Κριτική: Δημήτρης Βαρβαρήγος – «Παράτα με» [Εκδόσεις Υδροπλάνο]

Γράφει η Νιόβη Ιωάννου

Παράτα με. Εμβληματικός τίτλος που εγείρει την περιέργεια, στο καινούριο μυθιστόρημα του Δημήτρη Βαρβαρήγου από τις εκδόσεις Υδροπλάνο. Ένας καλαίσθητος τόμος σε δυο εκδόσεις με μαλακό και σκληρό εξώφυλλο. 

Το βιβλίο αναφέρεται σε ένα πολύ δύσκολο θέμα, μέσα από άκρως ρεαλιστική αφήγηση που επέλεξε να το αποδώσει ο συγγραφέας. Είναι ένα σκληρό και βίαιο βιβλίο, και γι’ αυτό το λόγο δεν θα μπορούσε να γραφτεί με άλλο ύφος μια τέτοια ιστορία που αναδεικνύει την σεξουαλική παρενόχληση και την ψυχολογική βία που ασκείται μέσα σε μια οικογένεια από τα ίδια της τα μέλη. 

Ένα έργο που ο φόβος αντιδιαστέλλεται με τη νιότη και ταυτόχρονα κατοικεί μέσα της κατασπαράζοντας ανελέητα το θύμα του. 

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η ιστορία αφορά την δεκατριάχρονη Δανάη και την ιδιόρρυθμη σχέση με την μάνα και τον πατέρα της σε μια νοσηρή οικογενειακή κατάσταση που δεν τρέφει τον παραμικρό φραγμό. Από τη στιγμή που γεννήθηκε έλειπε η αληθινή αγάπη ανάμεσα τους. Από την πρώτη στιγμή που κατάλαβε τον εαυτό της η Δανάη δεν ένιωσε την αγάπη της μητρότητας από μια μάνα που το μητρικό φίλτρο γι’ αυτήν ήταν κάτι άγνωστο. Δεν αισθάνθηκε ότι αγαπάει αυτό το κορίτσι, όπως κι εκείνος, ο αδίστακτος πατέρας, δεν νοιάστηκε για το κακό που έκανε στην αδύναμη παιδική ψυχή της. 

Η δύσκολη καταστροφική σχέση τους ολοκληρώθηκε με τον πιο τραγικό τρόπο όταν εκείνος -ο πατέρας- χωρίς να αισθανθεί την παραμικρή ενοχή σπρωγμένος από τα άρρωστα σεξουαλικά του ένστικτα καταπάτησε κάθε ηθικό κανόνα και ιερή απαράβατη αξία απέναντι στην κόρη του. 

Απόσπασμα από το βιβλίο:

Εξουθενωμένη παρασύρθηκε από ένα χαύνο βύθισμα που έκανε το μυαλό της να θολώνει εντελώς. Σαν μακρινός απόηχος ακούγονταν τα μουγκρητά ξεσπάσματα του Μαρούκα και τα πρόστυχα λόγια που ψιθύριζε στο αφτί της για να περάσουν και να γραφτούν στη συνείδησή της. 

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Τώρα που έγινες γυναίκα θα σου κάνω πολλά δώρα, αρκεί να φροντίζεις τις ανάγκες του πατερούλη σου».

Η ηρωίδα, η δεκατριάχρονη Δανάη ζει έναν ζωντανό εφιάλτη μόλις στα πρώτα βήματα της εφηβείας της. Μια πρώιμη υποδούλωση στις απαιτήσεις άλλων που αποφάσισαν για τη δική της μοίρα. Για την ψυχή και την πορεία της ζωή της. Μέσα σε ένα βράδυ η απελπισία γέμισε με τα σκοτάδια της κάθε σημείο του είναι της. Ένας τρόμος που ποτέ μέχρι εκείνη τη χρονική στιγμή δεν είχε γνωρίσει, την κατέκλεισε και την έριξε στη σιωπή και την απογοήτευση.

