Ηρώ Μουκίου: «Δεν γίνεται να κακοποιεί κάποιος τη γυναίκα του και να πρέπει να τη σκοτώσει για να τιμωρηθεί. Αυτή η παθογένεια πρέπει να γιατρευτεί»

Η Ηρώ Μουκίου είναι από τις πιο ευγενικές παρουσίες στο χώρο του θεάτρου. Όσοι έχουν συνεργαστεί μαζί της έχουν μόνο καλά λόγια να πουν. Στις «Ανθισμένες Μανόλιες» υποδύεται έναν κόντρα ρόλο και το κάνει με την ίδια δύναμη που αντιμετωπίζει όλους τους ρόλους της. Και αυτό φαίνεται στο χειροκρότημα του κόσμου. Ο συγκλονιστικός μονόλογος «Η φωνή της Λουντμίλα» αποθεώθηκε από κοινό και κριτικούς και της χάρισε δύο Βραβεία Ερμηνείας. Με ψύχραιμη σκέψη τοποθετείτε κατά της βία των γυναικών και ενώνει την φωνή της με όλους όσους παλεύουν για ισότητα, αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη. 

Πριν, λίγες ημέρες πραγματοποιήθηκε η πρεμιέρα του έργου «Ανθισμένες Μανόλιες» του Ρόμπερτ Χάρλινγκ, στο Θέατρο Χυτήριο. Ποια από τις έξι υπέροχες κυρίες ερμηνεύετε;

Ερμηνεύω την Γουίζερ. Είναι δύστροπη, μοναχική, εσωστρεφής. Μοναδική συντροφιά της ο σκύλος της ο Θορ. Επίσης η ενασχόλησή της με τη φύση, της προσφέρει ένα είδος εκτόνωσης. Το κομμωτήριο, στο οποίο συνευρίσκονται αυτές οι γυναίκες, δίνει την δυνατότητα στη Γουίζερ να εκφράζει -έστω φειδωλά- τα συναισθήματά της, καθώς λειτουργεί και σαν εξομολογητήριο. Οι φίλες της την αντιμετωπίζουν με κατανόηση αλλά και χιούμορ.

Μπήκατε στον πειρασμό να ανατρέξετε στην κινηματογραφική μεταφορά του έργου το 1989 και να βρείτε στοιχεία του χαρακτήρα της Γουίζερ;

Την ταινία την είχα δει τότε, όταν πρωτοβγήκε. Το γεγονός ότι ήταν μια ταινία που προκάλεσε αίσθηση, αλλά και το νεαρό της ηλικίας μου, οδήγησαν την μνήμη μου σε μια καταγραφή ισχυρή, ζωής. Δεν την είδα όμως τώρα, γιατί δεν ήθελα να έχω καμία επιρροή. Άλλωστε μιλάμε για διαφορετικές αναγνώσεις και δεν θα μπορούσε η τέχνη του σινεμά να συγκριθεί με εκείνη του θεάτρου. Είναι διαφορετική τεχνική .

Στο έργο παρακολουθούμε τις ζωές γυναικών που όλες μαζί και η καθεμία χωριστά αντιμετωπίζει τους δικούς της δαίμονες, αλλά με έναν τρόπο τρυφερό και αισιόδοξο. Είναι επιλογή αυτό; Σας εκφράζει ως στάση ζωής;

Θα μπορούσε να είναι οι έξι πλευρές της ίδιας γυναίκας. Το χιούμορ, η αισιοδοξία , η φιλία είναι όπλα για να αντιμετωπίσει κανείς τους δαίμονες του. Θεωρώ ότι είναι επιλογή, εφόσον υπάρχει η πρώτη ύλη. Η λογική και το απόθεμα συναισθήματος. Πάντα με εξέφραζε ως στάση ζωής, το να ξορκίζεις τα δυσάρεστα με αισιοδοξία και απεύθυνση σε κοντινά σου πρόσωπα.

Πόσο δύσκολο ήταν να βρεθείτε έξι γυναίκες ηθοποιοί πάνω στην ίδια σκηνή, η καθεμία με την δική της διαδρομή και να ανακαλύψετε από κοινού ένα κείμενο ύμνο στην γυναικεία ψυχολογία;

Δεν θα ωραιοποιήσω την διαδικασία. Είναι δύσκολη και επίπονη. Σε ένα επάγγελμα τόσο ανταγωνιστικό, είναι δύσκολο να συνυπάρξεις στη σκηνή και να βρεις κοινούς κώδικες. Αυτό που μας ενώνει είναι η λογική, η τέχνη μας και ο επαγγελματισμός. Έχω ξαναβρεθεί σε αμιγώς γυναικείες συνθέσεις πάνω στη σκηνή και μόνο καλά έχω να θυμηθώ. Δεν συμβαίνει όμως πάντα να ταιριάζουμε όλοι, ούτε είμαστε υποχρεωμένοι εκτός διαδικασίας σκηνικής, να κάνουμε παρέα. Αυτό συμβαίνει σε όλα τα επαγγέλματα. Από κάθε συνεργασία μπορεί να προκύψουν νέες φιλίες, μπορεί και όχι. Κοινός στόχος πάντα είναι η επιτυχία μιας παράστασης και ένα από τα συστατικά της είναι και ο σκηνικός πολιτισμός. 

