Κριτική: «Δονήσεις» – Δογματισμός εναντίον επιθυμιών

Στην Γουατεμάλα του σήμερα, ο Πάμπλο είναι ένας 40χρονος παντρεμένος πατέρας δύο παιδιών και εφημέριος της Ευαγγελικής Εκκλησίας. Οι πειρασμοί όμως θα κοιτάζουν κατάματα τον Πάμπλο, που θα ερωτευτεί τον Φρανσίσκο. Τότε, η σύζυγός του, η οικογένεια και η εκκλησία θα αποφασίσουν να τον επαναφέρουν στο σωστό δρόμο. Ο Θεός μπορεί να αγαπάει τον αμαρτωλό, αλλά μισεί την αμαρτία. Ο Πάμπλο θα πρέπει να αποφασίσει ποια ζωή θα επιλέξει.

Ο Γουατεμαλέζος Χάιρο Μπουσταμάντε μετά το βραβευμένο «Ηφαίστειο» στο Βερολίνο επιστρέφει με ένα θέμα ταμπού επιθυμώντας να αναδείξει ένα λεπτό ζήτημα όπου επιλογές και προσωπικές ελευθερίες συνθλίβονται στην θρησκοληψία και τον δογματισμό.

Από το πρώτο, κιόλας, λεπτό της ταινίας ο σκηνοθέτης σε τοποθετεί στο κάδρο μιας εξωφρενικά κλειστοφοβικής συνθήκης κάνοντας σε να νιώσεις δυσφορία, όχι, κινηματογραφική, αλλά υπαρξιακή. Η φωτογραφία του Λουίς Αρμάντο Αρτεάγκα με τις σκοτεινές αποχρώσεις και το ελάχιστο φως έρχεται να υπογραμμίσει το δίλημμα του πρωταγωνιστή. 

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Πάμπλο, έχει μια τακτοποιημένη και καθωσπρέπει ζωή όπου η επιθυμίες του όχι μόνο δεν έχουν θέση, αλλά γίνονται και αιτία να δραστηριοποιηθεί ένας ολόκληρος ομοφοβικός μηχανισμός με σκοπό να τον συνετίσει και να τον θεραπεύσει από την αρρώστια που λέγεται ομοφυλοφιλία. Μπορεί ο Μπουσταμάντε να σπούδασε στην Ευρώπη και η παιδεία που έλαβε να τον απάλλαξε από αυτού του είδους τις συμπεριφορές, αλλά στην Γουατεμάλα ανώτατη αρχή είναι η ηθική που επιβάλλει η θρησκευτική ελίτ της χώρας. Η ομοφυλοφιλία ισοδυναμεί με παιδεραστία και για αυτό αρνούνται στον Πάμπλο να δει τα παιδιά του, κυρίως τον μικρό του γιο. Ο σεισμοί είναι αποτέλεσμα όχι φυσικών φαινομένων, αλλά οργής του θεού και όποιος ξεφεύγει από την γραμμή της κοινότητας είναι καταδικασμένος σε μια ζωή κοινωνικής απομόνωσης. Οργανωμένες ομάδες φανατικών και θρησκευτικές σέκτες σε ρόλο αναμορφωτών που με το αζημίωτο ελέγχουν την όποια διαφορετικότητα χαρακτηρίζοντας της ως παρέκκλιση.

Δεν είναι η πρώτη φορά που συναντάμε τέτοιες νοσηρές πρακτικές. Στην Αμερική υπήρχαν αναμορφωτήρια όπου οι ίδιοι οι γονείς πήγαιναν τα παιδιά τους με σκοπό να γίνουν άντρες ή ότι άλλο μπορεί να σημαίνει αυτό. Έτσι, και εδώ ο Πάμπλο σταδιακά χάνει την αυτοεκτίμηση του, ισοπεδώνεται και οι εσωτερικές του δονήσεις έρχονται να προκαλέσουν έναν ολόκληρο κόσμο που ή δύναμη του φαίνομαι κερδίζει στα σημεία την ειλικρίνεια του είμαι. Ο ιερέας που έχει αναλάβει να τον συνετίσει του τονίζει πως «ο Ιησούς μπορεί να αγαπά τον αμαρτωλό αλλά όχι την αμαρτία». Αν θέλει να ακολουθήσει τα θέλω του τότε αυτόματα γίνεται ένας παρίας. Η μετάνοια κοστίζει και η σωτηρία έχει ακριβό αντίτιμο. Σε μια χώρα όπου οι εκκλησίες είναι πιο πολλές από τα σχολεία η πίστη γίνεται εξουσία και η ελευθερία ύβρης.

Μπορεί να δυσανασχετήσετε αρχικά με όσα θα δείτε, μπορεί και να θυμώσετε. Εγώ έπαθα και τα δύο. Ο Χάιρο Μπουσταμάντε, όμως, προσπαθεί να αντιμετωπίσει ψύχραιμα ένα ζήτημα που δεν είναι μόνο στην Γουατεμάλα δύσκολο, αλλά σε όλο τον κόσμο. Μιλάει με ανθρώπους που δήλωσαν την σεξουαλική τους ταυτότητα και στιγματίστηκαν. Αναγκάστηκαν να αποδεχτούν την «αρρώστια» τους και να παρακολουθούνται από κρατικούς ψυχολόγους, ζώντας διπλή ζωή. Μπορεί στην Ευρώπη να μην καίνε στην φωτιά του συντηρητισμού και της φοβικότητας τους γκέι, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως αναγνωρίζουν το αναφαίρετο δικαίωμα των ανθρώπων στις επιλογές τους και τον τρόπο ζωής που θέλουν να ακολουθήσουν. Απόδειξη είναι αυτή η ταινία που θα δοκιμάσει τις αντοχές σας. Όπως, αναφέρει και ο σκηνοθέτης σε σημείωμα του «Στη Γουατεμάλα το να είσαι άνδρας συνίσταται στην άρνηση τριών πραγμάτων: το να μην είσαι γυναίκα, να μην είσαι παιδί και να μην είσαι ομοφυλόφιλος».

Επίσημη συμμετοχή στην 69η Μπερλινάλε και στο 25ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Βαθμολογία: 3,5/5

Σκηνοθεσία: Χάιρο Μπουσταμάντε Σενάριο: Χάιρο Μπουσταμάντε Φωτογραφία: Λουίς Αρμάντο Αρτεάγκα Μοντάζ: Σεζάρ Ντίαζ, Σαντιάγκο Οθεγκάι Μουσική: Πασκουάλ Ρέγιες Ηθοποιοί: Χουάν Πάμπλο Ολισλάγκερ Νταιάν Μπάθε, Μαουρίτσιο Άρμας Ζεμπαντούα, Ρού Φράτι, Σαμπρίνα Ντε Λα Χοζ, Μανόλια Μοράλες, Σέρτζιο Λούνα Είδος: Κοινωνική Διάρκεια: 107΄ Γλώσσα: Ισπανικά Χώρα: Γουατεμάλα, Γαλλία, ΛουξεμβούργοΈτος Παραγωγής: 2019

Το «Tremors» (Δονήσεις) παίζεται από τις 15 Δεκεμβρίου αποκλειστικά στο Cinobo.