Ο ηθοποιός και συγγραφέας Λευτέρης Καταχανάς με αφορμή τη συμμετοχή του στην παράσταση «Δεσμοί. Ιστορίες ανοίκειας καθημερινότητας» στο Θέατρο Φούρνος μιλά στο tetragwno.gr για την ενασχόληση του με το θέατρο και τα πρώτα του ερεθίσματα, τα διηγήματα της Σαμάνθα Σβέμπλιν και απαντά στο δίπολο συγγραφέας/ηθοποιός.
Συνεχίζοντας την έρευνα της ανάπτυξης της μικρής φόρμας στο θέατρο, η Μαρία Σάββα ανεβάζει μια σύνθεση διηγημάτων της βραβευμένης συγγραφέα Σαμάνθα Σβέμπλιν που επιλέχτηκαν από το βιβλίο της “Mouthful of Birds” (Βραβείο: Man Booker International Price 2019). Ένα οδικό ταξίδι γεμάτο εκπληκτικά και σουρεαλιστικά pit stops, με χαρακτήρες που αιωρούνται στο όριο της φαντασίας και της οικειότητας.
Παρατήρησα πως, ενώ εργάζεστε στον χώρο του θεάτρου 14 χρόνια, δεν έχετε δώσει συνεντεύξεις. Πώς το εξηγείτε;
Η αλήθεια είναι ότι έχω δώσει πολύ λίγες συνεντεύξεις, πάντα με αφορμή κάποια παράσταση. Ίσως να παίζει ρόλο ότι δεν είμαι πολύ ενεργός διαδικτυακά. Δεν έχω λογαριασμό σε κανένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης και δεν είναι τόσο εύκολο να με βρει κάποιος. Μπορεί γι αυτό…
Τι σας οδήγησε στο θέατρο; Είχατε ερεθίσματα από το οικογενειακό σας περιβάλλον;
Από πολύ μικρή ηλικία, 5-6 χρονών πηγαίναμε με τον πατέρα μου και τον αδερφό μου πολύ συχνά σινεμά. Πηγαίναμε κάθε βδομάδα. Δεν υπήρχαν πολλές παιδικές ταινίες τότε, ούτε ήταν μεταγλωττισμένες, θυμάμαι ακόμη τη φωνή του πατέρα μου να μου διαβάζει ψιθυριστά στο αυτί τους υπότιτλους, οπότε βλέπαμε ό,τι κυκλοφορούσε, τα πάντα. Στην εφηβεία είχα εξελιχθεί σε πραγματικό σινεφίλ.
Είχα σκεφτεί, λοιπόν, να ασχοληθώ με τη σκηνοθεσία, αλλά δεν είχα βρει κάτι σε επίπεδο σπουδών που θα μπορούσα να ακολουθήσω στην Ελλάδα. Έτσι σκέφτηκα να πάω πρώτα σε δραματική σχολή και βλέπουμε. Στη σχολή μού ανοίχτηκε ένας καινούριος κόσμος, αυτή η μαγεία του εδώ και τώρα, η δυνατή εμπειρία του θεάτρου, αυτό το χτυποκάρδι είτε είσαι θεατής, είτε ηθοποιός. Αυτό με κέρδισε.
Μπήκατε στο Ωδείο Αθηνών, αλλά αποφοιτήσατε από τη δραματική σχολή Μοντέρνοι Καιροί. Τι συνέβη;
Όταν μπήκα στο Ωδείο Αθηνών, το 2005, διευθυντής ήταν ο κ. Θανάσης Παπαγεωργίου. Στο τέλος εκείνης της χρονιάς είχαν γίνει μεγάλες ανακατατάξεις, άλλαξε η διεύθυνση και έφυγαν κάποιοι καθηγητές. Έφυγε και ο βασικός καθηγητής του έτους μου, ο αγαπημένος μου Χρήστος Στέργιογλου και μαζί με άλλους συσπουδαστές πήγαμε στους Μοντέρνους Καιρούς μια σχολή που μόλις είχε ανοίξει. Έκανα το δεύτερο και τρίτο έτος εκεί και πήρα το πτυχίο μου.
Πρόσφατα τέθηκαν σοβαρά ζητήματα ως προς την αναγνώριση των πτυχίων σας λόγω του ΠΔ85. Ποια η άποψη σας;
Είναι μια από αυτές τις καταστάσεις που μου υπενθυμίζουν ότι το αυτονόητο σαν έννοια δεν υπάρχει. Ο καθένας μας έχει ένα δικό του “αυτονόητο” και είναι μοναδικό. Μου φαίνεται απίστευτο ότι κάποιοι, προκειμένου να διορθώσουν μια ασαφή κατάσταση που υπήρχε σε σχέση με τον τρόπο που αναγνωρίζονται τα πτυχία των δραματικών σχολών, αποφάσισαν ουσιαστικά να τα μηδενίσουν. Και μου λένε κάποιοι γνωστοί μου: “τι σε νοιάζει δείχνεις ποτέ το πτυχίο σου για να σε προσλάβουν”; Δεν πάει έτσι. Αν θέλω να πάω να επεκτείνω τις σπουδές μου; Να κάνω ένα μεταπτυχιακό; Με τι πτυχίο θα το κάνω; Είναι και η ηθική πλευρά του ζητήματος εκτός από την πρακτική. Αλλά είναι γενικό το θέμα της υποβάθμισης της παιδείας.
