Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη: «Η συγγραφή είναι η ανάσα μου… Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς να γράφω»

Η Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη γεννήθηκε στην Αθήνα, είναι κόρη του Νικόλαου Ρώσση, των φερώνυμων εκδόσεων, ενώ παππούς της ήταν ο φιλόλογος και συγγραφέας Ιωάννης Θ. Ρώσσης. Αποφοίτησε από το Αμερικανικό Κολέγιο Θηλέων, τη Σχολή Νηπιαγωγών Αθηνών και το Lοndon Montessori Centre. Εργάστηκε ως νηπιαγωγός, αλλά και ως υπεύθυνη εκδόσεων. Έχει γράψει 15 βιβλία για ενηλίκους και πάνω από 150 παιδικά βιβλία. Το 2015 της απονεμήθηκε το Βραβείο Λογοτεχνίας από τον Όμιλο Γυναικών Πειραιά «Εξάλειπτρον» για το συγγραφικό της έργο, σε συνδυασμό με τη μεγάλη απήχησή του και τη διαδραστική της σχέση με τους αναγνώστες της, καθώς και το βραβείο κοινού των βιβλιοπωλείων Public, στην κατηγορία «Ο πιο ερωτικός χαρακτήρας», για το μυθιστόρημά της «Δίδυμα φεγγάρια», το οποίο μεταφέρθηκε και στην τηλεόραση. Όλα τα μυθιστορήματά της κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Ψυχογιός.

Με αφορμή το τελευταίο της μυθιστόρημα , που κυκλοφόρησε πρόσφατα με τον τίτλο «Αλμύρα, η ευτυχία αλλιώς», μιλήσαμε για το βιβλίο, την κριτική και την ευτυχία, όπως εκείνη την αντιλαμβάνεται με τους έξι ήρωες που διαμορφώνονται από τη δύναμη του πάθους τους. Από τον ιδρώτα, τα δάκρυα, τη θάλασσα.  Πώς αλλιώς ονομάζεται η ευτυχία; Αλμύρα.

Μιλήστε μου για το τελευταίο σας μυθιστόρημα «Αλμύρα. Η Ευτυχία αλλιώς» που πραγματεύεται την ιστορία έξι προσώπων…

Έξι ήρωες που διαμορφώνονται από τη δύναμη του πάθους τους σε ένα σύγχρονο θρίλερ σχέσεων που καταπιάνεται με τις δεύτερες ευκαιρίες, την οικογένεια, την προδοσία, την εσωτερική πάλη με το φως και τα σκοτάδια μας. Μερικοί διαλέγουν τον δρόμο τον δύσκολο, αυτόν που βρίσκεται μέσα τους κι οδηγεί στη λύτρωση. Κι άλλοι επιλέγουν να παραμείνουν εγκλωβισμένοι στο σκοτάδι. Αναμετριούνται με το πεπρωμένο τους, με τα εμπόδια στον δρόμο τους και πιέζουν τον εαυτό τους να συμπεριφέρονται ως ενήλικες, αλλά κινούνται κάτω από τον έλεγχο του πληγωμένου παιδιού καλύπτοντας με ένα πέπλο λήθης τον ιδανικό προορισμό της ζωής τους. Και τότε ξυπνούν από τον λήθαργό τους, έτοιμοι να επιστρέψουν στην Ιθάκη τους ή να πληρώσουν το τίμημα των πράξεών τους. 

Κι όλα ανακατεύονται στις σελίδες, από μυστηριώδη εγκλήματα και καταραμένα περιδέραια, μέχρι μια πυρκαγιά που σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά της κι όλα συνδέονται μεταξύ τους στην αναζήτηση του άπιαστου ονείρου: Της ευτυχίας τους. Είναι ένα μυθιστόρημα που κρύβει τη λαχτάρα μου να τεκμηριώσω πως το πραγματικό νόημα της ζωής μας, ο λόγος για τον οποίο γεννιόμαστε, είναι να αγαπήσουμε και να αγαπηθούμε.

