλή σε διεθνές επίπεδο συγγραφέα, ο οποίος έχει διεκδικήσει μέσα από τα έργα του σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία όπως το BOOKER, δεν είχε τύχει μέχρι και σήμερα να «πέσω» πάνω σε κάποιο λογοτεχνικό του έργο.
Πρόσφατα ωστόσο, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ, το ογκώδες μυθιστόρημα του ΑΠΕΙΡΟΓΩΝΟ, το οποίο μου τράβηξε το ενδιαφέρον όχι μόνο λόγω της θεματολογίας του, μιας και αναφέρεται κατά κύριο λόγο στις συνεχείς ισραηλινοπαλαιστινιακές συγκρούσεις, αλλά και λόγω της μετάφρασης του, την οποία υπογράφει η κυρία Τόνια Κοβαλένκο, τις μεταφραστικές δουλειές της οποίας και ακολουθώ πιστά.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως έχουμε να κάνουμε με έναν συγγραφέα ιρλανδικής καταγωγής, ο οποίος έχει πολιτογραφηθεί Αμερικανός πολίτης, αφού κατοικεί με την οικογένεια του στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης και επιλέγει να ασχοληθεί μέσα από το πιο πρόσφατο μυθιστορηματικό του έργο με το ισραηλινό-παλαιστινιακό ζήτημα, ένα διαχρονικό, «αιωνόβιο» θα τολμούσα να πω ζήτημα, που μετρά ήδη αρκετές δεκαετίες, κι από ότι διαφαίνεται δυστυχώς δεν θα επιλυθεί ουσιαστικά ίσως και ποτέ…
o Κόλουμ ΜακΚαν τολμά να δημιουργήσει ένα μεγαλεπήβολο μυθιστορηματικό έργο, διαχρονικού χαρακτήρα και να αναμετρηθεί με τις δεινές συνέπειες της βίας του πολέμου και να αναδείξει τον αναποτελεσματικό χαρακτήρα του ως μέσο επίλυσης οποιαδήποτε διαφοράς ανάμεσα σε δύο λαούς
Αφορμή για τη συγγραφή του παρόντος μυθιστορήματος υπήρξε η συνάντηση του Κόλουμ ΜακΚαν με τους δύο βασικούς μυθιστορηματικούς τους χαρακτήρες. Πρόκειται για υπαρκτά πρόσωπα, οι προσωπικές ιστορίες των οποίων ενέπνευσαν τον Ιρλανδοαμερικανό συγγραφέα. Συγκεκριμένα, ο ΜακΚαν μας αφηγείται την ιστορία του Μπασάμ Αραμίν, ενός Παλαιστίνιου που έχασε την δεκάχρονη κόρη του το 2007 από έναν ισραηλινό στρατιώτη, καθώς και την ιστορία του Ράμι Ελχανάν, ενός Ισραηλινού που έχασε την δεκατριάχρονη κόρη του το 1997 από έναν Παλαιστίνιο βομβιστή αυτοκτονίας, σε ισόποσα μοιρασμένα κεφάλαια.
Με φόντο λοιπόν το Ισραήλ, έναν τόπο που διεκδικείται από δύο λαούς, έναν τόπο που συνδέεται άρρηκτα με τρεις διαφορετικές θρησκείες, αφού εκεί εντοπίζονται μερικά από τα σημαντικότερα και πιο ιερά θρησκευτικά μνημεία τόσο των Χριστιανών, όσο και των Εβραίων, αλλά και των Μουσουλμάνων, έναν τόπο που έχει βυθιστεί στο αίμα αμέτρητων αθώων ψυχών, ως αποτέλεσμα των ατελέσφορων και φυσικά αιματηρών πολεμικών συγκρούσεων, ο Κόλουμ ΜακΚαν τολμά να δημιουργήσει ένα μεγαλεπήβολο μυθιστορηματικό έργο, διαχρονικού χαρακτήρα και να αναμετρηθεί με τις δεινές συνέπειες της βίας του πολέμου και να αναδείξει τον αναποτελεσματικό χαρακτήρα του ως μέσο επίλυσης οποιαδήποτε διαφοράς ανάμεσα σε δύο λαούς.
