Με αφορμή την παράσταση «Η αδερφή μου» σε σκηνοθεσία Περικλή Μουστάκη, η ηθοποιός Δώρα Στυλιανέση μας μιλάει για τον ρόλο της και για την φιλοσοφική προσέγγιση ενός έργου που έρχεται να μας θυμίσει την αναγκαιότητα για αφοσίωση και αγάπη. Με σύγχρονη ματιά και επιμονή στην βαθιά της πίστη για ελπίδα, ο λόγος της αποτελεί έμπνευση σε μια εποχή, που όπως και η ίδια αναγνωρίζει, υπάρχει πολύς πόνος.
Κα. Στυλιανέση φέτος τον χειμώνα πρωταγωνιστείτε στην παράσταση «Η αδερφή μου» σε σκηνοθεσία Περικλή Μουστάκη. Ένα έργο του Σταύρου Ζουμπουλάκη όπου περιγράφει την ζωή με την άρρωστη αδερφή του. Πείτε μας δυο λόγια για την παράσταση.
Η παράσταση είναι διαποτισμένη από θρησκευτικότητα και ιερότητα. Το ίδιο το κείμενο είναι διαποτισμένο από αυτά. Το πολύ σπουδαίο αυτό κείμενο πρέπει να το ακολουθήσει κανείς πιστά. Να μην είναι πάνω από αυτό. Η παράσταση λοιπόν εστιάζει στο λόγο- κείμενο και στην ιερότητα του. Όχι όμως με ένα ρεαλιστικό τρόπο. Το τονίζω αυτό. Αυτό είναι πολύ δύσκολο και σημαίνει ότι πρέπει να αφεθεί ο ηθοποιός σε αυτόν το μη ρεαλισμό και να τηρήσει αυστηρά τις οδηγίες για να δημιουργήσει.
Πόσο δύσκολο ήταν για εσάς να προσεγγίσετε τον ρόλο μιας επιληπτικής γυναίκας; Εκτός από το τεχνικό κομμάτι, που σαφώς, έχει το βαθμό δυσκολίας του, πως διαχειρίζεστε την βαθιά εσωτερικότητα του χαρακτήρα που ερμηνεύετε;
Η παράσταση δεν έχει καμία ρεαλιστική μορφή. Άρα λοιπόν δεν υπάρχει καμία απολύτως ψυχολογική προσέγγιση. Αν θέλουμε να μιλήσουμε για το τεχνικό κομμάτι, αυτό είναι ακριβώς που λέει η λέξη: τεχνική. Όλα τα άλλα έπονται.
Στο κείμενο του κ. Ζουμπουλάκη δεν βλέπουμε μόνο το χρονικό της ασθένειας της Γιούλας Ζουμπουλάκη, αλλά μέσα από τις καθημερινές δοκιμασίες των προσώπων παρακολουθούμε την θρησκευτική –τόσο σε θεολογικό όσο σε φιλοσοφικό επίπεδο- αγωνία του συγγραφέα. Τελικά, οι δοκιμασίες μας, εκτός της ίδιας της οδύνης τους, λειτουργούν ως εφαλτήριο για στοχασμό και προσωπική αναζήτηση;
Αυτή ακριβώς έιναι και η ουσία του κειμένου. Η θεολογική και φιλοσοφική αγωνία του συγγραφέα. Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης αναρωτιέται στο βιβλίο “πως γίνεται ο Θεός της Αγάπης, ο Θεός που απαιτεί την Αγάπη να δείχνει τόση σκληρότητα στην αδερφή μου”. Προσπαθεί να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα μέσα από τον Λεβινάς. “Υποφέρω από τον Άλλο, είναι απόλυτη υπομονή, μόνο όταν αυτό το “από τον Άλλο” είναι ήδη “για τον Άλλο””. Μα αυτή είναι και η ουσία του Χριστιανισμού. Το “Αγαπάτε αλλήλους”.