Πιστεύετε πως η συλλογικότητα βοήθησε τον κλάδο σας στον τελικό σκοπό;
Το να συσπειρώνονται οι άνθρωποι απέναντι στην αδικία, μόνο ελπιδοφόρο μπορεί να είναι. Είναι μια δήλωση, υπάρχουμε, είμαστε εδώ, δείτε μας, ακούστε μας. Το αποτέλεσμα των κινητοποιήσεων δεν ήταν αυτό που θα έπρεπε. Δεν δόθηκε λύση στο πρόβλημα ούτε κάποια σαφής εξήγηση. Κατά τη γνώμη μου, το ζήτημα δεν θεωρείται λήξαν σε καμία περίπτωση.
Φέτος, συνεργάζεστε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά με τη σκηνοθέτρια Μαρία Σάββα. Επιδιώκετε τη σταθερότητα; Νιώθετε ασφαλής με τις σταθερές συνεργασίες;
Τη Μαρία Σάββα τη γνώρισα πέρυσι, είχαμε μια πολύ καλή συνεργασία και όταν μου πρότεινε να συνεργαστούμε ξανά είπα αμέσως ναι. Μου αρέσει να έχω σταθερούς συνεργάτες από την άποψη ότι αναπτύσσεις έναν κοινό κώδικα με τους άλλους και μπορείς να συνεννοηθείς καλύτερα σε επίπεδο δουλειάς. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μου αρέσει να γνωρίζω και καινούριους συνεργάτες, ίσα- ίσα. Κάθε νέα συνεργασία σου ανοίγει και ένα καινούριο παράθυρο στον τρόπο που δουλεύεις.
Μιλήστε μου για την παράσταση «Δεσμοί. Ιστορίες Ανοίκειας καθημερινότητας» στο θέατρο «Φούρνος», καθώς και για τους ρόλους σας στα διηγήματα. Πώς αντιλαμβάνεστε το έργο της πολυβραβευμένης και πολυμεταφρασμένης Σαμάνθα Σβέμπλιν, όντας και ο ίδιος θεατρικός συγγραφέας;
Η παράσταση “Δεσμοί: ιστορίες ανοίκειας καθημερινότητας” είναι μια σπονδυλωτή παράσταση με πέντε (5) διαφορετικές μικρές ιστορίες. Από την πρώτη στιγμή που διάβασα τα διηγήματα, ξετρελάθηκα. Οι ιστορίες της Σαμάνθα Σβέμπλιν είναι πολυεπίπεδες αλλά με ξεκάθαρες αλληγορίες που τις αντιλαμβάνεσαι εύκολα. Προσπαθήσαμε να αναδείξουμε στην παράσταση το μοναδικό ύφος των διηγημάτων, το πικρό, μαύρο χιούμορ, τη συγκίνηση, το στοιχείο του τρόμου. Νομίζω ότι και μόνο που κάποιος θα έρθει σε επαφή με αυτό τον κόσμο της Σβέμπλιν, θα βγει κερδισμένος.
Χαίρομαι που μέσα από αυτή την δουλειά γνώρισα το έργο της. Δίνει πολύ μεγάλη βάση στις σχέσεις, ιδιαίτερα τις οικογενειακές αλλά και στις, πολύ συχνά, παράλογες κοινωνικές συμβάσεις που συνθέτουν τον κόσμο μας και καθορίζουν τις ζωές μας. Οι ιστορίες της με ταξίδεψαν και με στοίχειωσαν. Οι ρόλοι που κάνω έχουν όλοι μεγάλο ενδιαφέρον. Αυτό που με δυσκόλεψε αλλά εν τέλει με απελευθέρωσε ήταν ότι σε πολλές περιπτώσεις καλούμαι να παίξω χωρίς να μιλάω σχεδόν καθόλου. Αυτό έχει τη δυσκολία του να εκφραστείς και να μεταδώσεις στον άλλον αυτό που σκέφτεσαι και αισθάνεσαι χωρίς λόγια. Αυτή ήταν μια πρόκληση για μένα που στο τέλος λειτούργησε σχεδόν λυτρωτικά.
Από τα πέντε διηγήματα που παρουσιάζετε, ποιο έχετε ξεχωρίσει και γιατί;
Μου είναι δύσκολο να ξεχωρίσω κάποιο, είναι η αλήθεια, ίσως λίγο περισσότερο με κινητοποιεί το πρώτο διήγημα, “Η μεγάλη προσπάθεια”, επειδή μιλάει για την σχέση πατέρα και γιου και για το πως σε κάποιον μπορεί να φαίνεται αδύνατον να αναλάβει αυτόν τον ρόλο (του πατέρα) και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτό στο παιδί.
Στο δίλλημα: συγγραφέας ή ηθοποιός, τι απαντάτε;
Αν έπρεπε να διαλέξω ένα από τα δύο θα έλεγα, ηθοποιός, γιατί η δουλειά της συγγραφής είναι μια μοναχική διαδικασία και σαν άτομο επενδύω πολύ στην αλληλεπίδραση και στις σχέσεις με τους άλλους.
Τα επόμενα σχέδια σας;
Έχω στα σκαριά ένα μουσικό, χιουμοριστικό πρόγραμμα, που θέλω να πραγματοποιήσω μαζί με τον αδερφό μου που παίζει βιόλα και έναν φίλο μου που είναι κιθαρίστας. Ελπίζω να καταφέρουμε να το παρουσιάσουμε του χρόνου!
Info: Δευτέρα & Τρίτη στις 21:00 στο Θέατρο Φούρνο, σε σκηνοθεσία Μαρίας Σάββα. Προπώληση στη viva.gr.
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.
