Ο διακεκριμένος συνθέτης Δημήτρης Μαραμής με αφορμή την παράσταση «Μουσική που κάνει την σιωπή και κλαίει» που θα παρουσιασθεί στο Διαχρονικό Μουσείο Λαρίσης συνομιλεί μαζί μας για αυτό το απαιτητικό εγχείρημα. Με μια σύγχρονη ματιά, αλλά πάντα με σεβασμό στην πολιτισμική κληρονομιά μας, επιμένει στην καλή μουσική, θυμάται τις δυσκολίες που έχει συναντήσει στην καριέρα του και πιστεύει πως όταν έχεις βρεις τις ισορροπίες σου δεν έχεις να φοβηθείς τίποτα.
Μέσα στον Δεκέμβριο θα παρουσιάσετε στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας το μουσικό δρώμενο η «Μουσική που κάνει τη Σιωπή και Κλαίει». Μια συνδιοργάνωση της Αντιδημαρχίας Πολιτισμού και της Εφορίας Αρχαιοτήτων Λαρίσης. Μιλήστε μας για την παράσταση
Η “Μουσική που κάνει τη Σιωπή και Κλαίει” είναι μία μυστηριακή ελεγειακή σύνθεση, μία μυσταγωγική λειτουργία χωρίς λόγια, για τετράφωνο φωνητικό σύνολο και τετράδα εγχόρδων με στόχο την ανάληψη του ακροατή μέσω του αινίγματος των ήχων και των σιωπών. Με το έργο αυτό ανιχνεύω τη σύζευξη μουσικής και αρχιτεκτονικής σημαντικών μνημείων αλλά και τη σύζευξη μουσικής και εκθεμάτων σημαντικών μουσείων της χώρας. Ο βασικότερος στόχος ωστόσο, είναι το συγκινησιακό άγγιγμα των ακροατών επιτυγχάνοντας ένα καθολικό βίωμα διαμέσου της μουσικής εμπειρίας και του περιβάλλοντος στο οποίο παρουσιάζεται το δρώμενο.
Στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας υπάρχουν εκθέματα αιώνων. Μνήμες και ευρήματα της Θεσσαλικής γης που μέσα από τις μελωδίες και συνθέσεις σας θα «ζωντανέψουν» και θα αποκαλύψουν την πορεία τους στο χρόνο. Πόσο μεγάλη ευθύνη είναι αυτό για εσάς; Νιώθετε να γίνεστε, μέσω της μουσικής σας, μέρος της ιστορίας;
Το καλλιτεχνικό αυτό εγχείρημα είναι μία πρόκληση. Δεν είναι μία απλή συναυλία με κατοχυρωμένη την επιτυχία της. Είναι ένα παιχνίδι εμπειρίας για όλους, μουσικούς και ακροατές με δεδομένο φυσικά όχι απλά το σεβασμό του χώρου και της μνήμης του, αλλά την ουσιαστική συμμετοχή του χώρου μέσα στη σύνθεση. Για αυτό το λόγο και δεν είναι εύκολη η εύρεση των κατάλληλων χώρων που μπορεί να παρουσιαστεί το έργο για να λειτουργήσει έτσι όπως το έχω οραματιστεί.
Μέχρι στιγμής η σύνθεση η «Μουσική που κάνει τη Σιωπή και Κλαίει» είναι προγραμματισμένη να παρουσιασθεί στην Λάρισα. Υπάρχει σκέψη να μεταφερθεί και σε άλλες μεγάλες πόλεις; Το αθηναϊκό κοινό θα μπορέσει να σας απολαύσει;
Για το λόγο ακριβώς που ανέλυσα παραπάνω είναι δύσκολη η εύρεση κατάλληλων χώρων από τη μία, αλλά και από την άλλη δεν είναι εύκολο να πείθονται οι υπεύθυνοι φορείς που διαχειρίζονται ανάλογους δημόσιους χώρους ή μνημεία ώστε να μας αναθέσουν την παρουσίαση του έργου στον εκάστοτε χώρο. Η Αντιδημαρχία Πολιτισμού Λαρισαίων αλλά και η Εφορεία Αρχαιτήτων Λάρισας ήταν από την αρχή πολύ θετικοί στο εγχείρημα αυτό, καθώς αναζητούν ιδιαίτερα και πρωτοποριακά δρώμενα στους χώρους τους. Ας μην ξεχνάμε να αναφέρουμε πως το έργο γεννήθηκε από τη Ροτόντα της Θεσσαλονίκης. Η πρώτη ανάθεση είχε γίνει από το Κέντρο Πολιτισμού της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας. Στην Αθήνα ακόμα δεν έχει βρεθεί ο κατάλληλος χώρος. Το ερευνούμε όμως, γιατί το θέλουμε πολύ.
Κ. Μαραμή, είστε ένας διακεκριμένος συνθέτης με αρκετές επιτυχίες στο ενεργητικό σας. Έχετε κυκλοφορήσει προσωπικούς δίσκους, έχετε γράψει συνθέσεις για θεατρικές παραστάσεις και κινηματογράφο, η μουσική σας έχει ταξιδέψει εκτός συνόρων και έχετε συνεργαστεί με αξιόλογους ανθρώπους. Όσο εύκολο κι αν ακούγεται είμαι σίγουρη πως δεν είναι. Τι είναι αυτό που χρειάζεται για να πετύχει ένας καλλιτέχνης;
Δεν είναι καθόλου εύκολο. Είναι ένας πολύ δύσκολος ο καλλιτεχνικός χώρος και δεν διακρίνεται ούτε για την ηθική του, ούτε για το ήθος του κι ας είναι ουσιαστικά ο φορέας που ποιεί ήθος! Όμως, πετυχαίνεις όταν είσαι ταγμένος σε αυτό που κάνεις. Όταν δεν προδίδεις το όραμά σου, το όνειρό σου. Φυσικά χρειάζεται ταλέντο, σκληρή εργασία, αφοσίωση, υπομονή, αλλά και σκληρή αυτοκριτική, να αφουγκράζεσαι τις καλοπροαίρετες γνώμες άλλων ανθρώπων, πολύ διάβασμα, συνεχή έρευνα κι ασίγαστη αναζήτηση.
