Διαβάσαμε το «Δικιά σου για πάντα» της Κλαούδια Πινιέιρο

Οι εκδόσεις CARNIVORA παρότι αποτελούν έναν σχετικά νεοσύστατο εκδοτικό οίκο, έχουν καταφέρει από τα πρώτα τους εκδοτικά βήματα στον λογοτεχνικό χώρο να αφήσουν το δικό τους μοναδικό αποτύπωμα, και φυσικά κάποια από τα βιβλία τους να ξεχωρίσουν μέσα στην μεγάλη βιβλίο-παραγωγή των τελευταίων χρόνων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το μυθιστόρημα της Κλαούδια Πινιέιρο Η Ελένα ξέρει, το οποίο ήταν ένα από τα πιο δημοφιλή βιβλία τουλάχιστον στα social media, κυρίως στο Instagram, πολύ πριν ανακοινωθεί η υποψηφιότητα του για το διεθνές βραβείο Booker. Ίσως να ήταν και το μοναδικό που ήταν μεταφρασμένο αρκετό καιρό πριν από την δημοσίευση της βραχείας λίστας. 

Το παρόν κείμενο γράφεται με αφορμή το νέο μυθιστόρημα της συγγραφέως Κλαούδια Πινιέιρο που κυκλοφόρησε σχετικά πρόσφατα στα ελληνικά, σε μετάφραση της Ασπασίας Καμπύλη, φυσικά πάντα μέσα από την φροντίδα των εκδόσεων Carnivora. Πρόκειται για ένα ολιγοσέλιδο μυθιστόρημα, στο οποίο εντοπίζονται όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που το εντάσσουν δίχως δεύτερη σκέψη στην κατηγορία του ψυχολογικού θρίλερ. Παρόλα αυτά, το Δικιά σου για πάντα, είναι πολλά περισσότερα από ένα απλό ψυχολογικό θρίλερ. Στην πραγματικότητα έχουμε να κάνουμε με μία βαθιά ειλικρινή και τολμηρή ταυτόχρονα ανατομία του θεσμού της οικογένειας.

Όλα ξεκινούν όταν η Ινές Περέιρα σύζυγος του Ερνέστο και μητέρα της έφηβης Λάουρας, ανακαλύπτει ένα σημείωμα με παραλήπτη τον σύζυγο της. Ένα σημείωμα που φέρει την υπογραφή «Δικιά σου για πάντα» και γίνεται η αφορμή για ένα πλήθος αναπάντεχων εξελίξεων, που θα έρθουν για να κλονίσουν τα θεμέλια ενός φαινομενικά τέλειου γάμου, τα οποία η Ινές θα παλέψει να κρατήσει όρθια με νύχια και με δόντια!

Ένοχα μυστικά και αιχμηρές αλήθειες, που πληγώνουν βαθιά έρχονται στο φως. Η Ινές αποσβολωμένη από όσα θα ανακαλύψει στην προσπάθεια της να σώσει τον γάμο της και να διατηρήσει αψεγάδιαστη την εικόνα της τέλειας οικογένειας, που χαίρει κοινωνικού θαυμασμού και αποδοχής, τελικά εγκλωβίζεται σε μία εσωστρέφεια και έναν εγωκεντρισμό, που αποδεικνύονται ολέθριοι για την ίδια…

Παράλληλα, η κόρη τους Λάουρα ζει στη σκιά των όσων συμβαίνουν, αποξενωμένη και από τους δύο γονείς της, προσπαθώντας να διαχειριστεί κάποιες πρωτόγνωρες καταστάσεις, οι οποίες φέρνουν τα πάνω κάτω στην έφηβη ζωή της, με την Αργεντινή συγγραφέα να μας σπρώχνει όλο και βαθιά στα σκοτεινά και δαιδαλώδη μονοπάτια μιας άγουρης ανθρώπινης ύπαρξης, η οποία προσπαθεί εντελώς μόνη να επιβιώσει μέσα σε έναν απάνθρωπα σκληρό κόσμο, έναν κόσμο που έμαθε να ζει μέσα στο ψέμα και την υποκρισία.

Τον κόσμο αυτόν επιχειρεί να ξεσκεπάσει η Κλαούδια Πινιέιρο. Δεν ωραιοποιεί. Στέκεται με θάρρος, κοιτάζοντας καταπρόσωπο την φαιδρότητα και την υποκρισία της σύγχρονης κοινωνίας μέσα στην οποία συνηθίσαμε να ζούμε και το ψέμα της οποίας μάθαμε να αποδεχόμαστε ως αλήθεια. Δεν αμβλύνει πράγματα και καταστάσεις. Με αφοπλιστική ειλικρίνεια, η οποία σε πολλά σημεία σοκάρει, επιχειρεί θα λέγαμε να αποδομήσει την εικόνα της τέλειας οικογένειας, της οικογένειας της κοινωνικά αποδεκτής, που χαίρει θαυμασμού και αποδοχής από τον περίγυρο της.