Ποιες διαφορές και ποιες ομοιότητες συναντάμε σε σχέση με τα προηγούμενα βιβλία σας;

Κάθε μυθιστόρημά μου αντικατοπτρίζει την ίδια τη ζωή, οι ήρωές μου παρόλες τις δυσκολίες, δε λυγίζουν, χαμογελούν, αισιοδοξούν και προχωρούν, παλεύοντας να μεταδώσουν μηνύματα ζωής. Έτσι συμβαίνει και στην «Αλμύρα», όπου ήρθα ξανά αντιμέτωπη με τα συναισθήματα, τις εμπειρίες, τις αναμνήσεις μου, που έγιναν ένα με αυτές των ηρώων μου, έβαλα βαθιά το μαχαίρι στις πληγές της καρδιάς μου, πάλεψα παρέα με τους ήρωές μου.

Γράφω πάντοτε προσπαθώντας να εκπληρώσω έναν στόχο. Αυτή τη φορά ο στόχος μου ήταν τελείως διαφορετικός σε σχέση με τα προηγούμενα βιβλία μου. Ξεκίνησα παλεύοντας να ερμηνεύσω τι σημαίνει ευτυχία. Αναρωτήθηκα αν μας επηρεάζει ο γενέθλιος τόπος μας, αν κουβαλάμε τη σφραγίδα του για πάντα. Καταπιάστηκα με το θέμα της υιοθεσίας, της παρένθετης μητρότητας, τρύπωσα στην αρχέγονη ομορφιά της Μάνης. Πάλεψα να καταλάβω αν οι στιγμές της μοναξιάς μας είναι οι πιο αληθινές, αν χρειάζεται να θάψουμε τα ανέκφραστα αρνητικά μας συναισθήματα, σελίδα τη σελίδα, οι λέξεις κι οι προτάσεις του βιβλίου θόλωσαν ανάμεσα στην αγάπη και το μίσος, την αλήθεια και το ψέμα, το σωστό και το λάθος, βουτώντας σε αξίες ζωής.

Πώς καθορίζετε το άλλο πρόσωπο της ευτυχίας;

Η αλμύρα είναι για μένα το άλλο πρόσωπο της ευτυχίας. Κρύβεται μέσα στα δάκρυα της χαράς, στον ιδρώτα του έρωτα, στη θάλασσα που λατρεύω. Το βαθύτερο νόημα του μυθιστορήματός μου όμως παλεύει να τεκμηριώσει πως το πραγματικό νόημα της ζωής μας, ο λόγος για τον οποίο γεννιόμαστε, είναι να αγαπήσουμε και να αγαπηθούμε.

Επιλέγετε να μεταφέρεται στο αναγνωστικό κοινό, σχεδόν, κάθε χρόνο και μια καινούργια ιστορία. Σας τρομάζει η στέρηση ιδεών ή πρωτοτυπίας;

Στην απόφασή μου να ασχοληθώ με τη γραφή με επηρέασε και το γεγονός  πως πριν καλά καλά προλάβω να γνωρίσω τη μητέρα μου, εκείνη έφυγε για ένα ταξίδι χωρίς γυρισμό… Θέλοντας να νιώσω τη μητρική αγάπη, την τρυφερότητα και την ασφάλεια, που μου έλειπε, έκλεινα τα μάτια κι έφτιαχνα με τη φαντασία μου μια ολοζώντανη μητέρα, να μου χαμογελάει, να με αγκαλιάζει… Έκανα δηλαδή συνεχείς ασκήσεις φαντασίας. Μέχρι που τα συναισθήματα άρχισαν να «ξεχειλίζουν» από μέσα μου, βρίσκοντας τελικά διέξοδο στο χαρτί και τις λέξεις.

Κανένας δε με υποχρεώνει να παραδίδω ένα μυθιστόρημα τον χρόνο. Η συγγραφή, δεν αποτελούσε, ούτε αποτελεί για μένα μια επαγγελματική επιλογή, αλλά μια βαθιά ανάγκη έκφρασης του εσωτερικού μου κόσμου. Είναι η ανάσα μου. Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς να γράφω.

Η «Αλμύρα» δεν είναι μονάχα προϊόν μυθοπλασίας, αλλά βασίζεται και σε αληθινά γεγονότα. Πηγή έμπνευσής μου όπως πάντα η καθημερινότητα, αλλά και αναμνήσεις χαρούμενες ή πονεμένες, λόγια, πράξεις κι ακούσματα ανθρώπων που επικοινωνούν μαζί μου. Κι όλα αυτά μαζί ανακατεμένα με τη φαντασία κι όλα αυτά μαζί, ένα με μένα. 

