Λιλή Ζωγράφου (17/6/1922 – 2/10/1998)
«Πως ξεκίνησα έτσι, με κείνη την αλαζονική σιγουριά, πως κάποτε θα γίνω ευτυχισμένη. Όχι, έλεγα, εγώ θα γίνω κάποτε ευτυχισμένη. Πως, από ποιόν, εξαιτίας τίνος πράγματος, ανθρώπου, γεγονότος… Οικογένεια, αγάπη, παιδιά, απ΄ όλα γεύτηκα, εγκατέλειψα συζύγους, μ΄ εγκαταλείψανε εραστές, χτυπιόμουνα, υπόφερα και πάντα το ήξερα πως δεν μπορούσα να μοιραστώ την ζωή μου μόνιμα με κάποιον άλλον. Να την προσφέρω με πάθος, ναι, φώλιαζα, παντρευόμουνα, γεννούσα και τα κατάστρεφα όλα, μα πάλι μου έβγαινε το πάθος». Από το Επάγγελμα Πόρνη.
Η Λιλή Ζωγράφου ήταν Ελληνίδα δημοσιογράφος και συγγραφέας. Γεννημένη στο Ηράκλειο της Κρήτης, εμφανίστηκε στα γράμματα το 1950 με τη συλλογή διηγημάτων Αγάπη, για την οποία απέσπασε ενθουσιώδεις κριτικές. Σπούδασε φιλολογία στην Αθήνα κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής και ενώ ήταν έγκυος, φυλακίστηκε για αντιστασιακή δράση και γέννησε στην φυλακή την θυγατέρα της, μετέπειτα ποιήτρια Ρένα Χατζηδάκη (1943–2003).
Μετά την απελευθέρωση, εργάσθηκε ως δημοσιογράφος σε γνωστά περιοδικά και εφημερίδες, ταξιδεύοντας παράλληλα πολύ στην Ευρώπη και στις Ανατολικές χώρες. Επηρεασμένη από τον Κάφκα και τον Οδυσσέα Ελύτη, γράφει το «Ο ηλιοπότης Ελύτης» (1971). Γίνεται ευρέως γνωστή το 1960, με την έκδοση του βιβλίου της «Νίκος Καζαντζάκης, ένας τραγικός», μια προσπάθεια σκιαγράφησης και ψυχανάλυσης της προσωπικότητας του κρητικού συγγραφέα.
Συζητήσεις προκάλεσε και το δοκίμιό της «Αντιγνώση: Τα δεκανίκια του καπιταλισμού» στο οποίο υποστήριξε τη θεωρία της περί του χριστιανισμού ως θεμελιακού όρου για την επικράτηση του καπιταλισμού ανά τον κόσμο.
Το πιο γνωστό έργο της είναι το μυθιστόρημα «Η Συβαρίτισσα» με έντονα αυτοβιογραφικό χρώμα και εμφανείς επιρροές από τη νιτσεϊκή φιλοσοφία.
Ο ερμηνευτής Μίλτος Πασχαλίδης στον δίσκο του Βυθισμένες άγκυρες, έχει αφιερώσει το τραγούδι «Συβαρίτισσα» στην Λίλη Ζωγράφου.
Το θεατρικό έργο της «Τιμή ευκαιρίας για τον παράδεισο» παραστάθηκε το 1976 από τη Β΄ σκηνή του Εθνικού Θεάτρου».
Δυναμική και προκλητική δεν δίστασε να τα βάλει με τον αιώνιο εχθρό της γυναίκας, όπως έλεγε. Έναν εχθρό, που δεν είναι άλλος από το ίδιο το βόλεμα που νιώθουν οι γυναίκες στη εικόνα που τους παραχώρησαν οι «αρσενικοί».
Με βάση αυτή την θεωρία εκδίδει το βιβλίο «Από τη Μήδεια στη Σταχτοπούτα, η ιστορία του φαλλού» (1998). Ένα βιβλίο που μιλάει για την θέση της γυναίκας στην σύγχρονη κοινωνία.
Στην διάρκεια της δικτατορίας έγραφε συνεχώς επιστολές διαμαρτυρίας και προσπαθούσε να ξεσηκώσει όλες της σκεπτόμενες γυναίκες της εποχής. Είχε συλληφθεί, εκδιωχθεί και απομονωθεί λόγω των αριστερών της πολιτικών πεποιθήσεων.
Η ίδια θεωρούσε την δικτατορία των συνταγματαρχών ως ένα πείραμα που εφαρμόζεται όταν ο λαός σηκώνει κεφάλι κατά του κυβερνήτη του και έτσι ο πρώτος επιβάλλεται δια της βίας για να τον εξαθλιώσει.
Ο λόγος της είναι συμβολικός και παραστατικός. Τα μυθιστορήματα της μοιάζουν με αφηγηματικά χρονογραφήματα. Παρατηρεί, καταγράφει και εκφράζει τα αισθήματά κάθε εποχής.
Δεν οδηγεί τον αναγνώστη σε συμπεράσματα και μακροσκελείς βαρυσήμαντες θεωρίες, αλλά τον αφήνει μόνο να ανακαλύπτει το πώς και το γιατί. Δεν υπάρχουν ήρωες στα έργα της, ούτε εξιδανικευμένες καταστάσεις. Όλοι είμαστε μέρος του κόσμου και φυσικά συνένοχοι του. Η μεγαλύτερη αμαρτία μας είναι η άρνηση και ο φόβος μας να τολμήσουμε να ζήσουμε με πάθος.
Ένα ακόμα πολύ γνωστό της έργο είναι το Η Αγάπη Άργησε μια Μέρα, που έχει μεταφερθεί από την κρατική τηλεόραση στην μικρή οθόνη, σε σκηνοθεσία Κώστα Κουτσομύτη και απέσπασε 11 διακρίσεις στα τηλεοπτικά βραβεία Πρόσωπα.
Η ίδια η συγγραφέας είχε δηλώσει σε συνέντευξη στα Νέα, πως από όλα τα βιβλία της είναι εκείνο που την πόνεσε περισσότερο. Ο λόγος τα ίδια τα πρόσωπα του έργου. Οι γυναίκες που επιλέγουν την υποκρισία και τον καθωσπρεπισμό αρνούμενες την αγάπη, το πάθος, την ίδια την ζωή.
Η αιρετική Λιλή Ζωγράφου πέθανε στις 2 Οκτωβρίου 1998, στην ιδιαίτερη πατρίδα της.