Βαρβάρα Δουμανίδου «Στοχεύουμε πρώτα απ’ όλα να αλλάξουμε τον εαυτό μας.»
Η σκηνοθέτις και ηθοποιός μιλά στον Λάζαρο Αντωνιάδη λίγο πριν την πρεμιέρα ενός καινούργιου εγχειρήματος στην πόλη της Θεσσαλονίκης από το Θέατρο του Αλλοτε.
Το σκοτεινό και σκληρό έργο του Αλέκου Γαλανού ανεβαίνει στη σκηνή του θεάτρου Αυλαία.
κα Δουμανίδου, φέτος παρουσιάζετε ένα πολύ σκληρό ελληνικό έργο που ανέβηκε για πρώτη φορά πριν από περίπου 50 χρόνια. Υπάρχουν πιστεύετε ταυτόσημα χαρακτηριστικά με τη σημερινή κοινωνία ή λειτουργεί ως ένα κλασσικό έργο που αναπολεί τη ματιά της Τρούμπας; Τα κόκκινα φανάρια του Αλέκου Γαλανού είναι πραγματικά ένα σκληρό έργο. ‘Όχι μόνο γιατί καταπιάνεται με την αγριότητα του αγοραίου έρωτα αλλά κυρίως για τη σκληρότητα της μοίρας που σφυροκοπά τις γυναίκες αυτού του δράματος. Κάθε χαρακτήρας είναι και μια χαρακιά στην ανελέητη καθημερινότητα των τραυματισμένων αυτών γυναικών τόσο στο σώμα όσο και στην ψυχή. Φαντάζομαι πως ο Αλέκος Γαλανός (που αν κρίνουμε από το έργο του, ήταν ένας βαθιά ευαίσθητος άνθρωπος) θα επιθυμούσε να ήταν διαφορετικά τα πράγματα σήμερα. Φαντάζομαι επίσης πως όταν έγραφε το έργο σχηματοποιούσε τους χαρακτήρες του διαφορετικά από τον τρόπο που αποτυπώθηκαν στην ταινία. Το θεατρικό έργο είναι σκληρό. Η ταινία είχε τους αναγκαστικούς εξωραϊσμούς που απαιτούσε ο κινηματογράφος του τότε. Σήμερα τα πράγματα στον κινηματογράφο είναι πιο ρεαλιστικά. Ευτυχώς και στο θέατρο. Δυστυχώς η πραγματική ζωή ξεπερνά κάθε φαντασία στην αγριότητα της. Γυναίκες που κακοποιούνται σεξουαλικά από την παιδική τους ηλικία, γυναίκες που από τη φτώχεια και την ανέχεια καταλήγουν στην πορνεία, γυναίκες ερωτικές σκλάβες πλουσίων,Trafficking και ένα σωρό άλλες κατηγορίες κατακερματισμού των γυναικείων σωμάτων.
Πως προσεγγίσατε το θέμα; Γνωρίζετε πως το Θέατρο του ‘Αλλοτε προσεγγίζει πάντα τα έργα με τα οποία καταπιάνεται με απόλυτο σεβασμό και ευαισθησία. Η αλήθεια είναι πως είναι ένα δύσκολο εγχείρημα λόγω της αναπόφευκτης ταύτισης της παράστασης μας με την κλασσική ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη. Η σύγκριση με την Καρέζη τον Κατράκη, την Διαμαντίδου τη Χέλμη και τόσα άλλα ιερά τέρατα της υποκριτικής τέχνης είναι σχεδόν αυτοκτονική για έναν θίασο όπως είναι το Θέατρο του ‘Αλλοτε. Ωστόσο από την αρχή των προβών μας η σκηνοθετική γραμμή μου ήταν ξεκάθαρη. Ήθελα να αποδώσω το αριστουργηματικό αυτό έργο μακριά από την κινηματογραφική του εικόνα. Η πρωτότυπη μουσική του Πέτρου Σατραζάνη που συνοδεύει στο πιάνο ζωντανά την Νατάσα Κοψαχείλη που τραγουδά ζωντανά, οι σκηνές βίας και η ασταμάτητη ροή της ερωτικής δράσης δημιουργούν μια εντελώς διαφορετική αίσθηση. Με λίγα λόγια θέλουμε ο θεατής να ξεχάσει εντελώς τους κλασσικούς χαρακτήρες της ταινίας και να βυθιστεί στην πραγματικότητα μιας άλλης τρούμπας. Της σκληρής, ρεαλιστικής, ωμής και άγριας ζωής των γυναικών που δέχονταν 50 πελάτες την ημέρα. Αν μπορέσουμε να αντιληφθούμε τη φθορά ενός γυναικείου σώματος που εξαναγκάζεται να έρχεται σε επαφή με άνδρες κάθε λογής τότε ίσως καταλάβουμε πως δεν χωρά ωραιοποίηση ένα τέτοιο θέμα. Το θεωρείτε σκληρό. Είναι σκληρότερο.