Μου αρέσει να γράφω για την καθημερινή ζωή και τα προβλήματά της. Να γράφω μέσα από τους αναγνώστες μου για τους αναγνώστες μου. Κι έτσι δεν είναι καθόλου δύσκολο να στερέψω από ιδέες. Κι είναι τα social media που με βοηθούν σε αυτό, καθώς οι φίλοι μου, μου ανοίγουν την καρδιά τους, μου μιλούν για τραύματα της παιδικής τους ηλικίας τα οποία έπαιξαν εξέχοντα ρόλο στην προσωπικότητά τους, μου εκμυστηρεύονται τις προσωπικές τους ιστορίες. 

Είστε από τους ανθρώπους που φοβούνται; Πως αντιδράτε σε μια αρνητική κριτική;

Η συναισθηματική ανταπόκριση των αναγνωστών μου είναι ένα από τα μεγαλύτερα βραβεία της ζωής μου. Με αποκαλούν «Ρένα της καρδιάς τους» κι η σχέση μας έχει εδραιωθεί κοντά είκοσι χρόνια τώρα. Δε φοβάμαι τις κριτικές τους, θετικές ή αρνητικές, αντίθετα τις καλοδέχομαι. Όταν είναι καλοπροαίρετες με βοηθούν να γίνομαι καλύτερη συγγραφικά, παλεύοντας να χαρίσω χαμόγελα καρδιάς, να αντικρίζω τον κόσμο, κι εγώ και οι ήρωές μου, με ένα βλέμμα καθάριο.

Ενστερνίζεστε τον όρο «γυναικεία λογοτεχνία»; Ποια η θέση σας για τα ελληνικά φεμινιστικά αναγνώσματα στην σημερινή εποχή;

Είμαι συγγραφέας, αλλά και παιδαγωγός. Δεν πιστεύω στις ταμπέλες, είναι πιο ξεπερασμένες στην εποχή μας. Η λογοτεχνία είναι μία και δε χωρίζεται σε αντρική και γυναικεία. Αρκεί ο συγγραφέας να ακουμπάει ένα κομμάτι της ψυχής του σε ό,τι γράφει, φεμινιστικό ή μη, αρκεί να «εκτίθεται»  στο κοινό του, να είναι αληθινός, να καταθέτει τις προσωπικές του εμπειρίες. Και να γράφει, προσπαθώντας, όσο μπορεί, να τιμήσει τα λόγια του λατρεμένου, Νίκου Καζαντζάκη: 

Δεν πρέπει να τελεύει το μεροκάματο ο συγγραφέας, δεν πρέπει να μαζεύει  τα σύνεργά του, αν δεν είναι σίγουρος πως δεν έχει ακουμπήσει έστω κι ένα λιθαράκι, για να χτιστεί πάνω στην άβυσσο ένα νησί…

Κλείνοντας, ποιο από τα μυθιστορήματα σας ξεχωρίζετε και γιατί;

Είναι παράξενο αλλά κάθε φορά ξεχωρίζω το τελευταίο βιβλίο που γράφω. Γι’ αυτό και θα διαλέξω την «Αλμύρα». Νιώθω ακόμα ένα με τους ήρωες, συνεχίζουν να είναι «ζωντανοί» στα μάτια μου, δεν έχω ξεχάσει τα έντονα συναισθήματα που βίωσα παρέα τους. 

Τρέφω ιδιαίτερη αγάπη για την κεντρική μου ηρωίδα, την Αντέλ, γιατί έγινα ένα μαζί της καθώς έψαχνε εναγωνίως τη μητέρα της, γυρεύοντας τη γυναικεία της υπόσταση. Η έλλειψη της μητρικής στοργής που τη σημάδεψε, η επιμονή στην αναζήτησή της, δεν ήταν παρά η κάλυψη του κενού που ένιωθε, ο διαρκής αγώνας της να αγαπήσει τον εαυτό της και να τον αποδεχτεί. Μου θυμίζει τον εαυτό μου, την καταλαβαίνω απόλυτα.

Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.