Μανίνα Ζουμπουλάκη: «Ψάχνοντας την Ιστορία βλέπει κανείς πόσο δρόμο έχουμε κάνει εμείς οι γυναίκες»
Η Μανίνα Ζουμπουλάκη γεννήθηκε το 1960, μεγάλωσε στην Καβάλα, γράφει στα περιοδικά από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 μέχρι και σήμερα. Κατά καιρούς είναι ραδιοφωνική παραγωγός. Έχει γράψει 16 βιβλία, δύο σενάρια ταινιών μεγάλου μήκους, δύο σήριαλ, ένα σενάριο τηλεταινίας και πολλά διηγήματα: αυτά είναι όσα έχουν κυκλοφορήσει γιατί είναι κι άλλα που δεν είδαν ακόμη το φως.
Αφορμή της κουβέντας μας με την Μανίνα Ζουμπουλάκη στάθηκε το τελευταίο της βιβλίο «Αέρας στο πρόσωπο της» μια μέρα από τις κλασικά -αντιπαθητικές -παγερές του Ιανουαρίου, με τα ραφάλ να ίπτανται στο Αττικό ουρανό και τα θλιβερό ρεπορτάζ της σκληρής ς ιστορίας της Γεωργίας Μπίκα από την Θεσσαλονίκη να παίζει νυχθημερόν Η τροπή της συζήτησης άμεση.
Η βία σε οιαδήποτε μορφή της εν έτει 2022 στην μικρή μας χώρα…
«Το θέμα της κακοποίησης με απασχολεί πολύ στα βιβλία μου – και στην πραγματική ζωή, που δεν απέχει πολύ από τα βιβλία. Στο τελευταίο μυθιστόρημα, («Αέρας στο πρόσωπό της») η ηρωίδα έχει φύγει από κακοποιητική σχέση, κι αυτό γίνεται μοχλός της ιστορίας ενώ νομίζει ακόμα και η ίδια ότι το έχει πετάξει από πάνω της. Δυστυχώς δεν πετιέται έτσι εύκολα η κακοποίηση, λεκτική-ψυχολογική, πόσο μάλλον σωματική, και αυτό έχει λειτουργήσει σαν θέμα σε αρκετά βιβλία μου. Ίσως επειδή έχω γυναίκες ηρωίδες, ο κεντρικός χαρακτήρας είναι πάντα κορίτσι ή γυναίκα, και η κακοποίηση είναι κάτι που υφίστανται από παράδοση οι γυναίκες σε μια πατριαρχική κοινωνία. Στην οποία «είσαι του πατέρα» μέχρι να «είσαι του συζύγου», ακόμα και τώρα, λες και μιλάμε για Τούρκικο σήριαλ. Δεν χρειάζεται επεξήγηση, το βλέπουμε στις ειδήσεις συνέχεια, με δεκαεπτά γυναικοκτονίες το χρόνο που πέρασε και με γυναίκες να χαροπαλεύουν επειδή τις έσπασε στο ξύλο ο αγαπημένος τους.
Πριν μερικά χρόνια είχα γράψει ένα άλλο μυθιστόρημα με θέμα την βία στην οικογένεια («Φερμουάρ») – ένας ομοφοβικός πατέρας κακοποιεί τον ομοφυλόφιλο γιό, όπως και τη γυναίκα του, και τέλος ολοκληρώνεται ο κύκλος βίας με ένα φόνο. Το είχα στήσει σαν αστυνομικό, με διαδοχικές αποκαλύψεις που συμπληρώνουν την εικόνα, επειδή καμία ιστορία κακοποίησης δεν είναι εντελώς ξεκάθαρη: σε κακοποιεί κάποιος λεκτικά, ψυχικά ή σωματικά επειδή διαφωνεί μαζί σου, επειδή έχει δικά του θέματα, επειδή σε έχει σιχαθεί η ψυχή του, αλλά δεν είναι σερβιρισμένη στο πιάτο η αιτία, το κακοποιημένο άτομο δεν μπορεί να δει καθαρά τα πράγματα. Τις περισσότερες φορές δεν καταλαβαίνει καν ότι κακοποιείται. Προκειμένου να διατηρήσει τη σχέση, η κακοποιημένη βρίσκει συνέχεια δικαιολογίες για τον κακοποιητή – «περνάει ζόρια, μάλωσε στη δουλειά, δεν έχει φίλους, αγχώνεται πολύ, είναι πιεσμένος» κλπ.
Όλα αυτά… επειδή συμβαίνουν γύρω μου, γίνονται έμπνευση για ηρωίδες, και όταν αυτή η έμπνευση δένει στο μυαλό μου με μια περιπετειώδη αφήγηση, την φτιάχνω βιβλίο. Στο «Αέρας» η ηρωίδα διευθύνει ένα μικρό ξενοδοχείο σε νησί της άγονης γραμμής στο οποίο συναντιούνται οι υπουργοί Εθνικής Άμυνας Ελλάδας και Τουρκίας. Η συνάντηση γίνεται σε κλίμα έντασης, με Ραφάλε να πετάνε από πάνω τους, αλλά και με νεράιδες που βοηθάνε τις εξελίξεις. Τι να σας πώ, δεν ξέρω ακριβώς πώς μου κατεβαίνουν αυτά τα πράγματα στο κεφάλι, αλλά από την ώρα που παίρνουν χρώμα και μορφή, τα γράφω με κέφι – μέχρι στιγμής δεν έχω πει ποτέ «κουράστηκα να γράφω», θα είναι σαν να έχω κουραστεί να ανασαίνω, απαπα!
Πριν λίγες μέρες τέλειωσα την πρώτη γραφή ενός καινούργιου βιβλίου, δεν έχω καταλήξει σε τίτλο, είναι περιπέτεια και μάλιστα ιστορική, οπότε πέρασα καταπληκτικά γράφοντας… και ταξιδεύοντας πίσω στο χρόνο, στο 1836, όταν τα κορίτσια δεν μάθαιναν γράμματα και η Οθωμανική Αυτοκρατορία τα πουλούσε και τα αγόραζε λες και ήταν ζυγούρια. Ψάχνοντας την Ιστορία βλέπει κανείς πόσο δρόμο έχουμε κάνει εμείς οι γυναίκες, πόσο μακριά έχουμε φθάσει. Η γιαγιά μας Μαρίκα ήταν η πρώτη γυναίκα που τέλειωσε την Ακαδημία του Ζενζί Ντερέ, δεν βαριέμαι ποτέ να το λέω – κι έχω την βεβαιότητα ότι τελείωσε τις σπουδές της ντυμένη αγόρι…
Δεν υπάρχει τρόπος να το δέσω με τους βιασμούς αλλά το κάνω στο φτερό, επειδή μένουμε στο θέμα «γυναίκες στην πατριαρχία». Το καλύτερο σχόλιο είναι ένα γράφημα που κυκλοφορεί στα σόσιαλ τελευταία: δείχνει έναν πράσινο κύκλο σαν πίτσα, και δίπλα έχει με άλλα χρώματα τις πιθανές απαντήσεις στο ερώτημα «τι φταίει για τον βιασμό;» – οι κοντές φούστες, τα σέξυ μπουστάκια, το αλκοόλ, οι ορμές κλπ… και η σωστή απάντηση είναι σε πράσινο, όπως όλος ο κύκλος, που δεν σηκώνει κανένα άλλο χρώμα γιατί ξέρουμε ποιοι φταίνε: «Οι βιαστές».
Info: Το βιβλίο «Αέρας στο πρόσωπό της» της Μανίνα Ζουμπουλάκη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.
