Η τελευταία αδημοσίευτη συνέντευξη του Νότη Μαυρουδή: «Με οδηγό την μουσική οδηγήθηκα στα μονοπάτια που βρίσκομαι τώρα και ποιος ξέρει πού θα βρεθώ αύριο»

Υπάρχουν φορές που η ζωή παίζει παράξενα και άτιμα παιχνίδια. Που επιβεβαιώνει όσο πιο ωμά και κυνικά αυτό που αναφέρει η λαϊκή ρήση, πως όσα φέρνει  η ώρα δε τα φέρνει ο χρόνος. Από χθες το βράδυ ο Νότης Μαυρουδής δεν βρίσκεται πια κοντά μας ως σώμα. Θα βρίσκεται όμως ως ψυχή η οποία θα είναι για πάντα τυλιγμένη με νότες, ήχους και μελωδίες.

Η συνέντευξη αυτή που μου παραχώρησε λίγο πριν τα Χριστούγεννα για το tetragwno, και πραγματοποιήθηκε με αφορμή το τελευταίο του δίσκο που κυκλοφόρησε από το Όγδοο, τις Οκτώ Κρυφές Μπαλάντες, έμελλε να είναι η τελευταία του. Την δημοσιεύω σαν έναν ελάχιστο φόρο τιμής μαζί με το δίστιχο του Τάσου Σαμαρτζή από το Ίσως Φταίνε Τα Φεγγάρια.

 Μια αχτίδα φως περνά τις γρίλιες και σβήνει αυτά που γίναν χθες
πώς μπλέκουν λέω οι ιστορίες και των ανθρώπων οι τροχιές

Οι μνήμες των παιδικών σας  χρόνων; 
Τι να πρωτοπώ; Η βασική μου μνήμη είναι η ζεστασιά. Αν πάω σε όλες τις λεπτομέρειες, υπήρχε φτώχια, φόβος, περιθώριο, διώξεις, αλλά και γειτονιές, φίλοι, παιχνίδια, μπάλα, «αλητείες» και στο βάθος, ελπίδα για καλύτερη ζωή. Τουλάχιστον καλύτερη από εκείνην των γονιών μας που ταλαιπωρήθηκαν για να μας μεγαλώσουν…

Τι σας οδήγησε να ασχοληθείτε με την κλασική κιθάρα;
Διάφορες συγκυρίες σε συνδυασμό με τύχη. Ήταν τα χρόνια της εφηβείας μου, που ακολούθησα το παράδειγμα ενός φίλου μου που μάθαινε ακορντεόν. Ζήλεψα και αποφάσισα, με την παρότρυνση των γονιών μου, να μάθω κιθάρα καθ’ ότι υπήρχε στο σπίτι μια ξεχαρβαλωμένη κιθάρα. Ξεκίνησα με την εξαιρετική Λίζα Ζώη.

Τα συναισθήματα όταν την πιάσατε για πρώτη φορά στα χέρια σας;
Στην αρχή ήταν κοπιαστικό να κάνω εξάσκηση τεχνικής. Όταν όμως άρχισα να παίζω μελωδικά κομμάτια, ένιωσα να ανοίγουν οι ορίζοντες και είδα μπροστά μου έναν ολόκληρο μαγικό κόσμο που ήθελα να το κατακτήσω. Ο οδηγός μου ήταν ο αξιομνημόνευτος δάσκαλος, Δημήτρης Φάμπας. Σημαντικό ρόλο έπαιξε και το οικογενειακό μου περιβάλλον.

Η δεκαετία του 70 σας βρήκε στην Ιταλία. Τι κλίμα επικρατούσε εκεί; Τι αποκομίσατε από την παραμονή σας;
Το 1969 αποφάσισα να συμμετάσχω σε έναν διεθνή διαγωνισμό κιθάρας στο Μιλάνο. Εκεί πήρα το Ά βραβείο και αυτό δημιούργησε ευνοϊκές συνθήκες για να αποφασίσω την διαμονή μου με την σύντροφό μου. Την Ιταλία τη νιώθω ως δεύτερη πατρίδα μου. Έμεινα ως το 1975, όπου και επέστρεψα σε μια μεταχουντική Ελλάδα που άρχισε να σχηματίζει το μέλλον της, απαλλαγμένη από τον σκοταδισμό και την οπισθοδρόμηση που είχε επιβληθεί από τη Χούντα.
Από την Ιταλία επωφελήθηκα μουσικές και ανθρωπιστικές εμπειρίες, σε μια περίοδο της ζωής μου που όλα άλλαζαν.