«Η φωνή της Λουντμίλα» του Γκούναρ Μπεργκντάλ, που σας χάρισε και δύο Βραβεία Ερμηνείας, θα παιχτεί τον Σεπτέμβριο στις Ιωνικές Γιορτές και μετά πάλι Θεσσαλονίκη στο Θέατρο Αυλαία. Πρόκειται για μια συγκλονιστική μαρτυρία που ο κόσμος έχει αγκαλιάσει από την πρώτη στιγμή. Τι είναι που κάνει το κείμενο τόσο ξεχωριστό;

Αυτό που κάνει το κείμενο τόσο ξεχωριστό, είναι η αφήγηση δια στόματος της παθούσης. Δεν έχει γραφτεί από κανέναν συγγραφέα. Το αφηγείται υπό μορφή συνέντευξης – εξομολόγησης η ίδια η γυναίκα που βίωσε τον πυρηνικό εφιάλτη στο Τσερνόμπιλ. Είναι ένα κείμενο που πρώτα ειπώθηκε και μετά γράφτηκε. Δεν υπάρχει σκέψη, παρά μόνο ποταμός εμπειριών ζωής, συναίσθημα χωρίς την αγωνία πώς θα εκφραστεί. Είναι τα λόγια που τρυπάνε τα αυτιά και την καρδιά του κάθε θεατή, που δεν χρειάζεται να έχει καμία παιδεία για να το κατανοήσει. Δεν γίνεται να μην ταυτιστείς με τον ανθρώπινο πόνο και την απώλεια. Αλλά και το πείσμα για ζωή, έστω κατακρεουργημένη. Αυτή είναι η μαγεία αλλά και η δυσκολία να το ερμηνεύσεις.

Υπάρχουν κοινές αναφορές με την κατάσταση που ζούμε τα τελευταία δύο χρόνια ή είναι τρομακτική μια τέτοια σύνδεση;

Υπάρχουν σαφείς αναφορές με την κατάσταση που ζούμε σήμερα. Μια πυρηνική πανώλη (δανείζομαι τον χαρακτηρισμό του Κώστα Γεωργουσόπουλου στην, τότε, κριτική του) και μια πανδημία με εξίσου ολέθρια αποτελέσματα. Με μια κοινωνία άοπλη, απροετοίμαστη. Αρκεί να σας πω, πως την τελευταία φορά που έπαιξα τη Λουντμίλα στο θέατρο Αυλαία -λίγο πριν το κλείσιμο- άρχισα να νιώθω διαφορετικά αυτά που έλεγα. Ένοιωθα ότι μπορεί να είμαστε προ των πυλών να βιώσει η ανθρωπότητα αυτά που η Λουντμίλα αφηγείται. Είναι τρομακτική η σύνδεση, αλλά είναι γεγονός. Ίσως τώρα ο κόσμος να κατανοήσει καλύτερα την φθαρτότητά μας και να μην αναλώνεται σε ασήμαντα. Να αγαπήσει το περιβάλλον, τα ζώα τον ίδιο του τον εαυτό.

Κυρία Μουκίου, τον τελευταίο καιρό καταγράφονται όλο και περισσότερα περιστατικά γυναικοκτονιών και βίας. Τι πιστεύετε πως φταίει για αυτή την κατάσταση; Είναι θέμα πατριαρχίας;

Μου φαίνεται αδιανόητο στον αιώνα μας να βιώνουμε τέτοια περιστατικά και μάλιστα σε μητροπολιτικά κέντρα. Εκεί που η πρόσβαση σε παιδεία και αξίες ζωής είναι απεριόριστη. Με λύπη μου διαπιστώνω πως δεν είναι μόνο θέμα πατριαρχίας. Υπάρχουν γυναίκες που μεγαλώνουν – ακόμα στην εποχή μας- διαφορετικά τα αγόρια από τα κορίτσια. Είναι οδυνηρό. Η γυναίκα που έχει στα χέρια της το όπλο να σταματήσει τη βία εναντίον της, δεν το χρησιμοποιεί σωστά. Πρέπει να αλλάξει ο τρόπος που μεγαλώνουμε τα παιδιά μας. Ακόμη κι αν το πατρικό πρότυπο μέσα στην οικογένεια είναι έντονο και λάθος, εμείς πρέπει να δώσουμε αγώνα να αποκοπεί αυτή η επιρροή. Ένα άλλο θέμα είναι να αυστηροποιηθούν οι ποινές. Δεν γίνεται να βιάζει κάποιος και να βγαίνει από τη φυλακή σε σύντομο χρονικό διάστημα. Δεν γίνεται να κακοποιεί  κάποιος τη γυναίκα του και να πρέπει να τη σκοτώσει για να τιμωρηθεί. Αυτή η παθογένεια πρέπει να γιατρευτεί.

Τελικά, είναι δύσκολο να είσαι γυναίκα;

Είναι δύσκολο να παλεύουμε για τα αυτονόητα. Είναι δύσκολο να πρέπει να αποδεικνύουμε κάθε στιγμή ότι αξίζουμε το σεβασμό και την ισοτιμία σε όλα τα δικαιώματα της ανθρώπινης ύπαρξης μας. Είναι αντιφατικό να υπάρχουν σήμερα γυναίκες στην κορυφή της πολιτικής, της επιστήμης, της τεχνολογίας και ταυτόχρονα γυναίκες που τις σκοτώνει στο ξύλο ο άντρας τους κάθε βράδυ. Πρέπει να ανοίξουν τα στόματα περισσότερο. Γιατί μια ευλογία – αυτή του να είσαι γυναίκα – πρέπει ταυτόχρονα να είναι και κατάρα;

Κλείνοντας, πείτε μου έναν αγαπημένο σας στίχο που σας εκφράζει.

 «……Πρέπει κανείς να ξέρει γιατί ζει…»  (Μάσα από το έργο «Τρεις αδερφές» του Τσέχωφ.

Info: «Ανθισμένες Μανόλιες» στο Θέατρο Χυτήριο, από την Κυριακή 27 Ιουνίου και κάθε Κυριακή, Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00, σε  απόδοση και  σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Κυριακού. Κλείστε τα εισιτήρια σας ΕΔΩ.