Το κοινό έχει αγκαλιάσει την παράσταση και φεύγοντας από την Αγγλικανική εκκλησία κάνει λόγο για ένα συγκλονιστικό έργο. Που πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό;
Οφείλεται ίσως στο ότι οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη να μιλήσουμε για την αγάπη και την χαρά. Το κείμενο εστιάζει σε αυτά και οι ανθρώπου έχουμε ανάγκη στους δύσκολους καιρούς που ζούμε να ξαναμιλήσουμε για αυτά. Από εκεί και πέρα μου δίνει μεγάλη χαρά όταν βλέπω ανθρώπους να βγαίνουν από την παράσταση και να αγοράζουν το βιβλίο, παρόλο που σίγουρα ένα μεγάλο μέρος του κοινού είναι θαυμαστές αυτού του σπουδαίου βιβλίου.
Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, αλλά και σε όλο τον κόσμο, έχουν συμβεί πολλές αλλαγές και όχι προς το καλύτερο. Άνθρωποι αναγκάζονται να αφήσουν τις χώρες του για να αναζητήσουν ασφαλές καταφύγιο, έχουμε αύξηση ακροδεξιών στοιχείων, φτώχεια, εξαθλίωση και δυστυχώς πολλά άλλα. Νιώθετε πως έχει ανοίξει το κουτί της Πανδώρας; Και αν ναι, υπάρχει ακόμα ελπίδα (έστω κρυμμένη);
Φυσικά και συμβαίνουν όλα αυτά. Ποιός μπορεί να το αρνηθεί; Υπάρχει πολύς πόνος και βάσανα δίπλα μας. Δεν πιστέυω καθόλου στην απελπισία, άρα λοιπόν ναι, φυσικά και ελπίζω.
Είστε ιδιοκτήτρια του μπαρ-μπιστρό «Βυσσινόκηπος». Ένας πολύ ιδιαίτερος χώρος σε μια από τις πιο ιστορικές γειτονιές του κέντρου της Αθήνας. Πως ξεκίνησε αυτή η ιδέα;
Ο Βυσινόκηπος είναι το σπίτι μου. Έχω μια κοινωνική ζωή μέσα από το Βυσσινόκηπο χωρίς να χρειάζεται ποτέ να το επιδιώξω. Ταυτόχρονα φεύγοντας από εκεί μπορώ να έχω και την πολυτέλεια της μοναχικότητας
μου. Είναι τόσο απλό.
Έχετε μια κόρη. Ποια είναι η σημαντικότερη συμβουλή που θα της δίνατε;
Δεν της έχω δώσει ποτέ καμία συμβουλή. Εκείνη όμως από μόνη της μέσα από μένα και τον πατέρα της έχει βαθειά πίστη. Αν της έδινα μια συμβουλή θα ήταν αυτή. Εκείνη όμως το έκανε μόνη της.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας;
Δεν κάνω σχέδια.Προσπαθώ να ζω το τώρα. Και η ζωή πάντα κάπου με πάει. Μόνη της. Αυτή την περίοδο είμαι πολύ χαρούμενη που παίζω στην παράσταση “ Η αδερφή μου”.
Αν μπορούσατε να μεταφερθείτε στις σελίδες ενός βιβλίου και να γίνετε ο ήρωας του ποιο θα ήταν αυτό και γιατί;
Ένα βιβλίο που διάβασα πρόσφατα είναι η “Σεροτονίνη” του Μισέλ Ουελμπέκ. Τον αγάπησα πολύ αυτόν τον ήρωα. Με συγκίνησε η συνεχής του αναζήτηση για αγάπη. Μια αγάπη που την έβλεπε πάντα από μακρυά και μάλιστα σε μια συγκλονιστική στιγμή του βιβλίου “με τα κυάλια”. Δεν μπόρεσε ποτέ να τη φτάσει. Αυτή η συνεχής αγωνία του για αγάπη με συγκίνησε πολύ βαθειά. Θα ήθελα πολύ να ήμουν αυτός ο ήρωας.
Info: Οι παραστάσεις συνεχίζονται 9, 10, 16, 17, 23, 24, 30, 31 Ιανουαρίου και 6, 17 Φεβρουαρίου στις 21.00 στην Αγγλικανική Εκκλησία του Αγίου Παύλου. Περισσότερα εδώ.