Η Ελένη Κ. Τσαμαδού σπούδασε νομικά στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, καθώς και International Legal Studies στο American University, Washington College of Law. Σταδιοδρόμησε ως δικηγόρος στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος από το 1966 μέχρι το 2000, οπότε αποχώρησε με τον ανώτατο βαθμό ιεραρχίας. Ασχολήθηκε κυρίως με θέματα Διεθνών Συναλλαγών και Ιδιωτικοποιήσεων. Τα έτη 2000-2004 εργάστηκε ως ειδική σύμβουλος σε νομικά θέματα των Υπουργών Ανάπτυξης, και Οικονομίας και Οικονομικών. Με τη λογοτεχνία ασχολείται από πολύ νέα. Είναι παντρεμένη και έχει δύο κόρες.
Εμπνεόμενη πολλάκις από την Ιστορία έχει καταθέσει ως τώρα πολλά ιστορικά μυθιστορήματα, όπως το πιο πρόσφατο Η εμμονή της μνήμης (2021) και Οι άνεμοι του χρόνου (2021) από τις εκδόσεις Ψυχογιός, αλλά και μυθιστορήματα όπως το Υστερόγραφο ζωής του 2013 από τις ίδιες εκδόσεις.
Το νέο της πόνημα με τίτλο Μυστικές ιστορίες (εκδόσεις Ψυχογιός, 2022) αποτελείται από ιστορικά διηγήματα και αποτελεί έναν πολύ επιτυχημένο συνδυασμό μυθοπλασίας και Ιστορίας. Μας μίλησε στο tetragwno.gr γι’ αυτό.
Το βιβλίο σας έχει ως αφετηρία έμπνευσης την Ιστορία και τις… γάτες. Θέλετε να μας μιλήσετε λίγο γι’ αυτόν τον τόσο πρωτότυπο συνδυασμό που επιχειρείτε σε αυτό;
Oπως έχω ξαναπεί, το ερέθισμα να γράψουμε είναι κάθε φορά κάτι διαφορετικό και μη προσδιορίσιμο. Τις «Μυστικές ιστορίες», άρχισα να γράφω μερικά χρόνια πριν, σε ένα διάλειμμα της γραφής ενός άλλου μυθιστορήματός μου που κυκλοφόρησε με τον τίτλο» Υστερόγραφο ζωής», μιας ιστορίας χαμένων ευκαιριών στον έρωτα και της σημασίας της συγνώμης και του χρόνου που δίνεται. Ίσως λοιπόν για να αποδράσω από την ατμόσφαιρα αυτού του βιβλίου, που όπως ήταν φυσικό με είχε επηρεάσει, άρχισα να γράφω την αρχή ενός αφηγήματος που δεν απέβλεπα να ολοκληρώσω. Κάπως σαν παιχνίδι. Αφορμή μου έδωσε ένα μικρό αγαλματάκι της αιγυπτιακής θεάς Μπαστέτ που είχα τότε πάνω στο γραφείο μου. Στη συνέχεια άφησα κατά μέρος το σχεδίασμα και συνέχισα τη συγγραφή και ολοκλήρωση του «Υστερόγραφου». Λίγο μετά άλλαξα υπολογιστή και η ιστορία με τη Μπαστέτ ξεχάστηκε μέχρις ότου πέρσι, λόγω του αναγκαστικού εγκλεισμού, αποφάσισα να ασχοληθώ και να ξεκαθαρίσω τα αρχεία του παλιού υπολογιστή μου και τότε η Μπαστέτ, ως αθάνατη θεά, εμφανίστηκε και απαίτησε την ολοκλήρωση των ιστοριών.
Δηλώνετε και εσείς γατόφιλη; Έχετε γάτα;
Αγαπώ όλα τα ζώα. Αυτή τη στιγμή δεν έχω γάτα, είχα στο παρελθόν και προσδοκώ να έχω στο μέλλον, αν συνθήκες το επιτρέψουν. Λόγω λοιπόν της επαφής μου με γάτες έμαθα να καταλαβαίνω πως σκέφτονται και πως επικοινωνούν μαζί μας. Πρέπει να σας πω όμως πως έχω ένα σημαντικό ρόλο, αυτόν της γιαγιάς της Ματμαζέλ, της γάτας της κόρης μου και όπως όλες οι γιαγιάδες φροντίζω και κανακεύω, ίσως υπέρ το δέον την εγγονή μου. Σωστά μαντέψατε η Ματμαζέλ είναι και η αφηγήτρια των μυστικών ιστοριών.