Ο θάνατος, το αμετάκλητο αυτό γεγονός, καθώς και η απώλεια, η δυσβάσταχτη απώλεια ενός παιδιού, γίνονται ο συνδετικός κρίκος των δύο βασικών μυθιστορηματικών χαρακτήρων, του Παλαιστίνιου Μπασάμ και του Ισραηλινού Ράμι, οι οποίοι αφήνουν στην άκρη τις αγεφύρωτες φαινομενικά διαφορές τους, διαφορές που προκύπτουν κυρίως από το γεγονός πως έχουμε να κάνουμε με έναν Παλαιστίνιο και έναν Ισραηλινό, η καταγωγή των οποίων είναι άρρηκτα συνυφασμένη με τις πολιτικές τους θέσεις, με τα όνειρα και τις φιλοδοξίες τους, και γενικότερα με τη στάση ζωής και την κοσμοθεωρία τους, και ενώνουν τις φωνές τους σε έναν κοινό αγώνα, όπου μέσα από ομιλίες και συναντήσεις παλεύουν να οικοδομήσουν μία στιβαρή γέφυρα επικοινωνίας ανάμεσα στους δύο λαούς, με σκοπό να αποτρέψουν κάθε ολέθρια πολεμική ενέργεια και να καλλιεργήσουν μία ουσιαστική σχέση επικοινωνίας, πιστεύοντας πως αφού κατάφεραν οι ίδιοι να ξεπεράσουν τα εμπόδια που ορθώνονταν ανάμεσα τους και να δεθούν με τους δεσμούς μίας ειλικρινούς φιλίας, τότε σίγουρα αυτό θα μπορούσε να συμβεί και σε ένα γενικότερο πλαίσιο, φέρνοντας κοντά τους δύο λαούς.
Η αφελής αυτή ίσως για κάποιους σύλληψη, την οποία ωστόσο ο συγγραφέας την εμπνεύστηκε από την αληθινή ιστορία των δύο αντρών, οι οποίοι προσπάθησαν μέσα από ένα πλήθος ομιλιών να αφυπνίσουν τους δύο λαούς, έγινε μία στέρεη βάση επάνω στην οποία οικοδομήθηκε το παρόν μυθιστόρημα, το οποίο παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον και δομικά, αφού αποτελείται από 1001 ανομοιογενή ως προς την έκταση κεφάλαια, τα οποία συνειρμικά οδηγούν την σκέψη του αναγνώστη στις Αραβικές Νύχτες, μέσα από τα οποία ο Κόλουμ ΜακΚαν μας αφηγείται τις ζωές των δύο μυθιστορηματικών του ηρώων, ενώ παράλληλα μας μεταφέρει μία πληθώρα πληροφοριών ιστορικού, επιστημονικού, αλλά και πολιτικού χαρακτήρα, που σχετίζονται άλλοτε άμεσα, κι άλλοτε έμμεσα με τις ιστορίες των δύο ανδρών.
Ειδικότερα, ο ΜακΚαν ακροβατεί ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν, ανάμεσα στο προσωπικό και το συλλογικό, ανάμεσα στις μικρές λεπτομέρειες από τη σύντομη ζωή των δύο κοριτσιών και στις πολεμικές ενέργειες των δύο λαών, για να μεταφέρει με τον πιο άμεσο και αφοπλιστικό τρόπο τις ολέθριες σε ανθρώπινό και όχι μόνο επίπεδο συνέπειες ενός ατελείωτου πολέμου.
Διαβάζοντας το ΑΠΕΙΡΟΓΩΝΟ του Κόλουμ ΜακΚαν αυτό που έχει τρομερό ενδιαφέρον είναι οι αμέτρητες πληροφορίες, που σε πρώτο επίπεδο θα λέγαμε πως είναι κάπως ασύνδετες με τη βασική ιστορία, που αφορούν τα αποδημητικά πουλιά και τις διαδρομές που ακολουθούν, αναφορές οι οποίες λειτουργούν συμβολικά αφού τα πουλιά αψηφούν σύνορα και φράχτες από συρματοπλέγματα, φυλάκια με οπλισμένους στρατιώτες και χαρακώματα, πετούν ελεύθερα, ακολουθώντας κάθε χρόνο τις ίδιες διαδρομές, αναφορές μέσω των οποίων ο συγγραφέας υπογραμμίζει την αναγκαιότητα της ειρήνης και της αρμονικής συνύπαρξης των ανθρώπων, ανεξάρτητα με τις καταβολές τους.
Μπορεί ο Κόλουμ ΜακΚαν να είναι Ιρλανδός, να μην σχετίζεται άμεσα ούτε με τους Παλαιστίνιους, ούτε με τους Ισραηλινούς, μπορεί να μην έχει χάσει κάποιο από τα παιδιά του από μία αδέσποτη σφαίρα στρατιώτη, μπορεί εν ολίγοις να μην έχει το προσωπικό βίωμα, όμως διαθέτει την ενσυναίσθηση και το ανθρώπινο ενδιαφέρον να σκύψει πάνω από την αιματοβαμμένη ιστορία ενός τόπου και δύο ταλαιπωρημένων λαών, σε μία προσπάθεια να ρίξει φως σε άγνωστες ίσως ακόμα και για τον ίδιο πτυχές της Ιστορίας, να μάθει και να ερευνήσει, καθώς και να αναδείξει τις κοινωνικές παθογένειες ενός αδιάκοπου πολέμου.
Τα συστατικά αυτά ωστόσο αρκούν για την σύνθεση ενός πετυχημένου μυθιστορήματος, που λειτουργεί ως ένα ανοιχτό παράθυρο στον κόσμο!
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.