O Ανδρέας Κωνσταντινίδης είναι από τους ταλαντούχους ηθοποιούς της γενιάς του με ένα πλούσιο βιογραφικό στο οποίο συγκαταλέγονται αξιοζήλευτες συνεργασίες και δουλειές. Στην όμορφη κουβέντα που κάναμε μάς μίλησε για τον ρόλο του στο «Ατσάλι» σε σκηνοθεσία Νάντιας Φώσκολου, την επικαιρότητα και την αντανάκλαση του έργου στη σύγχρονη εποχή.
Υποδύεστε έναν σωφρονιστικό υπάλληλο σε μία φυλακή υψίστης ασφαλείας στη Σκωτία, τον Τζωρτζ. Αντιμετωπίσατε δυσκολίες στην προσέγγιση του ήρωα;
H προσέγγιση κάθε ρόλου έχει πάντα δυσκολίες. Ο George είναι ένας σχεδόν μεσήλικας οικογενειάρχης που η ιδιοσυγκρασία του είναι κόντρα στην φύση της δουλειάς του. Σπουδάζει ηθική και θεολογία προσπαθώντας να μην αλλοτριωθεί από το καθεστώς του σωφρονιστικού συστήματος. Στο συγκεκριμένο ρόλο υπάρχει μια λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην χιουμοριστική του διάθεση και στην σοβαρότητα των υποχρεώσεων της θέσης του. Πρέπει να επιβληθεί στους κρατούμενους, ενώ ο ίδιος είναι συμπονετικός και ευαίσθητος .
Ζητήματα, όπως είναι η ευρεία έννοια της αποδοχής, οι οικογενειακές και προσωπικές σχέσεις, η φύση του ποινικού συστήματος, ο εγκλεισμός θεματοποιούνται στο έργο. Πόσο επίκαιρα θεωρείτε πως είναι;
Είναι πολύ επίκαιρα, αρχικά λόγω της πανδημίας που βιώσαμε τον εγκλεισμό και την στέρηση ελευθεριών και μοναξιάς σε παγκόσμιο επίπεδο. Παράλληλα, κινήματα όπως το metoo μπόρεσαν να επικοινωνηθούν μέσω του διαδικτύου και των ΜΜΕ, να πάρουν τεράστιες διαστάσεις και να βγουν στην επιφάνεια πολύ σοβαρά κοινωνικά ζητήματα που για χρόνια αποσιωπούσαν, καθώς επίσης και οι γυναικοκτονίες που τελευταία έχουν αυξηθεί και δυστυχώς η απόδοση δικαιοσύνης είναι ανεπαρκής.
Το έργο έχει τίτλο Ατσάλι, είναι όρος που αναφέρεται στο υλικό των ασφυκτικών κάγκελων της φυλακής. Πιστεύετε πως έχει και κάποια μεταφορική/ αλληγορική λειτουργία μέσα στο κείμενο;
Το ‘Ατσάλι’ θα μπορούσε να είναι και το φονικό όπλο που οδήγησε την Φαίη στην φυλακή, το μαχαίρι. Είναι ένα ισχυρό άκαμπτο, μέταλλο όπως άκαμπτη και σκληρή είναι η εξουσία του σωφρονιστικού συστήματος αλλά και η ίδια η Φαίη προκειμένου να αντιμετωπίσει την δύσκολη διαβίωσή της και να αντέξει τις άθλιες συνθήκες της φυλακής.
