“Γιατί γράφεις για σένα;”
“Γιατί τόσο καλά δεν ξέρω κανέναν άλλο”.
“Η ζωή μου είναι αστεία και γλυκόπικρη. Σαν γαλλική ταινία με ρουμάνικους υπότιτλους. Και αποκτά νόημα, μόνο όταν την αφηγούμαι σε όσους έχουν όρεξη να ακούσουν. Αυτές ήταν οι ιστορίες μου. Οι ιστορίες της Αστερόπης, που είναι αληθινή, με σάρκα και οστά”.
Έτσι μας επεξηγεί η συγγραφέας και αυτοβιογράφος Αστερόπη Λαζαρίδου στο τέλος του βιβλίου της τους λόγους για τους οποίους ωθήθηκε στη συγγραφή της πανέμορφης επιλεκτικής αυτοβιογραφίας της με τίτλο Μην πατάς ξυπόλυτη.
Είναι, αναμφίβολα, μία ιδιαίτερη αυτοβιογραφία, γραμμένη από έναν, ως φαίνεται, ιδιαίτερο και ξεχωριστό άνθρωπο. Η Αστερόπη Λαζαρίδου δηλώνει επαγγελματίας δημοσιογράφος, απασχολούμενη επί χρόνια στο Βήμα και τα περιοδικά του. Δηλώνει εξαιρετικά έμπειρη στη σύνταξη κάθε λογής δημοσιογραφικών κειμένων και μεταφέρει την εμπειρία της αυτή στη Λογοτεχνία με, ομολογουμένως, πολύ καλά αποτελέσματα.
Το πρώτο της, λοιπόν, αυτό βιβλίο, είναι πολλά πράγματα. Πρώτ’ απ’ όλα μια επιλεκτική αυτοβιογραφία, όπως είπαμε. Έπειτα μία αναδρομή στα τελευταία χρόνια του 20ου αιώνα και στα πρώτα του 21ου που θα λατρέψουν οι σημερινοί αναγνώστες οι οποίοι διανύουν τα σαράντα-πάνω κάτω- έτη ζωής. Επιπλέον, είναι μια βαθιά κατάθεση ψυχής και παράθεση πολλών αληθειών χωρίς παρωπίδες και εξωραϊσμούς. Και, τέλος, είναι μία αμφισβήτηση των καθιερωμένων “πρέπει” της κοινωνίας, “πρέπει” τα οποία τόσο ανελέητα μας κυνηγούν καμιά φορά και κλέβουν την ευτυχία μας. Πώς ορίζεται όμως η ευτυχία; Σύμφωνα με την Αστερόπη αυτή δεν είναι παρά:
“Ευτυχία είναι δύο μπάλες παγωτό μέσα στον χειμώνα, μια βόλτα στον ήλιο, ένα χάδι μέσα σε έναν κόσμο που σπρώχνεται και στριμώχνεται στα βαγόνια του μετρό…”
Τόσο απλά. Όπως έτσι, απλά και λιτά, μα πάντα προσεγμένα, επιλέγει να γράφει η Αστερόπη Λαζαρίδου. Μας παραδίδει την προσωπική της εξομολόγηση γραμμένη με πολύ χιούμορ, δηκτική, αλλά και φιλοσοφική και αποφθεγματική διάθεση.
Στο βιβλίο της μας μιλάει για όλα όσα απασχολούν τον σύγχρονο άνθρωπο κι ιδίως τη γυναίκα. Για την ψυχοθεραπεία που είναι, τελευταία, της μόδας και για το κατά πόσον αυτή μας είναι τελικά απαραίτητη. Για την περίπλοκη σχέση με το άλλο φύλο, το σεξ, την εγκυμοσύνη, τη μοναξιά, αλλά και την αντισυμβατική επιλογή της μη μητρότητας. Πόσες γυναίκες γύρω μας άραγε δεν έχουν βιώσει “ρατσιστική” αντιμετώπιση από τους γύρω τους, μόνο και μόνο επειδή έχουν επιλέξει να απαρνηθούν τη μητρότητα; Πόσες γυναίκες που έχουν μείνει με ένα παιδί από επιλογή τους δεν έχουν, άραγε, πληγωθεί, ακούγοντας συχνά από τα απερίσκεπτα χείλη μερικών άλλων το περίφημο Ένα ίσον κανένα”, φέρνοντάς τις στη θέση να απολογηθούν για την επιλογή τους; Σε αυτούς που τόσο εύκολα ποδοπατούν τα αισθήματα των άλλων, η συγγραφέας έχει την καλύτερη απάντηση:
“”Ένα ίσον κανένα”, άκουσα πρόσφατα σε μία συζήτηση και, ως μοναχοπαίδι, ομολογώ ότι ανατρίχιασα. Ποτέ δεν αισθάνθηκα ως κανένας. Και γιατί ακριβώς πρέπει τα παιδιά να γίνουν σετ; Η περίφημη δυαδικότητα σε όλα, κατάρα μιας κοινωνίας η οποία δεν αντέχει τις μονάδες, που οποιονδήποτε μόνο τον θεωρεί παράταιρο, σαν κάλτσα που έχασε για πάντα την αδελφή ψυχή της στο πρόγραμμα για τα βαμβακερά και ευαίσθητα”.
Ύστερα είναι η απώλεια των γονέων και η δύσκολη διαχείρισή της. Όταν χάνουμε τους γονείς μας περνάμε μία δεύτερη ενηλικίωση; Ίσως… Το μόνο σίγουρο είναι ότι χάνουμε έτσι τον κυριότερο δεσμό μας με τα παιδικά μας χρόνια. Γι’ αυτό και το πατρικό μας σπίτι θα έχει πάντοτε ιδιαίτερη θέση στην καρδιά μας.
Πέρα από τα διαχρονικά αυτά, όμως, ζητήματα, και καθαρά σύγχρονοι προβληματισμοί απασχολούν τη συγγραφέα, όπως η μόδα των social media, των διαρκών αναρτήσεων, των like και η απόδραση σε αυτόν τον ψεύτικο, εικονικό κόσμο που κρύβει επιμελώς την αλήθεια. Ύστερα είναι οι άστεγοι, ένα πρόβλημα που διογκώθηκε κατά πολύ τα τελευταία χρόνια με την οικονομική κρίση. H ανεργία. Η μοναξιά της σύγχρονης εποχής. Η ενδοοικογενειακή βία. Και φυσικά το lockdown και τα επακόλουθα του κορονοιού που μας άλλαξαν αναπόφευκτα όλους.
Εν τέλει, πρόκειται για ένα “αιρετικό” βιβλίο που αντιβαίνει τον κοινώς αποδεκτό και “ορθόδοξο” τρόπο σκέψης. Αυτή είναι, όμως, η Αστερόπη, η οποία σκιαγραφεί εδώ το ιδιαίτερο προφίλ της και μας δίνει συμβουλές και μαθήματα ζωής, δοσμένα με τον δικό της ανάλαφρο τρόπο. Και ξέρετε κάτι; Σε κανένα από όλα τα βιβλία που έχω διαβάσει δεν μου έχει γεννηθεί τόσο έντονα η επιθυμία να γνωρίσω από κοντά έναν συγγραφέα, όσο αυτήν. Την Αστερόπη Λαζαρίδου.