O Θανάσης Σαράντος στο Tetragwno.gr: «Το ‘Κουαρτέτο’ είναι ένα έργο-στοίχημα για κάθε σκηνοθέτη»

Λίγους μήνες πριν ξεκινήσει τη διεθνή περιοδεία του «Οιδίποδα», με πρώτο σταθμό το Διεθνές Φεστιβαλ Μαύρης Θάλασσας στην Τραπεζούντα, ο Θανάσης Σαράντος μιλάει στο Tetragwno.gr για το ιδιαίτερο και «εξαιρετικό κείμενο», όπως τονίζει, του Χάινερ Μύλλερ «Κουαρτέτο», που παρουσιάζεται για ένα τελευταίο Σαββατοκύριακο στο Από Μηχανής Θέατρο.

Ο σκηνοθετης και ηθοποιός, που προσφάτως έλαβε το Βραβείο ‘«Κάρολος Κουν» Σκηνοθεσίας Ελληνικού Έργου’ από τα Θεατρικά βραβεία ‘Κάρολος Κουν’ 2024 και μετά από 14 χρόνια που ολοκλήρωσε τον κύκλο του «Αμερικάνου», αναφέρει πως «ο Χάινερ Μύλλερ δίνει μια σκληρή και σκοτεινή ερμηνεία για τη ζωή αναδεικνύοντας τις πολύπλοκες και συχνά σκοτεινές πτυχές των χαρακτήρων και των σχέσεών τους. Το έργο προκαλεί τον θεατή να σκεφτεί για τη φύση της εξουσίας και της ερεβώδους διαστροφής της ανθρώπινης φύσης».

«Ο συγγραφέας άλλωστε τοποθετεί τον τόπο του έργου σ’ ένα σκοτεινό καταφύγιο μετά τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η μόνη τους στιγμή που εξανθρωπίζονται είναι η στιγμή του θανάτου τους. Πόσο επίκαιρα αντανακλά το έργο του Μύλλερ τη σαπίλα της δυτικής κοινωνίας που παραμένει προκλητικά σιωπηλή στη γενοκτονία της Γάζας με τα χιλιάδες θύματα του, στο culture cancelling, στις σύγχρονες μεθόδους ναζισμού που επιβάλουν μια νέα τάξη πραγμάτων και την δήθεν τεχνητή νοημοσύνη που δημιουργήθηκε για περισσότερο έλεγχο και χαλινάρι της ανθρωπότητας» λέει ο σκηνοθέτης για το πώς βλέπει να αντιμετωπίζει ο Μύλλερ την παρακμή του αστικού πολιτισμού στο «Κουαρτέτο».

Πώς προέκυψε όμως η ιδέα για το ανέβασμα; Ο Θανάσης Σαράντος απαντά πως «είναι ένα έργο-στοίχημα για κάθε σκηνοθέτη και ηθοποιό. Η έντονη και συναισθηματική φύση του έργου το καθιστά μια προκλητική και συναρπαστική εμπειρία θεάτρου».

Το «Κουαρτέτο» αναφέρεται στην ερωτική σχέση μεταξύ της Mαρκησίσς Μερτέιγ και του Υποκόμη Βαλμόν. «Το έργο αναδεικνύει τη συνεχή μάχη εξουσίας και ελέγχου ανάμεσα στους δύο ήρωες, καθώς ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την υπερκορύφωση σε ένα παιχνίδι ερωτικών και συναισθηματικών σχέσεων» περιγράφει ο κύριος Σαράντος, που υποσυνείδητα είναι επηρεασμένος από τη ζωγραφική της Georgia O’ Keefee αλλά και της Frida Kahlo, την αρχαία ελληνική γραμματεία και τον Παζολίνι. Ενώ το χαρακτηρίζει «ίσως το πιο εμβληματικό έργο του Γερμανού συγγραφέα».

Οι ηθοποιοί του «Κουαρτέτου»

«Η Κερασία Σαμαρά είναι μια πολύ έμπειρη ηθοποιός και αφοσιώθηκε με θαυμαστή εμμονή και σε μια διαφορετική ίσως ως τώρα υποκριτική προσέγγιση με πλήρη χαλιναγώγηση των εκφραστικών της μέσων. Εργάστηκε πολύ σκληρά για να κατακτήσει στην ολότητα του το απαιτητικό και ιδιαίτερο κείμενο του Μύλλερ» λέει ο Θανάσης Σαράντος.