Υπήρχαν στιγμές στην καριέρας σας που σας έκαναν να θέλετε να τα παρατήσετε; Που νιώσατε πως δεν αντέχετε άλλο;
Ιδιαίτερα πιο παλιά, ναι! Η λέξη απόρριψη δεν μου είναι καθόλου άγνωστη. Αλλά και στο παρόν αντιμετωπίζω πολλές δυσκολίες για να πειστούν πολιτιστικοί φορείς να δεχτούν τις προτάσεις μου. Εξάλλου πολλοί αγνοούν τα μουσικοθεατρικά μου έργα όπως τον Ερωτόκριτο ανάθεση της Λυρικής Σκηνής, και τους Στοιχειωμένους ανάθεση του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, την εργογραφία μου γενικά. Είναι καθαρό σε όποιον με παρακολουθεί πως έχω μία πορεία χαμηλών τόνων και με συνέπεια σε αυτό που προσπαθώ να δημιουργήσω και να προτείνω κάθε φορά. Ωστόσο τις δυσκολίες και τα εμπόδια τα θεωρώ ένα σταθερό κανόνα της ζωής. Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά. Δεν έγινε για κανέναν και ποτέ εύκολα. Το θέμα είναι να είσαι μέσα σου ισορροπημένος ώστε να μη σε σταματούν αυτά και να προχωράς όπως έχεις εσύ ονειρευτεί.
Από τον Ερωτόκριτο έως και τους Στοιχειωμένους μπορούμε να διακρίνουμε μια αδυναμία στο παραδοσιακό ποίημα και στο δημώδες τραγούδι. Επίσης, πολλές από τις παραγωγές σας κινούνται περισσότερο στην περιφέρεια και αυτό είναι προς τιμή σας. Σας συνδέει κάτι ιδιαίτερο με την ελληνική παράδοση; Είναι οι ρίζες μας το σημείο αναφοράς μας;
Το κριτήριο για ό,τι επιλέγω να ασχοληθώ είναι να μιλάει μέσα μου δυνατά, να με συγκλονίζει. Αυτό που με συνδέει με τις ρίζες μας είναι πως με απασχολεί το γνήσιο, το αυθεντικό, το αρχέγονο, αυτό που εκφράζεται αφτιασίδωτο κι ανεπιτήδευτο μέσα από τα έγκατα της ανθρώπινης ψυχής. Μία καλή βουτιά στις ρίζες σε βοηθάει να αναδύεσαι με πιο καθαρή και ισχυρή ταυτότητα και αυτό είναι κάτι που με απασχολεί πολύ.
Από πού αντλείτε έμπνευση; Ισχύει πως τα πάντα γύρω από το σύμπαν ενός καλλιτέχνη λειτουργούν ως αφορμή, ως μαγιά για την καταγραφή εμπειριών και συναισθημάτων;
Ναι ισχύει. Για αυτό είναι ευαίσθητος ένας δημιουργός. Επειδή όλες του οι αισθήσεις είναι πιο έντονες από έναν φυσιολογικό άνθρωπο. Οι αισθήσεις καταγράφουν τα πάντα και φορτώνουν τη δεξαμενή με υλικό που θα αποτελέσει την έμπνευση.
Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε όλο και περισσότερους νέους ανθρώπους να ασχολούνται με την σύνθεση και τον στίχο και να προσεγγίζουν την μουσική με περισσότερο λυρικό και ποιητικό τρόπο. Θεωρείται πως η τέχνη βρίσκεται σε μια φάση αλλαγής; Περισσότερο εσωτερική και λιγότερο πομπώδης;
Δεν ξέρω αν ισχύει αυτό. Πάντα, σε κάθε εποχή θα υπάρχει εσωτερική έκφραση από κάποιους και πάντα θα υπάρχει πομπώδης έκφραση από κάποιους άλλους. Επίσης δεν είμαι σίγουρος αν είναι καλό το να ασχολούνται όλο και περισσότεροι με τη σύνθεση και τον στίχο και το θέατρο, από την άποψη πως δεν είναι κάτι καθόλου εύκολο κι “εύχρηστο”. Η μετριότητα ή ο ερασιτεχνισμός που προκύπτουν από την ενασχόληση πολλών και όχι εξαιρετικών δημιουργών, προκαλεί μία σύγχιση στο αμύητο κοινό και μία οχλαγωγία μέσα στην οποία μπορεί να χάνονται αριστουργήματα από τους ελάχιστους άξιους δημιουργούς.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας. Μετά και την ολοκλήρωση της παράστασης η «Μουσική που κάνει τη σιωπή και κλαίει» υπάρχει κάτι που ετοιμάζετε;
Έχω έργα στα σκαριά αλλά δεν μπορώ ακόμα να ανακοινώσω κάτι. Είμαι σε περίοδο μεγάλης έρευνας. Δεν παράγω εύκολα ή πολλά. Η ποσότητα σκοτώνει την ποιότητα.
Info: Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2019 στις 20:00 στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας. Η είσοδος του κοινού θα γίνει με Δελτία Ελεύθερης Εισόδου. Για κρατήσεις στο 2410614449.