Κριτική: «Άγνωστοι στο τρένο», σε σκηνοθεσία Ανδρονίκης Αβδελιώτη, στο Αγγέλων Βήμα
Στο θέατρο «Αγγέλων Βήμα», γίναμε μάρτυρες μιας μοναδικής μεταφοράς του ψυχολογικής υφής έργου «Άγνωστοι στο τρένο», σε σκηνοθεσία Ανδρονίκης Αβδελιώτη· έργο πολλαπλών δυνατοτήτων ερμηνείας και ανάλυσης.
Φαινομενικά η ιστορία εκτυλίσσεται γραμμικά, μέσα από την παρουσίαση των κεντρικών προσώπων σε τυχαία διαδρομή με τρένο. Πρόσωπα τα οποία, με αφετηρία την εξωστρέφεια και την ενέργεια του Τσαρλς Μπρούνο (τον ρόλο υποδύεται ο εκπληκτικός Μάνος Παπαδάς), αναπτύσσουν διάλογο στον οποίο εμφανίζονται οι πτυχές των εσωτερικών τους αδιεξόδων, πτυχές για τις οποίες η υπέρβαση μέσω της φυσικής εξόντωσης καθίσταται αναγκαία. Τα συμβαλλόμενα μέρη, με οικονομική επιφάνεια και αναγνώριση στο δημόσιο χώρο, διαμορφώνουν ένα κλίμα συναινετικής πίστης στις τραγικές τους επιβουλές. Ο μεν Τσαρλς Μπρούνο στην δολοφονία του πατρός του και ο δε Γκάι Χέινς (τον ρόλο υποδύεται ο Αλέξιος Κοτσώρης) στην δολοφονία της συζύγου του Μίριαμ, εξαιτίας της απιστίας αυτής, και της επιθυμίας του όπως νυμφευθεί την Αν (το ρόλο υποδύεται η Ανδρονίκη Αβδελιώτη).
Ο κεντρικός ήρωας δεν λαμβάνει σοβαρά υπόψιν του τα λεγόμενα του συνομιλητή του. Ωστόσο, ο τελευταίος, θα υλοποιήσει το ειδεχθές έγκλημα αναμένοντας την ανταπόδοση μέσω της δολοφονίας του πατρός του. Για να εξασφαλίσει την επίτευξη της υπόσχεσης, κατακλύζει με απειλές και πιέσεις τον Γκάι Χέινς. Αυτού του είδους την ψυχολογική, αφόρητη, στόχευση, υπό το βάρος της αποκάλυψης των γεγονότων, καλείται να αντιμετωπίσει ο πρωταγωνιστής. Θα υποκύψει, και καθώς διαπράττει το έγκλημα βυθίζεται ολοένα στην εσωστρέφεια και την περιδίνηση των ενοχών. Η εξέλιξη της ύστατης στροφής της ιστορίας, μέσα από το θάνατο του Τσάρλς Μπρούνο, αναδεικνύει τη βαθύτερη σχέση των δύο ανδρών και όλα όσα μεσολαβούν μεταξύ τους ως γέφυρες που συνδέουν τον ένα πόλο της πλοκής με τον έτερο πόλο, σε μία ενιαία μορφή και έκφραση.
Η σκηνοθέτης και ηθοποιός της παράστασης Ανδρονίκη Αβδελιώτη, ορθώς μεταφέρει το βάρος της ιστορίας στις ενέργειες του Τσάρλς Μπρούνο. Ο τελευταίος, μέσα από την υποκριτική δεινότητα του Μάνου Παπαδά, σε κάθε του βήμα αναπτύσσει την ψυχολογική παθολογία, όπως αυτή καθρεφτίζεται στην προσκόλληση στη μητέρα (τον ρόλο υποδύεται η Αθηνά Μαυρομάτη) και το μίσος προς τον πατέρα. Όντας γόνος ευκατάστατης οικογενείας, μεταθέτει τις εσωτερικές του ανασφάλειες, την έλλειψη αποδοχής καθώς και την αδυναμία σύμπλευσης με τις πατρικές προβολές στο πρόσωπό του, στην αναστροφή των ρόλων μέσω της εκδίκησης.
Ο πατέρας καθίσταται εμπόδιο στην φαντασιακή θέσμιση της ατομικής του πραγματικότητας. Όση ελευθερία κι αν εξασφαλίζει η οικονομική δυναμική της πατρικής εξουσίας, καθιστά τον νεαρό άνδρα, ευνουχισμένο εντός της οικογενειακής θαλπωρής. Για το λόγο αυτό στρέφει την απόλυτη ταύτισή του στο πρόσωπο της μητέρας. Εκείνη, ούσα συμβιβασμένη με τις απαιτήσεις της συζυγικής ζωής δίπλα σε ένα όνομα οικονομικής ανεξαρτησίας, αντικαθιστά τον σύζυγό της με τον υιό. Είναι μία σχέση παθολογικής φύσης και αυτό-εγκλωβισμού του ενός στον άλλο. Οι ενέργειες του ανδρός περικλείονται στα όρια που θέτει η ταύτιση με τη μητέρα. Επί της ουσίας, διαπιστώνει την αδυναμία της μητέρας του να αντισταθεί στα κελεύσματα του συζύγου της και υποκαθιστά, με τη σειρά του, την βαθύτερη επιθυμία για αποδέσμευση. Επρόκειτο για ρόλο εξαιρετικά απαιτητικό και στον οποίο ο Μάνος Παπαδάς ανταποκρίνεται με ενσυναίσθηση και ενέργεια. Όταν, δε, η εγκληματική φύση του υιού αποκαλύπτεται, η σχέση με τη μητέρα διαρρηγνύεται και η μοναδική, σε ύφος και ένταση, απόκριση του ηθοποιού στην ατομική του ήττα μεταφράζεται σε αυτοκτονία ενώπιον του ερωτικού και συναισθηματικού του ειδώλου, στο πρόσωπο του Γκάι Χέινς.