Η τέλεια οικογένεια δεν υπάρχει. Πρόκειται για έναν αστικό θα λέγαμε μύθο, τον οποίο διαχρονικά συντηρούμε από φόβο να αποδεχτούμε την δική μας προσωπική αποτυχία να δημιουργήσουμε μία τέλεια οικογένεια, ή πολλές φορές στην ασυνείδητη προσπάθεια μας να κρύψουμε ακόμα και από τον ίδιο μας τον εαυτό την αλήθεια, πως ανατραφήκαμε δηλαδή στους κόλπους μίας οικογένειας που δεν ενσαρκώνει το τέλειο εκείνο πρότυπο με την προβολή του οποίου εξοικειωθήκαμε μέσα από διαφημίσεις, ταινίες προϊόντα της ποπ κουλτούρας, και γενικότερα μέσα από τον τρόπο που αντιμετωπίζεται διαχρονικά ο θεσμός της οικογένειας σε ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο, που ξεπερνά τα γεωγραφικά σύνορα της κάθε χώρας, ο οποίος έχει φορτιστεί με απαράβατη ιερότητα. 

Στην προσπάθεια της αυτή, η Πινιέιρο οπλίζεται με τόλμη και δημιουργεί για άλλη μία φορά μία βασική μυθιστορηματική τριπλέτα ηρώων εντελώς σάρκινων, οι οποίοι μπορεί να είναι πέρα για πέρα αντιπαθητικοί, όμως καταφέρνουν και γοητεύουν τον αναγνώστη, τον οποίο και κερδίζουν μέσα από την τραγικότητα τους. Συγκεκριμένα, οι χαρακτήρες της Πινιέριο μου θυμίζουν αρκετά τους γοητευτικά αντιπαθητικούς πρωταγωνιστές, που χρησιμοποιεί στις περισσότερες ιστορίες της η σπουδαία Αμερικανίδα συγγραφέας Joyce Carol Oates. 

Η Πινιέιρο μέσα από την Ινές και την άτυπη θα λέγαμε εξομολόγηση της, αφού η ιστορία ξεδιπλώνεται αφηγηματικά κατά κύριο λόγο σε πρώτο πρόσωπο, αναδεικνύει την ανάγκη του ανθρώπου να εθελοτυφλεί, να ενισχύει την άρνηση ως μηχανισμό επιβίωσης και την αντανακλαστική συμπεριφορά κατά την οποία θάβει τα περισσότερα από τα προβλήματα του κάτω απ’ το χαλάκι της εξώπορτας, στην προσπάθεια του να διατηρήσει ανέγγιχτο το οικοδόμημα της οικογένειας του, ώστε να είναι κοινωνικά αποδεκτός από τον περίγυρο του. Ένα οικοδόμημα σαθρό από τα θεμέλια του, το οποίο είναι έτοιμο να πέσει ανά πάσα ώρα και στιγμή, αποκαλύπτοντας όλη τη δυσωδία της ανθρώπινης υποκρισίας. 

Ακόμη, η Πινιέιρο αποτελεί μία αμιγώς φεμινιστική λογοτεχνική φωνή, η παρουσία της οποίας είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητη στις μέρες μας, καθώς μέσα από το έργο της καταγγέλλει ξεκάθαρα τις αναπόφευκτες επιδράσεις της πατριαρχίας και των στερεοτύπων με τα οποία είναι άρρηκτα συνυφασμένη, επιδράσεις διαχρονικού χαρακτήρα, που διαιωνίζονται ασυνείδητα από γενιά σε γενιά, μέσα από τις τραγελαφικές πράξεις της βασικής της ηρωίδας, η οποία παρότι παρουσιάζεται ιδιαίτερα δυναμική αφού αναλαμβάνει να επιλύσει την περίπλοκη κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο σύζυγος της, σε μία προσπάθεια να διατηρήσει την οικογένεια της ενωμένη, ταυτόχρονα δεν μπορεί να κατακτήσει την δική της αυταξία ως προσωπικότητα, αντίθετα προσδιορίζεται μέσα από την σχέση της με τον Ερνέστο και τον ρόλο της πιστής, καλόβολης, φροντιστικής συζύγου που διαδραματίζει στην ζωή του, δίνοντας έτσι νόημα στην καθημερινότητα της και αξία στην ίδια. Κάτι το οποίο βλέπουμε να συμβαίνει και παλαιότερα με την μητέρα της Ινές, γεγονός που μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως η πατριαρχία και οι επιπτώσεις αυτής, είναι βαθιά ριζωμένες στη σφαίρα του κοινωνικού μας ασυνείδητου. 

Το ΔΙΚΙΑ ΣΟΥ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ λοιπόν, είναι ένα τολμηρό μυθιστόρημα, που μέσα από την noir και σκοτεινή ατμόσφαιρα του καταφέρνει να φωτίσει τις αρρωστημένες και βαθιά υποκριτικές πτυχές των σύγχρονων κοινωνιών, αναδεικνύοντας τις παθογένειες αυτών, μιλώντας κατά κύριο λόγο για την αλλοίωση που υφίστανται στις μέρες μας οι ανθρώπινες σχέσεις, οι οποίες για να επιβιώσουν επιλέγουν την οδό της υποκρισίας…

Ακολουθήστε το tetragwno.gr στο Google News και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.