Είναι γεγονός πως η επανένταξη και η επανασύνδεση των αποφυλακιζόμενων με το κοινωνικό σύνολο είναι μια επίπονη διαδικασία και με πολλά ποσοστά αποτυχίας. Μεταξύ άλλων γίνονται αποδέκτες κοινωνικού ρατσισμού, περιθωριοποιούνται και οδηγούνται στον αποκλεισμό. Εσείς ποιο θεωρείτε πως είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της επανένταξής τους;
Η επανένταξη ενός κρατούμενου θα έπρεπε να ξεκινάει προτού αποφυλακιστεί πιστεύω. Η διαμονή του στην φυλακή πρέπει να τον βοηθήσει να εκπαιδευτεί, να έχει ψυχολογική υποστήριξη ενώ βγαίνοντας οικονομική ενίσχυση και προγράμματα απασχόλησης ώστε η κοινωνική και επαγγελματική επανένταξη του να γίνει πιο ομαλά. Σε αυτό εκτός από την κρατική μέριμνα παίζει ρόλο η οικογένεια (αν υπάρχει) αλλά και η ίδια η κοινωνία που αντιμετωπίζει με ταμπού ακόμα αυτούς τους ανθρώπους και ελπίζω στο μέλλον οι νεότερες γενιές να αποκτήσουν την παιδεία για τη αποδοχή τους πιο στο κοινωνικό σύνολο.
Πιστεύετε πως το παραπάνω φαινόμενο συνδέεται με την -συντηρητική- νοοτροπία του Έλληνα ή πως είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο;
Στην Ελλάδα η αποδοχή ενός κρατούμενου δεν είναι εύκολα αποδεκτή αλλά θα έλεγα είναι παγκόσμιο φαινόμενο αν και πιστεύω πως ίσως κάποιες χώρες να το αντιμετωπίζουν πιο ανθρώπινα και πολιτισμένα.
Οι συνθήκες που επικρατούν στις φυλακές αποτελούν δείκτη πολιτισμού της κοινωνίας. Βιώνοντάς τες εσείς υπό το πρίσμα του ρόλου, τι σκέψεις κάνατε σχετικά με αυτές; Σε τι συμπέρασμα καταλήξατε;
Δεν νομίζω πως από το ρόλο μου είμαι σε θέση να το κρίνω. Η πραγματικότητα σε κάθε χώρα είναι διαφορετική και σοκαριστική πολλές φορές. Οι συνθήκες των φυλακών της Σκωτίας δεν θα έλεγα πως διαφέρουν πολιτισμικά, αντίθετα το σωφρονιστικό καθεστώς είναι πιεστικό, αυστηρό και σε πολλές περιπτώσεις οδηγεί ακόμα και σε αυτοκτονίες.
Θεωρείτε πως το «δίκαιο της πυγμής» που ισχύει στις φυλακές, είναι ένα φαινόμενο που χαρακτηρίζει και την κοινωνία μας;
Αναμφισβήτητα δυστυχώς και νομίζω σε όλες τις κοινωνίες μέχρι σήμερα. Δυτικό και ανατολικό πολιτισμό, το βλέπουμε παντού πως η επιβολή με την βία της θέλησης ενός ισχυρού από ένα ασθενέστερο, έναν πιο αδύναμο ξεκινάει από το σχολείο ακόμα με το γνωστό bulling, στις σχέσεις των δυο φύλων, εργασιακό χώρο, παντού! Κάποιες φορές και με ακραίες καταλήξεις.
Τι αποκομίσατε εσείς από την παράσταση και τί πιστεύετε πως θα αποκομίσει ο θεατής παρακολουθώντας την;
Αυτό που λέω σε μια φράση στην Τζόσυ την κόρη της Φαίη «Αυτοί εδώ οι τοίχοι καταπίνουν τους ανθρώπους.. Δεν θα καταλάβετε ποτέ.. Μείνετε νομοταγείς, πληρώνετε τους φόρους σας για να μην χρειαστεί να καταλάβετε ποτέ..». Αναφέρομαι στις συνθήκες που επικρατούν στις φυλακές και την επιρροή τους στον ψυχισμό του κρατούμενου. Ο κόσμος φεύγοντας από την παράσταση θα σκεφτεί, θα προβληματιστεί και πιθανόν να ταυτιστεί κάποιες στιγμές κατά την διάρκεια της παράστασης αλλά σίγουρα θα ενημερωθεί και θα συγκινηθεί.
Info: Το «Ατσάλι» της Rona Munro έρχεται την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου έως την Κυριακή 2 Οκτωβρίου στο Θέατρο Αμαλία (Θεσσαλονίκη), ενώ επιστρέφει από 15 Οκτωβρίου για 2η χρονιά στο θέατρο Μεταξουργείο.
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.