Απ’ όταν βρέθηκα στο “Τετράγωνο”, άρχισα να τα σκέφτομαι όλα στο τετράγωνο. Κι όταν μου ζήτησαν “ερωτηματολόγιο”, δεν μπόρεσα να ξεφύγω από τούτο τον μικρό ψυχαναγκασμό: παίρνω λοιπόν τους τρεις σωματοφύλακες που ‘χω μες στο κεφάλι μου κάθε π’ ακούω “τέχνη”, και τους υψώνω στο τετράγωνο. Μόνο που αυτοί είναι – ω του θαύματος! – τέσσερις (η μουσική, ο σινεμάς, το θέατρο, κι απ’ όλους πάνω ο Ντ’ Αρτανιάν της λογοτεχνίας), κι άρα ιδού: τέσσερις-τέσσερις-δεκάξι ξεγυρισμένες ερωτήσεις, κι όποιος έχει χρόνο για χάσιμο ας κοπιάσει ν’ απαντήσει.
Το ‘χουμε ξαναπεί, όταν μου απαντάν στις ερωτήσεις συγγραφείς, νιώθω στο συνάφι μου. Ο Κωνσταντίνος Μαρούγκας όμως μου ‘χε βάλει εξ αρχής ψηλά τον πήχη: Μπορεί τ’ Αγάλματα στον τίτλο του τελευταίου βιβλίου του να τα ονομάζει… Ατελή, όμως ο πρωταγωνιστής του είχε την ατυχία και το ταλέντο να δίνει ζωή σ’ αγάλματα τέλεια. Κάπου ανάμεσα σε τίτλους κι ιστορίες λοιπόν, κάπου ανάμεσα σε δημιουργό και δημιούργημα, κάπου ανάμεσα στην ουσία και την εμφάνιση μιας καλής ιστορίας, εγώ (οπωσδήποτε ατελής) έρχομαι να κάνω ξανά τις δύσκολες ερωτήσεις. Μου ‘δωσε τέλειες απαντήσεις; Δεν ξέρω να σας πω, όμως προειδοποιώ: Μπορεί κάποια απ’ όσα είχε να πει ο Κωνσταντίνος να σας αφήσουν… αγάλματα!
1. Ποιος ήρωας του σινεμά είναι το απωθημένο ραντεβού σου;
O Τζέιμς ΜακΑβόι στο Split με τις 24 διαφορετικές προσωπικότητές του. Δεν ξέρεις ποια θα σου τύχει. Θα είχε ενδιαφέρον.
2. Ποιος συγγραφέας θα ’θελες να γράψει τον διάλογο σ’ αυτό το ραντεβού;
Θα προτιμούσα να αυτοσχεδιάσουμε. Διαφορετικά, ο Μπέκετ.
3. Ποιον καλλιτέχνη γουστάρεις πολύ, κι ας μη σ’ αρέσει καθόλου το έργο του.
Συνήθως όταν μου αρέσει το έργο κάποιου, αναζητώ πληροφορίες για τη ζωή του και τις απόψεις του. Ωστόσο, θα πω τον Μπομπ Μάρλεϊ και όλο το ειρηνιστικό του πνεύμα, αλλά η ρέγκε δεν είναι καθόλου κοντά στο μουσικό μου γούστο, χωρίς αυτό βέβαια να απαξιώνει το έργο του.
4. Ποιον καλλιτέχνη δεν γουστάρεις καθόλου, αλλ’ αγαπάς το έργο του;
Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, μετά τις δηλώσεις της απέναντι στην τρανς κοινότητα.
5. Ποιο κινούμενο σχέδιο σου ’μαθε όσα χρειάζεσαι για την ενήλικη ζωή;
Θα έλεγα ο Scooby Doo, επειδή μου έμαθε ότι κάτω από κάθε τέρας κρύβεται ένας άνθρωπος, αλλά επειδή αυτό είναι κλεμμένο θα πω η Ελίζα Θόρνμπερι για τη σημασία της επικοινωνίας με τα ζώα και τον σεβασμό που τους αξίζει.
6. Ποιος σκηνοθέτης θα ’θελες να σκηνοθετεί τις μέρες σου;
Ο Ταραντίνο, ωμά και με χιούμορ.
7. Κρασί και κουβέντα με τον Αριστοφάνη και το Σαίξπηρ, ή με το Ντάριο Φο και τον Ευριπίδη;
Αρχικά, η θεματική «σεξ και τραγωδία» εκ των πραγμάτων μου εγείρει το ενδιαφέρον ακόμα και με καφέ. Θα ήθελα όμως να πιώ κρασί με τον Αριστοφάνη και τον Σαίξπηρ για να κατακεραυνώσουν τα των ημερών, με λόγια που θαυμάζω.
8. Αν μπορούσες να εξαφανίσεις για πάντα ένα απ’ τα δύο: το δήθεν ή το «φτηνιάρικο»;
Το δήθεν φυσικά, το «φτηνιάρικο» έχει τη δυνατότητα να γίνει καλτ.
9. Ελλάδα με μπουζούκι ή Ελλάδα με κλαρίνο;
Δεν μου αρέσει κανένα από τα δύο, αλλά θα πω κλαρίνο γιατί κάνει ομοιοκαταληξία με τον Ταραντίνο που είπα παραπάνω.
10. Ποπ κουλτούρα ή «βαριά» κουλτούρα;
Και τα δύο, σε διαφορετικές στιγμές. Φόρτιση, αποφόρτιση.
11. Μυθιστορήματα γραμμένα από φιλόσοφους, ή δοκίμια γραμμένα από λογοτέχνες;
Μυθιστορήματα γραμμένα από φιλοσόφους, να ρέουν οι ιδέες από τη μυθοπλασία.
12. Ένα τραγούδι για να γνωριστείς κι ένα ποτό για να χωρίσεις;Common People/ Pulp για να γνωριστείς και για να χωρίσεις θα πω ρακή, πάει κατευθείαν στην καρδούλα.
13. Ένα ποτό για να γνωριστείς κι ένα τραγούδι για να χωρίσεις;
Ε, τώρα που καλοκαιριάζει λες εύκολα «πάμε για μια μπίρα» και χωρίζεις με Πάλι Καλά / Nalyssa Green.
14. Αν έπρεπε να σώσεις ένα απ’ τα δύο: τους στίχους ή τη μουσική;
Τη μουσική, καθώς γεννάει σκέψεις και οι σκέψεις ιστορίες.
15. Έναν κόσμο με φιλελεύθερους τραπεζίτες κι αναρχικούς καλλιτέχνες, ή με φιλελεύθερους καλλιτέχνες κι αναρχικούς τραπεζίτες;
Το πρώτο, φυσικά, με βάρος στους καλλιτέχνες. Οι τράπεζες δεν με συγκίνησαν ποτέ.
16. Τελικά τι τη χρειαζόμαστε την τέχνη;
Για να υπάρχει δυνατότητα έκφρασης, επικοινωνίας, κατανόησης και προόδου. Μόνο μια τέτοια τέχνη χρειαζόμαστε πραγματικά.