Κριτική: Ισίδωρος Ζουργός, «Παλιές και νέες χώρες» / Εθνικοί Αγώνες και ερωτικές περιπέτειες
Δυτικότροπες βεγγέρες σε στολισμένες αίθουσες, εμπορικές συμφωνίες με τοκογλύφους, άνθρωποι της νύχτας, ιδιότροποι και φιλόδοξοι αστοί, νεαροί που ονειρεύονται, απομονωμένοι φαροφύλακες, όλα τα παραπάνω συνθέτουν τον κόσμο του νέου μυθιστορήματος του Ζουργού.
Τον Ισίδωρο Ζουργό οι Έλληνες αναγνώστες τον έχουν ξεχωρίσει τόσο για τη σαγηνευτική και καλοδουλεμένη γραφή του, όσο και για την αγάπη του για την Ιστορία, ιδίως την ελληνική. Η συντριπτική πλειοψηφία των μυθιστορημάτων του διαδραματίζεται σε κάποια παλαιότερη εποχή.
Ο συγγραφέας όμως φαίνεται πως τρέφει ιδιαίτερη αγάπη για την ελληνική ιστορία των τελών του 19ου και των αρχών του 20ου, αλλά και για την τοπική ιστορία της γενέτειράς του, της Θεσσαλονίκης.
Στο νέου του ιστορικό μυθιστόρημα, επομένως, το «Παλιές και νέες χώρες», επιστρέφει και πάλι στην ιστορία της γενέθλιας πόλης του, της Θεσσαλονίκης, την εποχή όπου αυτή ήταν μία πόλη πολυεθνική και δεν ανήκε καν στην Ελλάδα, δηλαδή στα τέλη του 19ου αιώνα. Αυτή τη Θεσσαλονίκη, την πόλη των Ρωμιών, των Τούρκων και των Εβραίων, με τη Συνοικία των Εξοχών να δεσπόζει στην αφήγηση, τη γνωρίσαμε καλά στο έτερο πόνημα του Ζουργού για τη Θεσσαλονίκη, με τίτλο «Λίγες και μία νύχτες».
Στο «Παλιές και νέες χώρες», βέβαια, η υπόθεση δεν διαδραματίζεται μονάχα στη Θεσσαλονίκη, αλλά εξίσου, σχεδόν και στην Αθήνα και την Ερμούπολη της Σύρου. Οι ήρωες, μία ασυνήθιστα δυναμική γυναίκα με το επίσης ασυνήθιστο όνομα, η Λεύκα Κηρομάνου και ένας πολύ ιδιαίτερος χαρακτήρας, ένας γόνος επιφανούς εμπορικής οικογενείας, ο Μιχαήλ Δέδες, κινούνται διαρκώς μεταξύ των τριών αυτών μερών. Αυτή η εναλλαγή, το δίχως άλλο ωφελεί την πλοκή προσφέροντας τις κατάλληλες εναλλαγές. Δίνει όμως και την ευκαιρία στον συγγραφέα να μας ταξιδέψει από την «παλαιά» στη «νέα» Ελλάδα, από τις παλιές στις νέες χώρες, δηλαδή, ακριβώς όπως λέει και ο τίτλος του βιβλίου.
Η ερωτική ιστορία που σκαρώνει τούτη τη φορά ο συγγραφέας είναι πραγματικά ιδιόρρυθμη και ξεκινά μάλιστα με αφορμή μία… κακόγουστη φάρσα. Η Λεύκα και ο Μιχαήλ είναι αμφότεροι υιοθετημένοι, νέοι, δυναμικοί και αμφισβητίες και έτοιμοι να αρπάξουν τη ζωή από τα μαλλιά. Οι εποχές που ζουν όμως είναι ιδιαίτερα ταραγμένες…
Το μακεδονικό και το κρητικό ζήτημα είναι στην πρώτη γραμμή καθημερινά, η Belle époque μοιάζει να τελειώνει κάπως απότομα, οι ανταγωνισμοί των Μεγάλων Δυνάμεων μεγαλώνουν όσο ο Μεγάλος Ασθενής, η Οθωμανική Αυτοκρατορία, μπαίνει στην εντατική παρά τις προσπάθειες των Νεότουρκων να την αναστήσουν, αλλά και οι εθνικισμοί στα Βαλκάνια βρίσκονται σε έξαρση. Ο Τρικούπης φιλοδοξεί να εκσυγχρονίσει την Ελλάδα και ο Βενιζέλος το ίδιο, ενώ πόλεμοι-όπως ο τουρκοϊταλικός του 1911 και οι επικείμενοι βαλκανικοί ξεσπούν ο ένας μετά τον άλλον.
Δυτικότροπες βεγγέρες σε στολισμένες αίθουσες, εμπορικές συμφωνίες με τοκογλύφους, άνθρωποι της νύχτας, ιδιότροποι και φιλόδοξοι αστοί, νεαροί που ονειρεύονται, απομονωμένοι φαροφύλακες, όλα τα παραπάνω συνθέτουν τον κόσμο του νέου μυθιστορήματος του Ζουργού.
Πρόκειται για ένα βιβλίο που θα ξεχωρίσουμε κυρίως για την καταπληκτική και καθηλωτική δύναμη των περιγραφών του, αλλά και για την ικανότητα του συγγραφέα να χρησιμοποιεί τόσο μαγευτικά την ελληνική γλώσσα.
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στο Google News και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.