Είναι ιστορικό το βιβλίο πού γι’ αυτό θα πω δυο λόγια. Είναι του Τάσου Κατσαρού με τον τίτλο : «Οι Αντάρτες δεν προσκυνούν» από τις εκδόσεις «Διάδοση» και κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 2017. Στον υπότιτλο διαβάζουμε: «Μάχες του Ε.Λ.Α.Σ. και της Ο.Π.Λ.Α. στην κατεχόμενη Θεσσαλονίκη (1941-1944)».
Το βιβλίο όπως εξ’ αρχής δηλώνεται , τόσο στον πρόλογο του φιλολόγου και επιμελητή του Γιώργο Αντωνόπουλο, όσο και στην εισαγωγή και στο εν συνόλω κείμενο από τον συγγραφέα του, διαπνέεται από την κομμουνιστική ιδεολογία. Ξεκαθαρίζονται αυτά τα πράγματα από την αρχή.
Πέραν αυτού όμως, με την έννοια αν κάποιος έχει ή δεν έχει εξοικείωση με την ιδεολογία αυτήν , συμπάθεια ή αντιπάθεια, το βιβλίο μας δίνει ένα πλήθος από ιστορικές πληροφορίες , με λεπτομέρειες μάλιστα, όπου αυτό είναι δυνατόν φυσικά από μαρτυρίες, τεκμήρια και τά ίδια τά γεγονότα πού έφθασαν ως τις μέρες μας . Ονοματεπώνυμα αγωνιστών , μάχες, σαμποτάζ πού έγιναν , τά άντρα των Ταγματασφαλιτών, τά ορμητήρια των Ανταρτών. Διευθύνσεις, χώροι, τόποι, πρόσωπα, δράσεις . Μια τοπογραφία της Θεσσαλονίκης για την ιστορική περίοδο της κατοχής.
Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τον Ε.Λ.Α.Σ. την 30η Οκτωβρίου 1944 δίδεται μ ‘ έκταση και με τις άγνωστες- δυστυχώς- πτυχές της ιστορικής αυτής μεγαλειώδους στιγμής , καθοριστικής για τη σημερινή κατάστασή μας. Η ματαίωση του σχεδίου αποχώρησης των Γερμανών από την πόλη από τους Αντάρτες, η αναίμακτη, εν πολλοίς , απελευθέρωση, η διαφύλαξη των βασικών υποδομών , όπως: η αλευροβιομηχανία Αλλατίνη για την μεταπολεμική σίτιση των κατοίκων, το εργοστάσιο ηλεκτροφωτισμού της Ανατολικής Θεσσαλονίκης και ο υποσταθμός στην Αγίου Δημητρίου, ο σιδηροδρομικός σταθμός , το αεροδρόμιο στο Σέδες , το λιμάνι , πού γλίτωσε επίσης με μικρές καταστροφές και άλλες .
Ένα ενδιαφέρον μέρος του βιβλίου αναφέρεται στους φοιτητές του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου πού ήταν ενταγμένοι στην Αντίσταση, έλαβαν ενεργό μέρος , τραυματίστηκαν, αιχμαλωτίστηκαν βασανίστηκαν, βρήκαν φρικτό θάνατο ή σκοτώθηκαν σε μάχες ή ενέδρες.Παρά το νεαρό της ηλικίας τους, ή μάλλον λόγω αυτού , θυσιαστικά και απόλυτα έδωσαν τά πάντα στον αγώνα κατά του Φασισμού, μη λογαριάζοντας τη νιότη τους, το μέλλον και τις υποσχέσεις του πού θέλγουν , έδωσαν την ίδια τη ζωή τους. Κι εδώ τά ονοματεπώνυμα, αγοριών και κοριτσιών, σε ποια σχολή φοιτούσαν , φωτογραφίες όπου υπήρχαν, ένα σύντομο βιογραφικό, εντέλει ένα προσκλητήριο νεκρών, ελάχιστος φόρος τιμής, κι ένα κεράκι στη μνήμη τους.
Σε πολλά κεφάλαια και σε επιμέρους σημεία του βιβλίου θα μπορούσα να σταθώ, σε ιστορικά γεγονότα και περιστατικά πού δεν γνώριζα, ή κάποια που ήξερα αλλά φωτίστηκαν με διαφορετικό τρόπο από το πόνημα του Τάκη Κατσαρού, έτσι ώστε να γίνουν κτήμα μου. Ερεθίσματα πολλά για περαιτέρω αναζητήσεις αυτής της περιόδου, δηλωτικά: οι Γερμανοί Αντιφασίστες Διεθνιστές στις τάξεις του Ε.Λ.Α.Σ. , η μάχη του Κιλκίς μεταξύ Ανταρτών και των ταμπουρωμένων στην πόλη Ταγματασφαλιτών, η πολιορκία των Ταγματασφαλιτών από τους Αντάρτες στο κτίριο της Χ.Α.Ν.Θ. κατά την απελευθέρωση, οι διαπραγματεύσεις παράδοσής τους και κάμποσα ακόμη.
Έτυχε να βρίσκομαι στη γενέθλια πόλη όταν άρχισα να διαβάζω το βιβλίο. Με συγκίνηση διάβαινα στους περιπάτους μου από τόπους, οδούς , συναντούσα κτίρια πού στέκουν ακόμα και διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία, κάπως ανέπλαθα στην φαντασία μου το κλίμα και τις περιστάσεις τις δραματικές. Το βιβλίο μου δώρισε μια ματιά για την πόλη μου πού ως τά τώρα δεν είχα εμβαθύνει. Υπερηφάνεια ένιωσα για όλους αυτούς τους ανθρώπους πού αγωνίστηκαν με αυτοθυσία για την ελευθερία και έναν δικαιότερο κόσμο και ίσιωνα το κορμί μου λίγο ψηλότερα!