Κριτική / «Υπηρέτης δύο αφεντάδων» στο ΚΘΒΕ: Ακροβατικά, μιμήσεις και ο Γκολντόνι

Η καλλιτεχνική διεύθυνση μαζί με το διοικητικό προσωπικό συνεχίζουν την ανοδική πορεία αφήνοντας πίσω τις ξεθωριασμένες ταμπέλες που συνδέθηκαν με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος.  

Η περσινή απόπειρα με το έργο του Σάμιουελ Μπέκετ «Περιμένοντας τον Γκοντό» σε σκηνοθεσία Γιάννη Αναστασάκη έφερε στην καμμένη γη ανθοφορία. Φέτος, λοιπόν, το γκροτέσκο μεταποιείται σε κομέντια ντελ’ άρτε παρουσιάζοντας ένα από το πιο γνωστά και πολυπαιγμένα έργα του Κάρλο Γκολντόνι «Υπηρέτης δύο αφεντάδων» (1745) σε σκηνοθεσία Μιχάλη Σιώνα.

Το τρίτο έργο του Γκολντόνι (Ο Μόμολο αυλικός (1738), Η Κομψή Γυναίκα (1744), η πρώτη κωμωδία του συγγραφέα που είναι γραμμένη από την αρχή μέχρι το τέλος) που επιχειρεί να αναδείξει μια καλογραμμένη κωμωδία για χαρακτήρες ξεφεύγοντας από τις αυτοσχεδιαστικές γραμμές της κομέντια ντελ΄ άρτε με επιθυμία του για μια ανανεωτική και αναζωογονητική εμπειρία που απλώς θα συνδεόταν με αυτή. Το έργο αυτό αρχικά γράφτηκε για τον Αντόνιο Σάκι στον ρόλο του Τρουφαλντίνο, και παρόλο που στην παράσταση υπήρξαν πολύ συγκεκριμένες αυτοσχεδιαστικές γραμμές από τον κωμωδιογράφο, το κείμενο ξαναγράφτηκε εξασφαλίζοντας την κληρονομιά της ιταλικής κωμωδίας και διοχετεύοντας την κωμική και μιμητική δύναμη του ταχύτατου διαλόγου για να εκδοθεί.

Η ιστορία λίγο πολύ είναι γνωστή. Ένας παμπόνηρος υπηρέτης για να εξασφαλίσει μια κάποια οικονομική ασφάλεια αυτοαναγκάζεται να υπηρετήσει δύο αφέντες, οι οποίοι είχαν έναν παλιό δεσμό (ο ένας μεταμφιεσμένος σε άνδρα).. Ο πολυμήχανος και άκακος Τρουφαλντίνο θα φτάσει μέσα από τις γκάφες του να τους παρασύρει σε ένα παιχνίδι χειριστικότητας και ψυχολογικής αναστάτωσης για να τη γλιτώσει.

Ο Μιχάλης Σιώνας χωρίς να πρωτοτυπεί έφερε μια παράσταση στα μέτρα της με τίμιες αξιολογήσεις. Μια υπερβολική δόση στα διασκευαστικά μέρη και πολλή κίνηση, μιμητική και ακροβατισμός που αν παραλείπονταν, η σκηνοθετική προσέγγιση θα ισορροπούσε και χωρίς να εξαναγκάζει το γέλιο από τους θεατές. Κάποιες μικρές αστοχίες και υπερβολές που άφησαν ερωτηματικά στον τρόπο που χειρίστηκε τους σερβιτόρους με τις μάσκες και την πολιτική και κοινωνική εμφάνιση της Άννης Τσολακίδου σ’ έναν διάλογο με τον Τρουφαλντίνο για το τι θα ήταν οι αφέντες χωρίς υπηρέτες. Γιατί ο Βενετός κωμωδιογράφος επικεντρώθηκε στην ψυχολογική ανάλυση των προσώπων και στο ρεαλισμό με την απλοϊκή καθομιλουμένη γλώσσα λαμβάνοντας και κάποια στοιχεία της ιταλικής κωμωδίας. Ένας πρόδρομος για το μεταγενέστερο αστικό δράμα του Ντιντερό.

Ο Θανάσης Ραφτόπουλος, ο περσινός δούλος στο «Περιμένοντας τον Γκοντό» που έλαμψε με την παρουσία του, παίρνει τη σκυτάλη στον πρώτο του πρωταγωνιστικό ρόλο. Βγαίνει αλώβητος, χωρίς ωστόσο να είναι ένας ρόλος που αυτός καθαυτός του ταιριάζει ως περσόνα. Οι σκηνοθετικές οδηγίες υποβάθμισαν τόσο τις υποκριτικές του δυνατότητες με τις ακροβατικές και δυστυχώς εγκλωβίστηκε σε ένα μικρό Αρλεκίνο, δύο αφεντάδων προβάλλοντας μια κάποια γκροτέσκα εμφάνιση χωρίς τη μάσκα που αποκρύπτει τα πρωτόγονα ένστικτα του Τρουφαλντίνο.

Οι υπόλοιποι ηθοποιοί Λίλα Βλαχοπούλου, Γιώργος Δημητριάδης, Στεφανία Ζώρα, Ειρήνη Κυριακού, Νίκος Ορτετζάτος, ο οποίος ξεχώρισε στην εμφάνιση του, Άννα Σωτηρούδη, Τίμος Παπαδόπουλος και Γιάννης Τσεμπερλίδης στον άρτια υποκριτικά ρόλο του γοητευτικού αφέντη Φλορίντο, με τιμιότητα απέδωσαν εξίσου τους ρόλους τους. Καθώς, επίσης, και στους μικρότερους ρόλους οι ηθοποιοί Χρήστος Διαμαντούδης, Θανάσης Δισλής, Γεωργία Κυριαζή, Φανή Ξενουδάκη και Τάσος Ροδοβίτης που καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης ήταν επί σκηνής.

Σημαντική αναφορά στον συνθέτη Αλέξανδρου Ιωάννου που έγραψε τη μουσική της παράστασης και έδωσε το παρών παίζοντας πιάνο και ντραμς. Τα σκηνικά και τα κοστούμια του Γιάννη Κατρανίτσα, η κίνηση του Έντγκεν Λάμε, οι φωτισμοί του Jörg Schuchardt και οι μάσκες της Μάρθας Φωκά.

Σε μια άνευρη θεατρική χρονιά της Θεσσαλονίκης, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος με την παράσταση «Υπηρέτης δύο αφεντάδων» τιμά το ιταλικό θέατρο και δίνει τη δυνατότητα σε μικρούς και μεγάλους να απολαύσουν τη δύναμη του λόγου του μεγάλου Βενετού κωμωδιογράφου.

Info: Παραστάσεις Τετάρτη με Κυριακή στο Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών του ΚΘΒΕ. Περισσότερα ΕΔΩ.

Δείτε επίσης