Ένα κλασικό, πολυδιαβασμένο βιβλίο που απευθύνεται- όπως νομίζουμε- μόνο σε παιδιά, είναι αυτό του Ιταλού συγγραφέα του 19ου αιώνα, Carlo Collodi με τίτλο “Οι περιπέτειες του Πινόκιο“. Κι όμως τελικά αυτό αποδεικνύεται ότι είναι μια απροσδόκητα συναρπαστική αναγνωστική επιλογή, ακόμη και για μεγάλους αναγνώστες.
Ο Πινόκιο και οι περιπέτειές του είναι γνωστά σε όλους μας κυρίως από την ομώνυμη ταινία της Ντίσνεϋ του 1940. Στην πραγματικότητα όμως, όπως συμβαίνει με όλες σχεδόν τις μεταφορές βιβλίων στον κινηματογράφο και ιδίως με τα παιδικά παραμύθια, οι περιπέτειες, αλλά και τα νοήματα του κινηματογραφικού Πινόκιο διαφέρουν αρκετά από εκείνα του λογοτεχνικού ήρωα. Το βιβλίο αυτό, επομένως, επιχειρεί, συν τοις άλλοις, να καταρρίψει τον μύθο του “κινηματογραφικού” Πινόκιο που όλοι γνωρίζουμε και να συστήσει στους αναγνώστες τον Πινόκιο της γνήσιας ιταλικής λογοτεχνίας του 19ου αιώνα, της οποίας το βιβλίο του Collodi αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα.
Στο βιβλίο, λοιπόν, θα συναντήσουμε έναν Πινόκιο αρκετά πιο κακομαθημένο και αντιπαθητικό ως χαρακτήρα από τον συμπαθή και “αθώο” κινηματογραφικό κατεργαράκο.
Ο Πινόκιο που έχουμε όλοι μας κατά νου είναι η ξύλινη εκείνη μαριονέτα που μεγαλώνει διαρκώς η μύτη του επειδή λέει συνεχώς ψέματα. Κι όμως, στο βιβλίο, αυτό δεν συμβαίνει και τόσο συχνά, ούτε και αποτελούν τα ψέματα του Πινόκιο το κύριο σημείο και μήνυμά του. Τα βασικά θέματα του αναγνώσματος είναι στην πραγματικότητα δύο: ότι τα παιδιά πρέπει να πηγαίνουν στο σχολείο, ένα θέμα το οποίο οπωσδήποτε οι ευρωπαϊκές κοινωνίες του 19ου αιώνα έβλεπαν πολύ πιο διαφορετικά από ότι το βλέπουμε εμείς σήμερα, καθώς και το γεγονός ότι η ανθρωπιά και η ωριμότητα ενός ανθρώπου έχει σχέση με το αναπτυγμένο αίσθημα ευθύνης του.
Ακόμη, η αξιοθρήνητη οικονομική κατάσταση και η φτώχεια του Τζεπέτο, η οποία περιγράφεται στο βιβλίο, είναι ενδεικτική της απογοήτευσης που έτρεφε ο συγγραφέας για την πολιτική κατάσταση της χώρας του. Η αρωγή προς τους άλλους, η εργατικότητα, η καλοσύνη, η ανθρωπιά, η διαδικασία της μάθησης από τα λάθη μας, η ειλικρίνεια είναι οι βασικότερες αρετές που εκθειάζονται στο βιβλίο. Πέρα, όμως, από τα καθαρά “κρυμμένα” μηνύματα του έργου, “Οι περιπέτειες του Πινόκιο” αποτελούν πάνω απ’ όλα ένα ευχάριστο και συναρπαστικό ανάγνωσμα που θα βοηθήσει το μυαλό μας να ξεφύγει από την καθημερινότητα και θα μας ταξιδέψει σε άλλους τόπους και χρόνους. Γιατί αυτή ακριβώς η ακροβασία ανάμεσα στον παραμυθιακό κόσμο με τις Νεράιδες, τους Γρύλους που μιλάνε και τα τεμπέλικα παιδιά που μεταμορφώνονται σε γαϊδούρια από τη μία μεριά, και τους απατεώνες, τους φτωχούς βιοπαλαιστές και τους θεατρίνους της Ιταλίας από την άλλη, είναι η μαγευτική γοητεία του βιβλίου του Collodi.
Ο Πινόκιο είναι ένας κλασικός ήρωας της ιταλικής λογοτεχνίας που μπορεί να μας διδάξει πολλά. Μας επισημαίνει με τη συμπεριφορά του ότι δεν αρκεί να έχουμε τις κατάλληλες και τις σωστές προθέσεις: οι πράξεις είναι εκείνες που μετράνε. Ο Πινόκιο έχει την απόλυτη ευθύνη για τα λάθη του και δεν μπορεί να κατηγορήσει κανέναν για τα παθήματά του παρά μονάχα τον εαυτό του. Θα αργήσει να μάθει από τα λάθη του και να μεταστραφεί από “κακό” σε “καλό” παιδί, όταν όμως θα γίνει τελικά αυτό η μεταστροφή του θα είναι οριστική και αμετάκλητη, απολύτως, δηλαδή, συνειδητοποιημένη.
Ευκολοδιάβαστο, με υπόθεση που καθηλώνει και πηγαία και αυθόρμητη γλώσσα που ρέει σαν γάργαρο νερό, το καλύτερο, ίσως, βιβλίο του Carlo Collodi “Οι περιπέτειες του Πινόκιο” αποτελεί την καλύτερη αναγνωστική πρόταση τόσο για ενήλικες όσο και παιδιά, προορισμένη να μας θυμίσει ότι τα όρια ανάμεσα στην παιδική λογοτεχνία και εκείνη που απευθύνεται σε ενηλίκους είναι στην πραγματικότητα πολύ ρευστά και ευμετάβλητα.
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.