Στις Μυστικές ιστορίες περιλαμβάνεται διηγήματα που αφορούν πολλές διαφορετικές ιστορικές εποχές, από την Κλασική Αρχαιότητα, την Ελληνιστική εποχή, το Βυζάντιο, την Οθωμανική Αυτοκρατορία μέχρι και την Ελληνική Επανάσταση και τη Νεώτερη Ευρωπαϊκή Ιστορία. Ξεχωρίζετε εσείς κάποια από αυτές ως αγαπημένη, που σας εμπνέει περισσότερο από άλλες;
Όλες τις αγαπώ, είναι παιδιά μου, δύσκολο να ξεχωρίσω. Ίσως λίγο περισσότερο να με συγκινεί, για ευνόητους λόγους, η πιο προσωπική, αυτή με την Κοντέσα ΙV και τις γάτες της Εθνικής Τράπεζας.
Θα μας πείτε με ποιο κριτήριο έγινε η επιλογή της εποχής στην οποία διαδραματίζονται τα ιστορικά σας διηγήματα;
Όχι, δεν υπήρξε κάποιο κριτήριο. Η επιλογή αφέθηκε στην αφηγήτρια. Αυτή αποφάσισε ποιες ιστορίες ήθελε να διηγηθεί.
Ασχολείστε στο βιβλίο σας με τους αφανείς ήρωες της καθημερινότητας δημιουργώντας ιστορίες που θα μπορούσαν να είναι αληθινές. Πιστεύετε ότι τα ζώα, που ζούσαν καθ’ όλη τη διάρκεια της Ιστορίας μαζί με τον άνθρωπο, έχουν παίξει μεγαλύτερο ρόλο στην πορεία της ανθρώπινης ιστορίας απ’ όσο είναι γενικά αποδεκτό και προβεβλημένο;
Φυσικά η Ιστορία της ανθρωπότητας δεν θα ήταν αυτή που ξέρουμε, αν ο άνθρωπος δεν είχε εξημερώσει και βοηθηθεί στην πορεία του από τα ζώα. Τα ζώα υπήρξαν από την αυγή της παρουσίας του ανθρώπου, σύντροφοι και βοηθοί στον καθημερινό αγώνα του για επιβίωση και όχι μόνον. Το άλογο, είναι γνωστό πως έπαιξε σημαντικό ρόλο στη ζωή του ανθρώπου, αλλά και στην ιστορία της ανθρωπότητας . Θυμηθείτε τις αντιδράσεις των ιθαγενών της Αμερικής όταν για πρώτη φορά είδαν τα άλογα των Ισπανών, πόσο απροετοίμαστοι και εξ αυτού λόγου ανυπεράσπιστοι ήταν ..με τα γνωστά ολέθρια αποτελέσματα για την Ιστορία. Ποια θα ήταν η πορεία της παγκόσμιας ιστορίας αν δεν είχε καταστραφεί ο πολιτισμός των Ίνκα, των Μάγια… Οι γάτες ήταν πολύ σημαντικές στην Αίγυπτο, ίσως γιατί εξολόθρευαν ποντίκια και φίδια, γι’ αυτό και τις είχαν θεοποιήσει.
Η εξερεύνηση των Πόλων θα είχε κατορθωθεί άραγε χωρίς τα σκυλιά των Εσκιμώων; Οι ελέφαντες των Ινδών στη μάχη του Αλέξανδρου ενάντια στον βασιλιά των Ινδών Πώρο στον Υδάσπη ποταμό έδωσαν τη νίκη όχι στους Ινδούς, αλλά στον ίδιο τον Αλέξανδρο, ο οποίος ως γνωστόν λάτρευε το άλογό του τον Βουκεφάλα και το σκύλο του τον Περίτα, ίσως να είχε και γάτα..(λέω εγώ). Αλλά και το πέρασμα των Άλπεων από τον Αννίβα, όταν παρά λίγο να είχε κατακτήσει τη Ρώμη. “Hannibal ante portas” έλεγαν οι Ρωμαίοι, είχε κατορθωθεί χάρη στους ελέφαντες του. Στη μάχη της Βάρνας στα 1444 χάθηκε η τελευταία ευκαιρία να νικηθούν οριστικά οι Τούρκοι από τον ενωμένο χριστιανικό στρατό, Ούγγρων, Πολωνών, Βόσνιων, Βουλγάρων κ.α. όταν σκοτώθηκε ο επικεφαλής του Ούγγρος βασιλιάς πέφτοντας από το άλογό του, επειδή ο τένοντας του ποδιού του ζώου είχε αποκοπεί από ένα Τούρκο.