Από την άλλη πλευρά, ο αρχιτέκτονας Γκάι Χέινς βρίσκεται στο στάδιο αποδοχής της ρήξης με τη σύζυγό του, όντας μπλεγμένος σε ένα σύνολο αμφίπλευρων αρνήσεων. Από τη μία η Μίριαμ, σύζυγός του απιστεί και από την άλλη, το παιδί που φέρνει στα σπλάχνα της ανήκει σε τρίτο πρόσωπο. Η κοινωνική αναγνώριση συνοδεύεται από την προσωπική αποτυχία. Ασυνείδητα καλλιεργεί στην σκέψη του την ιδέα της δολοφονίας. Η σύγκρουση ανάμεσα στο αίσθημα της ενοχής και αυτό της απελευθέρωσης από την παρουσία της, δοκιμάζει τον ήρωα σε μία ατέρμονη αντίθεση της εσωτερικής πλευράς και της εξωτερικής πλευράς του «Εγώ».
Στην πρώτη (βλ. εσωτερική πλευρά), ο ήρωας αντιμετωπίζει την σύζυγό του ως θύτη της δικής του αδυναμίας εξασφάλισης μιας ισορροπημένης συμβατικής διαβίωσης, με την ιεραρχία των κοινωνικών ρόλων σε αρμονία. Όσο ο παράγοντας που απηχεί στο όνομα της συζύγου παραμένει ενεργός τόσο ο ίδιος υποβιβάζει εαυτόν στην ακινησία. Στη δεύτερη (βλ. εξωτερική πλευρά), ο ήρωας μεταπλάθει την πραγματικότητα στο ενδεχόμενο άρνησης αυτής. Την άρνηση την προσωποποιεί στον συνταξιδιώτη και συνομιλητή του. Επί της ουσίας, αν και θα λειτουργούσε συμβολικά έως και αλληγορικά, ο Τ. Μπρούνο λειτουργεί ως αυτοπροσδιορισμός της αθέατης όψης της συνείδησης του Γκάι Χέινς. Είναι η όψη του εαυτού που ο δημόσιος λόγος αποδοκιμάζει, αλλά ο ιδιωτικός χώρος αναπλάθει και ολοένα γιγαντώνει.
Στο μέσο των δύο αυτών ανδρών, στέκει η Αν. Μία γυναίκα με ρόλο διακριτό και συνάμα μεσολαβητικό. Από τη μία πλευρά, αποτελεί το εχέγγυο της κινητοποίησης του ήρωα όπως αναλάβει και πάλι δράση στο κοινωνικό γίγνεσθαι και, από την άλλη πλευρά, βιώνοντας το αίσθημα της απώλειας συμμετέχει στον κυκεώνα των αποτρόπαιων πράξεων ως το «τρίτο» μάτι ελέγχου της συνείδησης. Είναι η τελευταία απόκριση της μικρο-ιστορίας στην καθημερινότητα των ανθρωπίνων σχέσεων. Οι τελευταίες, μετασχηματίζονται σε ένα λιτό σκηνικό με τακτοποιημένες τις θέσεις των αντικειμένων σε αυτό, όπως αντιστοιχήσουν στις θέσεις του ερωτικού τριγώνου στα λεκτικά του σχήματα.
Με ηχητικά εφέ και μουσικές επιλογές που προσδίδουν υπεραξία στο εγχείρημα, η σκηνοθέτιδα επιτυγχάνει να προσεταιριστεί, αφοπλίζοντας, τον θεατή στον κύκλο της ιστορικής τραγωδίας. Από τις ενδυματολογικές επιταγές έως την κινησιολογία του χώρου, δημιουργεί μία σημειολογία του θεάτρου με άξονες τον έρωτα ως πόθο και ως πάθος, και την τραγωδία αυτών ως απόσταγμα διαχρονικό. Οι ερμηνείες των ηθοποιών ανταποκρίνονταν απόλυτα στο επίπεδο ποιότητας του έργου. Η ζωντάνια των στιγμών και η επιβλητική παρουσία των πρωταγωνιστών δεν αφήνει ατέλειες στο συνολικό αποτέλεσμα. Μία υπέροχη παράσταση.
Info: Παρασκευή στις 21:00 και Σάββατο στις 18:00 στο Αγγέλων Βήμα (Σατωβριάνδου 36, Ομόνοια (πίσω από το Εθνικό Θέατρο Τσίλλερ)/ 2105242211). Προπώληση: viva.gr και στο Ταμείο του Θεάτρου με χρήση πιστωτικής/χρεωστικής κάρτας.
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instagram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.