Ο λόγος που επιστρέψατε στην Αθήνα;
Ένιωσα πως μετά από έναν κύκλο 6,5 χρόνων στο Μιλάνο, με διδασκαλία, ρεσιτάλ, σεμινάρια, ταξίδια, είχα την επιθυμία της επιστροφής στην πατρίδα. Μου έλειψε αφόρητα η επαφή μου με τη δισκογραφία και τα τραγούδια που διέκοψα το 1968. Στην Ιταλία είχα γεμίσει ξανά τις μπαταρίες μου για να δουλέψω στην Ελλάδα και να δημιουργήσω τον «δικό μου» χώρο, με την κιθάρα και τις συνθέσεις.

Ως καθηγητής στο Εθνικό Ωδείο, τι είδους δυσκολίες είχατε να αντιμετωπίσετε;
Στη δεκαετία του’70 και ’80 υπήρξε έντονη ζήτηση που αφορούσε τις εγγραφές στα Ωδεία για μαθήματα κιθάρας. Ήταν πρωτοφανές για τα ελληνικά δεδομένα της εποχής. Το πρόβλημα που υπήρχε ήταν κυρίως διαδικαστικό, ώστε να «χωρέσουν» πολλοί μαθητές μέσα στα περιορισμένα ωράρια. Το ίδιο γινόταν και με τα ιδιαίτερα μαθήματα. Από κει και πέρα, όλοι οι καθηγητές των οργάνων βιώσαμε την τόσο ασταθή οργανωτική κατάσταση της ωδειακής Παιδείας στη χώρα μας, η οποία, σε μεγάλο βαθμό, εξακολουθεί να υπάρχει.

Πολλοί σημαντικοί μουσικοί καλλιτέχνες υπήρξαν μαθητές σας. Είναι τιμητικό  για ένα δάσκαλο να τον νικάει ο μαθητής; Ο πρώτος να παραδίδει τη δάδα της τέχνης και ο δεύτερος να εξελίσσεται στα χρόνια;
Θα έλεγα πως είναι πολύ τιμητικό. Αυτός είναι ο στόχος και το χρέος ενός δασκάλου. Να μεταλαμπαδεύσει τη γνώση και την εμπειρία του σε έναν άλλον άνθρωπο με τα ίδια ενδιαφέροντα. Προσωπικά το χαίρομαι και το ευχαριστιέμαι, ιδιαίτερα με τους όσους μαθητές εξαντλούν κάθε δυνατότητα και ξεπερνούν τις τόσες δυσκολίες του οργάνου.

Είστε κιθαριστής, συνθέτης, διδάσκαλος και ραδιοφωνικός παραγωγός. Ξεχωρίζετε κάποια από τις ιδιότητες αυτές;
Όχι, δεν ξεχωρίζω τίποτα! Όλες οι δράσεις μου βρίσκονται μέσα στο «καβούκι» που έχω παλέψει για να δημιουργήσω. Εκτός από τις ιδιότητες που αναφέρατε, παραλείψατε μία για την οποία έχω αφοσιωθεί τα τελευταία χρόνια: την συγγραφή κειμένων μου. Διατηρώ στις σελίδες μου στο facebook σκέψεις-απόψεις-σχολιασμούς των μικρών ή μεγάλων γεγονότων της κοινωνίας μας, στην εποχή της παγκόσμιας πολιτιστικής κρίσης που βιώνουμε. Σας πληροφορώ λοιπόν πως έχουν ήδη εκδοθεί έξι βιβλία μου. Θέλω να προσθέσω πως όλες οι προσωπικές δραστηριότητές έχουν έναν κοινό παρανομαστή που ακούει στο όνομα «Μουσική». Με οδηγό αυτή την Τέχνη οδηγήθηκα στα μονοπάτια που βρίσκομαι τώρα και ποιος ξέρει πού θα βρεθώ αύριο.

Πως δημιουργήθηκαν οι «Οχτώ κρυφές μπαλάντες» που κυκλοφόρησαν πρόσφατα;
Το νέο μου άλμπουμ έχει να κάνει με τον βαθύτερό  μας εαυτό. Οι Οκτώ Κρυφές Μπαλάντες που ολοκλήρωσα με την ευαίσθητη νέα στιχουργό Μάγδα Κατσάκου, επικοινωνούν υπόγεια με τον ανθρώπινο συναισθηματικό κόσμο, με τον οποίο όλοι μας προσπαθούμε να αφουγκραστούμε και να στοχαστούμε. Είναι μια, πέρα για πέρα, πνευματική εργασία στην οποία μού συμπαραστάθηκαν οι πολύτιμοι ερμηνευτές Γιάννης Κότσιρας, Αναστασία Μουτσάτσου και την συμμετοχή της Μαρίζας Κωχ. Την παραγωγή του άλμπουμ έκανε το Όγδοο Music Group και ευχαριστώ τους ανθρώπους του, που συμπαραστάθηκαν για την έκδοσή του.