Το έργο μας παρουσιάζει τον πόθο του ανεκπλήρωτου. Η ηδονή γεννάει τη ματαιοδοξία του; Πραγματικά πιστεύω πως το έργο είναι ο ύμνος του ανεκπλήρωτου πόθου. Κάθε γυναίκα εκεί μέσα είναι σαν όλες τις γυναίκες εκεί έξω. Θέλουν να ερωτευτούν, να αγαπήσουν, να αγαπηθούν, να φτιάξουν ένα σπίτι, μια οικογένεια, ένα παιδί. Στο έργο η μοίρα είναι αδυσώπητη. Δεν γλυτώνει καμιά από την σκληρή πορεία που χαράχτηκε για εκείνην από τη στιγμή που έπεσε στα δίχτυα ενός προαγωγού, μιας μαντάμας ενός ‘’σπιτιού’’ . Είναι τραγικό το παρελθόν τους και πιο τραγικό το μέλλον τους. Τώρα σε ό,τι αφορά την ηδονή και το αν γεννά τη ματαιοδοξία του αυτό μπορούμε να το απαντήσουμε μόνο εμείς που ζούμε μακριά από αυτό τον κόσμο και έχουμε την πολυτέλεια να απολαμβάνουμε την αγάπη, τον έρωτα και γιατί όχι, τους υγιείς ανεκπλήρωτους πόθους μας . Οι γυναίκες των ‘’σπιτιών’’ όμως έχουν ξεχάσει από καιρό τι σημαίνει ηδονή.
Τι έχει αλλάξει τόσο δραστικά από εκείνη την εποχή ως προς τη γυναικεία επιθυμία; Ο φόβος είναι ένα πεδίο που συνεχώς θα προσαρμόζεται; Οι γυναίκες ήταν πάντα και θα είναι για πολλά χρόνια ακόμη έρμαια των ανδρών. Στην εργασία, στον έρωτα, παντού. Έχουν (έχουμε) υποστεί τόσες χιλιάδες χρόνια τη λεκτική -και όχι- μόνο υποτίμηση της γυναικείας φύσης που είναι αναπόφευκτο να μας δημιουργείται η αμφιβολία για το τι αξίζουμε. Δεν αντιμετωπιζόμαστε ως ίσον προς ίσο και αυτό είναι μια πικρή αλήθεια. Ό,τι και να λέμε αυτή είναι η σκληρή αλήθεια. Οπότε ναι. Αν αυτό δεν αλλάξει, ο φόβος θα είναι πάντα ένα πεδίο που η γυναίκα συνεχώς θα προσαρμόζεται.
Κάποιος που σας γνωρίζει θα περίμενε να παρουσιάσετε «Τα κόκκινα φανάρια» σε έναν διαφορετικό χώρο, κι όχι σ’ ένα τόσο συμβατικό θέατρο. Ποια ήταν η ανάγκη σας αυτή; Ναι είναι γεγονός πως η πρώτη σκέψη μου ήταν να ανέβει η παράσταση στο Μπενσουσάν Χαν όπου θα διαμορφώναμε το υπέροχο αυτό κτίριο σαν πραγματικό πορνείο. Με τα δωμάτια του, τη σάλα του. Η πραγματικότητα όμως μας προσγειώνει πάντα γιατί το έργο απαιτεί έναν πολυπληθή θίασο (14 ηθοποιοί και ένας πιανίστας) οπότε δεν θα μπορούσαμε να έχουμε αρκετούς θεατές μιας και ο χώρος μπορεί να δεχθεί πολύ συγκεκριμένο αριθμό ατόμων. Θέλω όμως να πιστεύω πως και σε μια κλασσική ιταλική σκηνή όπως είναι το θέατρο Αυλαία θα μπορέσουμε να φτάσουμε και να διαπεράσουμε το δέρμα των θεατών για να φτάσουμε στα πιο βαθιά του συναισθήματα.
Ο Αρτώ γράφει πως «Η Επανάσταση είναι βαθιά ασύλληπτη κι εκείνοι που την κηρύττουν δε σημαίνει πως είναι κι αυτοί που την κάνουν». Κάθε παράσταση είναι μια επανάσταση για τον άνθρωπο ή είναι απλώς κουβέντες που γίνονται μεταξύ μας; Πρωτίστως είναι κουβέντες που απλώς γίνονται μεταξύ μας. Αλλά κι αυτό δεν είναι λίγο. Είναι εξόχως συναρπαστικό να συζητάς με τους συνεργάτες σου και να φτάνεις σε έναν κοινό τόπο ενώ έχετε ξεκινήσει από διαφορετικά σημεία. Είναι και αυτό μια μικρή νίκη. Και φυσικά θα ήθελα πολύ κάθε μας παράσταση και το σχόλιο που κάνουμε σε αυτήν να είναι και ένας ξεσηκωμός για να αλλάξουμε τα κακώς κείμενα. Ξέρουμε όμως πως αυτό είναι αδύνατο. Μα δεν στοχεύουμε στο να αλλάξουμε τον κόσμο. Στοχεύουμε πρώτα από όλα να αλλάξουμε τον εαυτό μας.
