Κριτική: Προσωπικότητα και εξουσία, του Ian Kershaw / Η επίδραση των Ηγετών στην Ευρώπη του 20ου αιώνα
Ο Kershaw επιλέγει εδώ δώδεκα ηγέτες που άφησαν μεγάλη παρακαταθήκη πίσω τους με το έργο τους- είτε αυτή είναι αρνητική είτε θετική-.
Τον σπουδαίο Βρετανό ιστορικό Ian Kershaw τον γνωρίζουν όλοι όσοι ασχολούνται με την Ιστορία, είτε επαγγελματικά, είτε και ερασιτεχνικά. Πολυγραφότατος μελετητής της ιστορίας, κυρίως της Νεώτερης και της Σύγχρονης Ευρώπης, έχει πάντοτε να προσθέσει ένα λιθαράκι στις ιστορικές γνώσεις μας μέσω των μελετών και των έργων του, πολλά από τα οποία έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια. Αυτή τη φορά ασχολείται στο νέο του πόνημα με τίτλο «Προσωπικότητα και εξουσία, Δημιουργοί και καταστροφείς της σύγχρονης Ευρώπης» το οποίο κυκλοφορεί και πάλι από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια, με την ιστορία της Ευρώπης κατά τον 20ο αιώνα, μέσω της παρουσίασης δώδεκα μεγάλων προσωπικοτήτων.
Πιο συγκεκριμένα, δια μέσου της εξέτασης των πεπραγμένων ορισμένων ηγετών της Ευρώπης που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο σε κρίσιμες ιστορικές συγκυρίες του περασμένου αιώνα, ο Kershaw παρουσιάζει ολόκληρη σχεδόν την ιστορία της ηπείρου τον προηγούμενο αιώνα.
Σκοπός του, όμως, με το παρόν πόνημα δεν είναι μία απλή επισκόπηση της ευρωπαϊκής ιστορίας, αλλά, αντιθέτως, η ανάδειξη της σχέσης που έχουν οι μεγάλες προσωπικότητες με τα κοσμοϊστορικής σημασίας ιστορικά γεγονότα και κατά πόσον αυτές έρχονται σε αλληλεπίδραση με αυτά. Διότι, τελικά, ποιος είναι ο ρόλος του ατόμου στην Ιστορία; Κατά πόσον οι μεγάλες προσωπικότητες ήταν αυτές που διαμόρφωσαν τις πολιτικές εξελίξεις στη Γηραιά Ήπειρο; Ή, από την άλλη, κατά πόσον οι κοσμοϊστορικές αυτές ιστορικές συγκυρίες βοήθησαν στην ανάδειξη των μεγάλων αυτών προσωπικοτήτων; Συχνά, πάντως, συμβαίνει οι δύσκολες ιστορικές συγκυρίες, όπως π.χ. ένας πόλεμος, να ευνοούν την ανάδυση ενός βίαιου ηγέτη στην εξουσία.
Ο Kershaw επιλέγει εδώ δώδεκα ηγέτες που άφησαν μεγάλη παρακαταθήκη πίσω τους με το έργο τους- είτε αυτή είναι αρνητική είτε θετική-. Επικεντρώνεται αποκλειστικά σε Ευρωπαίους ηγέτες, αν και, αν έβαζε και Αμερικανούς, δεν θα δίσταζε να προσθέσει και τον Φραγκλίνο Ρούσβελτ, όπως μας ομολογεί στην εισαγωγή του βιβλίου του.
Οι ηγέτες που επιλέγει ήταν είτε δικτάτορες-ο Στάλιν, ο Λένιν, ο Τίτο, ο Χίτλερ, ο Φράνκο και ο Μουσολίνι, είτε δημοκρατικοί και νόμιμα εκλεγμένοι στις χώρες τους-ο Τσώρτσιλ, ο Κολ, ο Αντενάουερ, ο ντε Γκωλ, η Θάτσερ. Μοναδική περίπτωση αποτελεί ο Γκορμπατσόφ , ο οποίος αν και αναδείχθηκε ως ηγέτης μέσα από ένα δικτατορικό καθεστώς, εντούτοις δεν κυβέρνησε απολυταρχικά. Κάποιοι από τους ηγέτες αυτούς είχαν μεγαλύτερο αντίκτυπο της δράσης τους μέσα στα όρια της χώρας τους, άλλοι επηρέασαν, περισσότερο ή λιγότερο, ολόκληρη την ιστορία της Ευρώπης με τα πεπραγμένα τους. Το δίδαγμα από όλα τα παραπάνω, πάντως, είναι, σύμφωνα με τον συγγραφέα, ότι δεν είναι καλό να εμπιστευόμαστε τυφλά τους δήθεν «χαρισματικούς» ηγέτες που υπόσχονται ουτοπικά πράγματα στον λαό τους.
Ο συγγραφέας εξετάζει αναλυτικά, μετά από μία σύντομη αναφορά στα παιδικά χρόνια, τις καταβολές και τον χαρακτήρα τους, τις συνθήκες κάτω από τις οποίες μπόρεσαν οι ηγέτες αυτοί να ανέλθουν στην εξουσία καθώς και τον τρόπο που αυτοί κατόπιν κυβέρνησαν και έχασαν ή παραιτήθηκαν εν τέλει από την εξουσία.
Οι προσωπικότητες των ηγετών σκιαγραφούνται εξαιρετικά επιτυχημένα και αναδεικνύονται μέσα από την απλή, προσιτή και κατανοητή γραφή του Kershaw. Πρόκειται για ένα βιβλίο άκρως απολαυστικό και ενημερωτικό που αξίζει να το διαβάσουν όλοι οι ιστορικοί, αλλά και οι ιστοριοδίφες.
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στο Google News και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.