Η Ευδοκία, η μάνα, θυελλώδης ιδιοσυγκρασία, ο Γαρούφαλος Μαρούκας ή Φαλλός, Πατέρας και ψυχικά ασταθής. Και οι δύο τους επιρρεπής σε διανοητικές μεταπτώσεις. Και η Δανάη φορτώθηκε με σωρεία μεταπτώσεων στις πικρές αλήθειες της ζωής. Η πολλαπλότητα των δοκιμασιών και των συγκρούσεων με τους άλλους, μα κυρίως με τον εαυτό της, μετέτρεπαν το πεπρωμένο της σε μια θαμπή οντότητα για το απαράγραπτο δικαίωμα ως γυναίκα να ορίζει η ίδια το μέλλον και τις επιθυμίες για τον εαυτό της.

Είναι τρομερά δύσκολο να περιγραφεί με λίγα λόγια αυτή η πραγματικότητα που βιώνει η νεαρή ηρωίδα μέσα στο ίδιο της το σπίτι. Διενεργείται ένα ψυχοσωματικό έγκλημα μια ανήθικη πράξη που ξεπερνάει κάθε όριο σεβασμού στην ανθρώπινη υπόσταση. Και το ερώτημα είναι εύλογο που γεννιέται στον αναγνώστη από την πρώτη στιγμή. Πώς γίνεται μια μάνα να μην αισθάνεται τίποτα για το παιδί της; Να μην νοιάζεται για όσα του συμβαίνουν, να απαξιώνει ή να μεταθέτει με τη σιωπή της, στον αθώο την ενοχή; 

Είναι δύσκολο και αφύσικο να κατανοήσει κάποιος την απουσία της μητρότητας, όσο εξ’ ίσου είναι δύσκολο να κατανοηθεί το όνειδος της υπερβολικά διαταραγμένης προσωπικότητας του πατέρα που απενοχοποιημένος αποκαθηλώνει –κατά συρροή- την πατρότητα. 

Στη παρούσα φάση ο Βαρβαρήγος με μοναδική δεξιοτεχνία αποτυπώνει στο χαρτί μια συγκλονιστική ιστορία, με ακραίες πράξεις για τις σχέσεις γονιών-παιδιού. Στο βιβλίο αυτό καταφέρνει να περιγράψει με ρεαλιστικό ύφος -όπως άλλωστε συμβαίνουν και στη ζωή τα γεγονότα- τις δυσκολίες του θέματος μέσα από τους χαρακτήρες των ηρώων του. 

Σφυρηλατεί με ένταση και καυστικό τρόπο κάθε παράγραφο φέρνοντας στο φως τον ψυχικό τους κόσμο σε μια σκαιή πραγματικότητα. 

Σε αρκετές σκηνές παρουσιάζει με υπερβολικά ζωντανό τρόπο, αλλά πάντα με την ωμή αλήθεια όπως εξελίσσονται τα συμβάντα της ζωής, τα τέρατα που ονομάζονται άνθρωποι. 

Ιστορία που συγκλονίζει με την αλήθεια της και που φυσικά ο συγγραφέας δεν σε παραπλανά με ωραιότητες, απλά λέει τα πράγματα με το όνομα τους.

Σαν από μηχανής θεός σε πολλά σημεία στο βιβλίο διαφαίνεται η με ειρωνικό τρόπο έκφραση του καυστικού χιούμορ που καταδεικνύει ευθαρσώς τα κακώς κείμενα κι εντείνει το ενδιαφέρον της ανάγνωσης. Το βιβλίο Παράτα με είναι μια κραυγή αγωνίας σε ένα έργο ωμό, άγριο που σε κάνει να θυμώνεις με τις ανθρώπινες κακές συμπεριφορές. Σε ταυτίζει με την ηρωίδα, καθώς σου μεταφέρει μέσα σου τον θυμό και την οδύνη της. Εξοργίστηκα με τις απάνθρωπες πράξεις που δέχτηκε μια αθώα κοπέλα και της μόλυναν μυαλό, σώμα και ψυχή. 

Φόβος, μοναξιά, οδύνη σε μια δύσκολη συμβίωση με τον μικρόκοσμό της μα πιο πολύ για τον αγώνα της να συμφιλιωθεί με τον εαυτό της και να κερδίσει από την αρχή τη ζωή μέσα από τα τραύματα που την είχαν ματώσει.  

Το τέλος ανατρεπτικό. Δεν θα αναφερθώ για να μην χαθεί το ενδιαφέρον της ανάγνωσης. Εγώ το βρήκα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο από τον τρόπο που ο συγγραφέας απέδωσε το θέμα του και το προτείνω ανεπιφύλακτα.