Ποιος από τους χαρακτήρες του έργου σας συγκίνησε περισσότερο; Όλοι οι χαρακτήρες αυτού του έργου είναι τραγικοί. Και κάθε τραγικός χαρακτήρας συγκινεί τόσο αφόρητα που δεν σου αφήνει καμιά χαραμάδα στην ιστορία τους. Είναι τόσο ‘’πραγματικό’’ το δράμα αυτό, που βλέπεις τους ήρωες του, να ξεδιπλώνονται, να διαμορφώνονται, να αλλάζουν, να μεταμορφώνονται, να μεγαλώνουν, να υποφέρουν, να παλεύουν και να γερνούν μπροστά σου. Είναι ολόκληρη η σκοτεινή, βρώμικη, παράνομη, ανελέητη ζωή που συμβαίνει δίπλα μας ενώ εμείς κοιμόμαστε ήσυχοι και ασφαλείς στα ‘’κανονικά’’ σπίτια της Αγάπης.
Θέατρο του Άλλοτε
Κόκκινα Φανάρια του Αλέκου Γαλανού
Σκηνοθεσία: Βαρβάρα Δουμανίδου
Μουσική: Πέτρος Σατραζάνης
Τραγούδι: Νατάσα Κοψαχείλη
Σκηνικά: Θέατρο του ‘Αλλοτε
Δημιουργία σκηνικών: Ευάγγελος Μίχος, Τάσος Μίχος, Μιχαήλ Δουμανίδης
Σκηνικά αντικείμενα: Μη με λησμόνει
Δημιουργία αφίσας: Φωτεινή Φιλοξενίδου
Promo teaser: Τόμης Βρακάς – Κώστας Βρακάς
Φωτογραφίες: Νίκος Γκάρας
Διανομή:
Μαντάμ Παρή: ‘Ολγα Καλαμάρα
Μιχαήλος: Δημήτρης Βασιλειάδης
Μαίρη: Τζώρτζια Βογιατζόγλου
Μαρίνα: ‘Αννα – Μαρία Γάτου
Μυρσίνη: Μαρία Σεμερτζίδου
Ελένη: Βαρβάρα Δουμανίδου
Κατερίνα: Θεοδώρα Κωστάκου
Καπετάνιος: Στέργιος Κωνσταντζίκης
Ντόρης: Γιάννης Κυφωνίδης
Μιχάλης: Γιώργος Κωνσταντίνου
Γέρος: Εύαγγελος Μίχος
Πέτρος: Πέτρος Φραγκόπουλος
Τραγουδίστρια: Νατάσα Κοψαχείλη
Αστυνομικός: Νίκος Γκάρας
Πιανίστας: Πέτρος Σατραζάνης
Σκηνοθετικό σημείωμα:
Το Θέατρο του ‘Αλλοτε ανεβάζει το έργο του Αλέκου Γαλανού ”Κόκκινα Φανάρια” από 18 Ιανουαρίου και για λίγες μόνο παραστάσεις στο θέατρο Αυλαία! Μέσα από αυτή την παράσταση, το Θέατρο του ‘Αλλοτε θα προσπαθήσει να αντιμετωπίσει και να σχολιάσει το θέμα της πορνείας ωμά και ρεαλιστικά, αφήνοντας στην άκρη τη συνηθισμένη σεξιστική, ωραιοποιημένη εικόνα των γυναικών αυτών, που με τη νόμιμη σφραγίδα του κράτους και της κοινωνίας υποφέρουν μια στιγματισμένη ζωή γεμάτη κινδύνους, κακοποιημένες ψυχικά και σωματικά.
Γυναίκες που είτε μεγάλωσαν μέσα στη φτώχεια και την ανέχεια, γυναίκες που κακοποιήθηκαν σεξουαλικά σε μικρή ηλικία από συγγενείς και φίλους,
γυναίκες – σκλάβες που αναγκάστηκαν βίαια να παραδώσουν τα σώματα τους, ζουν και αναπνέουν ανάμεσα μας ήσυχες, τραυματισμένες και αθόρυβες σαν φαντάσματα.
Σαν αόρατοι άνθρωποι.
Παραστάσεις: 18,19,20,21,22,23,24 και 25 Ιανουαρίου στις 21:00 στο Θέατρο Αυλαία
Πλατεία ΧΑΝΘ (πλευρά Τσιμισκή)
Διάρκεια: 90 λεπτά | Τηλέφωνο: 2310237700
Γενική είσοδος: 10€, Φοιτητικό, ανέργων: 8€