Ενώ, για την επιστροφή του Χρήστου Βασιλόπουλου στο θεατρικό σανίδι αναφέρει πως «αποτελεί πιστεύω πραγματική έκπληξη, αφού εκτός από ότι είναι ιδανικός εμφανισιακά με τον ρόλο του Βαλμόν, έχει δώσει και εξαιρετικό ερμηνευτικό βάθος στην απόδοση του».

«Και οι δύο ηθοποιοί», όπως λέει χαρακτηριστικά, «είναι εξαιρετικοί και ζωντανεύουν ιδανικά το σαγηνευτικό ζευγάρι του Κουαρτέτου που μάχονται μεταξύ έρωτα και μίσους . Χρειάζεται άλλωστε καθημερινή εξάσκηση για να αποδώσεις τον πυρετικό ρυθμό και τις απαιτητικές σκηνικές μεταμορφώσεις του κειμένου».

Ποιους κινδύνους είχατε να αντιμετωπίσετε κατά σκηνοθετική πρόσληψη;
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος και ίσως η μεγαλύτερη ευκολία είναι να υποχωρήσεις σε ένα κοινότυπο νατουραλισμό που πραγματικά μειώνει τις διαστάσεις ενός τόσο ανοιχτού κειμένου.

Ποια είναι η σχέση μεταξύ εξουσίας και έρωτα στο έργο;
Το έργο «Κουαρτέτο» του Χάινερ Μύλλερ αναδεικνύει με έντονο τρόπο την παρακμή της ανθρωπότητας μέσω της απεικόνισης της ανθρώπινης αποτυχίας και αδυναμίας στις σχέσεις και την επικοινωνία. Ο Χάινερ Μύλλερ αποκαλύπτει μέσα από το έργο του την ανθρώπινη αποτυχία στην αντιμετώπιση των σχέσεων και των συναισθημάτων. Συνολικά, αποτελεί μια σκοτεινή και αλληγορική απεικόνιση της παρακμής της ανθρωπότητας, καθώς αναδεικνύει την απώλεια της ανθρώπινης ουσίας, την αποξένωση και την κατάρρευση των ανθρώπινων αξιών και σχέσεων.

Οι βραβεύσεις και η κριτική 

Πρόσφατα, βραβεύτηκε με το Βραβείο «Κάρολος Κουν» Σκηνοθεσίας Ελληνικού Έργου για την παράσταση «Οιδίποδας Τύραννος» του Σοφοκλή. Από τις ελάχιστες φορές που παρουσιάζεται τραγωδία σε κλειστό χώρο. Ο Θανάσης Σαράντος λέει πως «ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα και χαίρομαι για την απήχηση αλλά και ότι υπάρχει διεθνές ενδιαφέρον για τη δουλειά μας αφού συμμετέχουμε σε κάποια διεθνή Φεστιβαλ αλλά και σε προσεχή μας περιοδεία σε θέατρο του Λονδίνου τον Οκτώβριο του 2024».

Πιστεύει πως είναι αναγκαίες για τον θεατρικό χώρο τέτοιου είδους διακρίσεις; «Όταν δεν αποτελούν άλλοθι για αυτοπροβολή αλλά ωθούν τον καλλιτέχνη να εμβαθύνει ουσιαστικά στη δουλειά του είμαι σύμφωνος. Και όταν είναι πράγματι αντικειμενικές οι κρίσεις, ναι πιστεύω τα βραβεία, είναι μια μικρή επιβράβευση σε ένα αδηφάγο χώρο που επικρατεί η μετριότητα και τα διαπλεκόμενα συμφέροντα από όλες τις πλευρές συμπεριλαμβανομένων των κρατικών θεσμικών φορέων» λέει ο Θανάσης Σαράντος, ενώ κλείνοντας τη συζήτηση αναφέρει πως «διαβάζει  όλες και τις θετικές και τις αρνητικές και κατανοεί απόλυτα ποιες είναι οι καλοπροαίρετες και ποιες οι εριστικές και κατευθυνόμενες». 

Ακολουθήστε το tetragwno.gr στο Google News και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.