Οι δυσκολίες που έχει να συναντήσει ένας ανερχόμενος καλλιτέχνης που κάνει τα πρώτα του βήματα στη δισκογραφία;
Αυτό το σύνδρομο είναι σταθερό στη χώρα μας. Ο «χώρος» που (δεν) παρέχεται σε έναν νέο καλλιτέχνη. Η γενιά η δική μου λειτούργησε σε μια παρθένα περίοδο, όταν το έδαφος για νέες καλλιτεχνικές δυνάμεις ήταν ακόμα πρόσφορο. Όταν υπήρξε η ιστορική μετάβαση από το λαϊκό τραγούδι στους Θεοδωράκη–Χατζιδάκι, όταν ο κόσμος αναζητούσε σημεία αναφοράς για να ακουμπήσει συναισθηματικά, όταν οι ποιητές μπήκαν για τα καλά μέσα στο μεδούλι των μελοποιήσεων, όταν η δισκογραφική αγορά πρωτοστατούσε στην παραγωγή και διάδοση των τραγουδιών, όταν οι πωλήσεις των δίσκων συντηρούσαν τους δημιουργούς και τα πνευματικά δικαιώματα ήταν λειτουργικά. Τώρα, όλα είναι αλλιώς.

Οι νέοι τραγουδοποιοί βρίσκονται σε μετέωρο βήμα. Έχουν την ευκολία να ηχογραφήσουν ένα υλικό, αλλά «κολλάνε» στη διανομή και την δημοσιότητα, για τον απλούστατο λόγο πως η μόνη σταθερή πηγή δημοσιότητας, (αλλά ανεξέλεγκτης) είναι το διαδίκτυο. Επομένως, προτιμώ να απέχω από συμβουλές και συστάσεις, διότι τώρα πια, υπάρχει σε εξέλιξη ένα «παιχνίδι» που δεν γνωρίζω τους κανόνες του. Είναι αυτό που λένε: «Το έχω χάσει»

Πως κρίνετε το τοπίο στη δισκογραφία τού σήμερα; 
Νομίζω πως η απάντησή μου στο προηγούμενο ερώτημά σας, περιέχει και αυτό το ζήτημα. Κοντολογίς, συμμετέχω σε ένα δισκογραφικό σύστημα δίχως να κατανοώ τους κανόνες του και παρακαλώ, όποιον τους ξέρει, να μου τους πει για να τους μάθω και εγώ, γέρων άνθρωπος… 

Το τοπίο στην πολιτική ζωή του τόπου; 
Θα επαναλάβω την τελευταία μου φράση: «παρακαλώ, όποιον γνωρίζει τους κανόνες, να μου τους πει». Η πολιτική εξελίσσεται ως θεατρικό μελόδραμα. Έχουν συσσωρευτεί πολλά ζητήματα και προβλήματα, ας μην τα ονοματίσω, που έχουν σχέση με το μέλλον της χώρας, τη στιγμή που όλα πρέπει να λυθούν. Από παντού προβλήματα που πρέπει να βρεθούν λύσεις. Η κοινωνία δεν προλαβαίνει να αφομοιώσει ό,τι την βασανίζει και την φθείρει καθημερινά. Παρατηρώ πως οι πολιτικές ισορροπίες είναι τέχνη που δεν γίνεται αντιληπτή από τις κομματικές έριδες. Θα βιώσουμε την προεκλογική περίοδο με πολλές εμπειρίες που ελπίζω να μην μας πάνε προς τα πίσω. Η δημοκρατία μας είναι εύθραυστη και οφείλουμε να την προστατεύσουμε. 

Αν γυρίζατε το χρόνο πίσω υπάρχει κάτι που θα αλλάζατε;
Βεβαίως! Θα άλλαζα τις οπισθοδρομικές και θεοκρατικές αντιλήψεις που υπάρχουν εν αφθονία. Θα άλλαζα το φωλιασμένο φυλετικό μίσος, την αντίληψη της ανδρικής εξουσίας που προκαλεί συμφορές. Θα προσπαθούσα να μικρύνω τις υπάρχουσες τεράστιες αποστάσεις της κοινωνίας από τις Τέχνες, τα Γράμματα και τη Γνώση. Δηλαδή όλα όσα είναι ριζωμένα στον πολύ κόσμο. Δεν θα ήθελα να γυρίσει ο κόσμος προς τα πίσω, γιατί θα ήμουν αναχρονιστικός και αντιδραστικός, οφείλουμε όμως να σπρώξουμε τον κόσμο σε επιλογές που θα σκεπάσουν τις τρύπες του παρελθόντος, ώστε να φυτρώσουν καινούργια βλαστάρια για μια ποιοτική ζωή.

Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.