Δημήτρης Αθανίτης: Ποτέ δεν αισθάνθηκα ότι κάνω ταινίες σε στενό ελληνικό πλαίσιο

Ο Δημήτρης Αθανίτης γεννήθηκε στην Αθήνα, σπούδασε σινεμά και αρχιτεκτονική και έχει σκηνοθετήσει αρκετές ταινίες, όπως οι «Αντίο Βερολίνο» (1994), «Καμιά Συμπάθεια Για Τον Διάβολο» (1997), «2000+1 Στιγμές» (2001) και η «Μήδεια» (2022).  Στις καλύτερες δουλειές του ανήκει και το ντοκιμαντέρ «Λαβύρινθος», όπου μιλά για την Αθήνα των στοών και των ανθρώπων της σε αυτές. Ο Δ. Αθαντίτης είναι μέλος της Ευρωπαϊκής και της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου.

H Έβδομη Ηπειρος είναι η δική σας ήπειρος; Ενα σύμπαν διαφορετικό από το πραγματικό με εικόνες της έβδομης τέχνης που λατρέψατε, ονειρευτήκατε; 
Η Έβδομη Ήπειρος δεν είναι ένα προσωπικό βιβλίο όπως οι «Μυστικές Συναντήσεις», όπου μιλάω για εμπειρίες μου. Η Έβδομη Ήπειρος είναι μια ανατρεπτική παρέμβαση πάνω στην ιστορία του κινηματογράφου. Ένα βιβλίο, όπου επιλέγοντας 60 ταινίες από 120 χρόνια σινεμά, αποκαθηλώνω κατεστημένες αξίες και προτείνω νέες. Έχω παραλείψει ταινίες και πρόσωπα, που η απουσία τους θα κάνει τους κριτικούς να με χαρακτηρίσουν ιερόσυλο.

Στο βιβλίο, δίπλα σε ταινίες μεγάλων δημιουργών, έχω συμπεριλάβει ταινίες βήτα, ταινίες υποτιμημένες ή ακόμη και άγνωστες, όπου όμως σκιρτά μια λάμψη αυθεντικότητας. Όπως και ταινίες που μια μαγική συγκυρία ήρθε να τις συνθέσει, συχνά από το πουθενά. Είναι ένα βιβλίο, χωρίς όμοιο του στη διεθνή βιβλιογραφία. Τόσο για το ύφος και την γραφή του αλλά κυρίως για το ότι πρώτη φορά αμφισβητούνται συνολικά αξίες, που διαμορφώθηκαν πριν 60 χρόνια και παγιώθηκαν σαν θέσφατα που κανείς δεν τολμά να αγγίξει. Και βέβαια είναι η σπάνια περίπτωση που ένα τέτοιο βιβλίο είναι μέσα από τη ματιά ενός δημιουργού ενώ ταυτόγχρονα διαβάζεται σαν ένα γοητευτικό μυθιστόρημα.

Γίνεται σήμερα κινηματογράφος διεθνώς σαν κι αυτόν που απογείωσε τις ζωές μας τις περασμένες γόνιμες δεκαετίες (’60, ’70, ’80);
Όχι δεν γίνεται. Ή, ναι γίνεται αλλά ελάχιστα. Αυτή την απογείωση αναζητά η «Έβδομη Ήπειρος και την ψάχνει όχι μόνο σε γνωστά αριστουργήματα αλλά και σε ταινίες βήτα, μικρές, υποτιμημένες ή και τελείως άγνωστες. Έχουν γυριστεί χιλιάδες ταινίες. Λίγες όμως είναι αυτές που ξεπερνούν την απλή αφήγηση μιας ιστορίας. Λίγες είναι αυτές που έχουν ιδιαίτερη κινηματογραφική γραφή, προσωπική ματιά. Αυτές που δημιουργούν ένα νέο κόσμο. Αυτές, που είναι πραγματικό σινεμά.  Και σήμερα, είναι όλο και λιγότερες.  

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ποια είναι η ταινία που σας έκανε να γίνετε σκηνοθέτης;
Στο βιβλίο δεν υπάρχουν προσωπικές ιστορίες ούτε αναμνήσεις για ταινίες που έπαιξαν ρόλο στη ζωή ή στην τέχνη μου. Η ταινία που στάθηκε αφορμή να βυθισθώ στο σινεμά στα δεκαεφτά μου, δεν υπάρχει στις επιλογές μου. Ο λόγος είναι ότι έχω πάψει προ πολλού να την εκτιμώ και να την αναφέρω. 

Πως είναι να είσαι δημιουργός στην Αθήνα του 2022;
Τρομακτικά δύσκολο αλλά ποτέ δεν υπήρξα ευνοούμενος του συστήματος. Από την άλλη, ποτέ δεν αισθάνθηκα ότι κάνω ταινίες σε στενό ελληνικό πλαίσιο. Από το «Καμια Συμπάθεια Για Τον Διάβολο» (1997) που κάνει μια απίστευτη καριέρα διεθνώς σε πλατφόρμες μέχρι τον «Αόρατο» (2019) που ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα και όλο τον κόσμο, όλες οι ταινίες μου έχουν διεθνές στίγμα, γιατί πάνω από όλα, είναι σινεμά. 

Γράψτε μας τρεις λόγους για τοους οποιόυς πρέπει να αγοράσει κάποιος το βιβλίο σας;
Πρώτον, είναι ένα μοναδικό ταξίδι μύησης στην πιο μαγική τέχνη, πέρα από τετριμμένα, κλισέ και μόδες της μιας μέρας. Δεύτερον, μιλά μέσα από το σινεμά, για τον έρωτα με απροσδόκητα διεισδυτικό τρόπο. Και τρίτον, μπορώ να πω ότι τελικά είναι ένας οδηγός ζωής.   

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Αυτό τον καιρό, η τελευταία μου ταινία «Μήδεια», που η Αθηναϊκή πρεμιέρα της θα γίνει τον Δεκέμβριο, ταξιδεύει σε μια σειρά από φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο και μαζεύει βραβεία. Είναι η δέκατη ταινία μου και συμπυκνώνει ίσως με απροσδόκητο τρόπο και τις τρεις δεκαετίες που κάνω σινεμά. 

Γράφω συνεχώς κομμάτια, δεν ξέρω όμως ποιο θα είναι το επόμενο βιβλίο. Αυτό που ξέρω σίγουρα είναι ότι η αμέσως επόμενη ταινία μου, θα αφορά μια εξ ίσου ισχυρή, αρχετυπική γυναίκα, σαν τη Μήδεια. 

  • Δημήτρης Αθανίτης, Η ΕΒΔΟΜΗ ΗΠΕΙΡΟΣ /  60 Ταινίες Για Πάντα» Εκδόσεις Αγγελάκη

Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.