Και κάτι φαινομενικά ασήμαντο, χωρίς τα γαϊδουράκια θα είχαν χτιστεί οι πυραμίδες, η ακρόπολη και τα άλλα μεγάλα έργα της ανθρωπότητας; Πως θα τροφοδοτείτο με ξύλα για το άναμμα της φωτιάς ο Φάρος της Αλεξάνδρειας αν δεν υπήρχαν αυτά τα συμπαθή ζώα; Αυτά τα ολίγα. Η μεγάλη Ιστορία όμως δεν ασχολείται με τα μικρά και κατά την κρίση των ιστορικών ασήμαντα. Αυτά ακριβώς με ενδιαφέρουν και με αυτά ασχολούμαι, με την αθέατη πλευρά της Ιστορίας.
Γνωρίζετε να μας αναφέρετε εδώ κάποιο ιστορικό πρόσωπο που να υπήρξε αποδεδειγμένα γατόφιλο και να αγαπούσε τις γάτες;
Αναφέρω ήδη τρείς στο βιβλίο μου. Τον Ντίκ Γουίτιγκτον, Λόρδο Δήμαρχο του Λονδίνου, άγαλμα της γάτα του οποίου βρίσκεται στο Λονδίνο, αλλά και ο ίδιος απεικονίζεται στα πορτραίτα του αγκαλιά με τη γάτα του. Τον Σλήμαν που όπως φαίνεται στα γράμματα του στη σύζυγό του Σοφία αγαπούσε τη γάτα του με το περίεργο όνομα Τζιντζινάτα
Ο Πετράρχης εξ άλλου είναι γνωστό πως είχε γάτα. Ο Μπαλζάκ είχε μια γάτα που καθόταν πλάι του όταν έγραφε, το ίδιο και ο Καραγάτσης, η Κολέτ και τόσοι άλλοι συγγραφείς. Υπάρχουν επίσης πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν ιστορικά πρόσωπα παρέα με γάτες. Έτσι πρόχειρα σας αναφέρω τον Ambrois Louis Garneray ( 1783-1857,) ως παιδί, αγκαλιά με τη γάτα του, ζωγραφισμένο από τον πατέρα του Jean Francois Γάλλο ζωγράφο και μαθητή του μεγάλου ζωγράφου David.
Εξ άλλου και ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός πρέπει να είχε γάτα, αφού στο ποίημά του « Το όνειρο» λέει: «εκαθόμουνα ο φτωχός εις τη γάτα μου ομπρός,κάνοντάς της χάιδια χίλια, και σαν ν’ άκουε της εμίλεια:Μωρή γάτα, τί σου φαίνουντα ιτέτοια πράματα;»
Το ιστορικό μυθιστόρημα δεν είναι παρά η ιστορία της καθημερινότητας σε μια άλλη εποχή, την οποία απεικονίζει καλύτερα απ’ ότι η καταγραφή των καθεαυτό ιστορικών γεγονότων. Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με αυτή την άποψη;
Συμφωνώ, με την προϋπόθεση να σέβεται ο συγγραφέας τόσο τη Μεγάλη Ιστορία, αλλά και στην περιγραφή της καθημερινότητας να μην αυθαιρετεί, περιγράφοντας για παράδειγμα τα παράθυρα ενός μεσαιωνικού σπιτιού στολισμένα με κουρτίνες από βουαλάζ. ή τους αρχαίους Έλληνες να τρώνε πατάτες, καλαμπόκι ή ντομάτες όταν είναι γνωστό ότι αυτά τα τρόφιμα έγιναν γνωστά στην Ευρώπη μετά την ανακάλυψη της Αμερικής.
Info: Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός και μπορείτε να το βρείτε εδώ.
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.
