Ο ηθοποιός Κωνσταντίνος Πασσάς σε μία ουσιαστική συνέντευξη με αφορμή τον δεύτερο χρόνο της παράστασης Διγενής Ακρίτης στο Θέατρο 104 στην οποία και πρωταγωνιστεί.
Τρεις «ραψωδοί» ζωντανεύουν τον Διγενή Ακρίτη, το ηρωικό ποίημα που είναι και το πρώτο γραπτό μνημείο της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Πολεμάνε, ερωτεύονται, αναμετριούνται με δράκους και θηρία, χορεύουν, τραγουδάνε, παίζουν με το θάνατο και ζούνε την κάθε μέρα τους τόσο έντονα σαν να είναι η τελευταία μιας μακρόχρονης ζωής. Υπάρχει όμως ένα όριο και για αυτούς που αψηφούν τη στιγμή του τέλους. Ένα όριο που μας εξομοιώνει όλους . Μπορεί να ξεφύγει κανείς από αυτό.
Δεύτερη χρονιά για την παράσταση «Διγενής Ακρίτης – Στα όρια» γεγονός που καταδεικνύει την αποδοχή και την αγάπη του θεατρόφιλου κοινού της πόλης, σε μία ιδιαίτερα δύσκολη εποχή, όπου πολλές θεατρικές παραγωγές δεν έχουν την ίδια τύχη. Σε ποιους παράγοντες πιστεύετε ότι οφείλεται η επιτυχία αυτή; Νομίζω σε αρκετούς παράγοντες. Αρχικά στο κείμενο που αποτελεί το πρώτο μνημείο της νεοελληνικής λογοτεχνίας το οποίο σπάνια ανεβαίνει στη θεατρική σκηνή. Στην ανατρεπτική σκηνοθετική ματιά της Σοφίας Καραγιάννη η οποία δημιουργεί μια ιδιαίτερη σκηνική σύνθεση με πολλές εικόνες, ήχους, έντονη σωματικότητα, συνδέσεις με Σολωμό και Μπέργκμαν χωρίς όμως να αλλοιώνεται το αρχικό κείμενο. Στην αφοσίωση των τριών ερμηνευτών που σαν μια γροθιά υπηρετούν με περίσσια δοτικότητα και άφθονο ιδρώτα αυτό που τους έχει ανατεθεί. Στην ανάγκη του κοινού να γνωρίσει τον Διγενή περισσότερο.
Αναλαμβάνοντας έναν ρόλο σε αυτή την παράσταση και βλέποντας την δουλειά που έπρεπε να καταβάλετε για να καταφέρετε να αντεπεξέλθετε στις ιδιαιτερότητες της, αντιμετωπίσατε κάποια σημαντική δυσκολία; Στην παράσταση καλούμαι να ερμηνεύσω αρκετούς ρόλους. Αυτό αποτελεί για μένα χαρά και πρόκληση. Σχετική δυσκολία μπορώ να πω ότι αντιμετώπισα με το κείμενο. Είναι ελληνικά του 11ου αιώνα με αρκετές άγνωστες λέξεις. Η απόδοσή του έπρεπε να συμβεί με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνει εύληπτο από το κοινό χωρίς να χάσει την δυναμική του και τον πλούτο των συναισθημάτων του. Πολύ γρήγορα μπήκαμε μέσα σ’ αυτό το ξεχωριστό σύμπαν και καθώς οι πρόβες προχωρούσαν ήταν σαν να μιλάμε την μητρική μας γλώσσα.
Η απουσία σκηνικών, προφανώς λόγω σκηνοθετικής επιλογής σας δημιούργησε μεγαλύτερο βάρος, μιας και κληθήκατε μέσα απ’ την ερμηνεία σας να ζωντανέψετε μία αλλοτινή εποχή και να δημιουργήσετε εικόνες και συναισθήματα στα μάτια του θεατρικού κοινού, δίχως κάποια υλική βοήθεια; Δεν θα έλεγα βάρος αλλά μια ιδιαίτερη και επιπλέον πρόκληση αλλά και ελευθερία συνάμα. Άντρες, γυναίκες, νέοι, γέροι,άλογα, πουλιά, θηρία, τέρατα, βουνά, ποτάμια, κάστρα έπρεπε να δημιουργηθούν από τα σώματά μας και από το λόγο μας. Αυτό χρειάζεται μέτρο για να μην βρεθείς εκτεθειμένος αλλά κρύβει και πολλή χαρά όπως το παιχνίδι.
Τι σας δίδαξε η μελέτη του «Διγενή Ακρίτη»; Πιστεύετε πως σας εξέλιξε ως άτομο, ως προσωπικότητα; Φυσικά και νιώθω ότι έχω εξελιχθεί. Όταν καταπιάνεσαι με κάτι τόσο δύσκολο και το φέρεις-από ό,τι λένε-εις πέρας μόνο ως βήμα προς τα μπρος μπορείς να το δεις. Επίσης, ο Διγενής με έβαλε σε μια άλλη κατεύθυνση ζωής. Να ζω όσο μπορώ στο έπακρο γιατί κανείς δεν ξέρει το αύριο τι θα του φέρει.
Ο Διγενής Ακρίτης είναι ένα διαχρονικό λαϊκό σύμβολο περηφάνιας και παλικαριάς, μιας και αποτελεί μία άτρωτη σχεδόν φιγούρα που δεν δίσταζε να πολεμήσει, νίκησε άλλωστε μέχρι και τον “θάνατο”. Σε μία εκφυλισμένη αξιακά εποχή, πιστεύετε πως αυτή η προσωπικότητα της λαϊκης παράδοσης μπορεί να εμπνεύσει τον σύγχρονο άνθρωπο; Ο Διγενής ζούσε, ερωτευόταν, πολεμούσε, γλεντούσε σε υπερθετικό βαθμό. Είναι ένα σύμβολο ηρωισμού και απαράμιλλης ανδρείας. Δεν κατάφερε να νικήσει τον θάνατο. Πέθανε νέος αλλά ήταν σαν να είχε ζήσει χίλιες ζωές. Η πορεία του μόνο έμπνευση μπορεί να δώσει στον άνθρωπο της εποχής μας που οι ήρωες και τα ανδραγαθήματα απουσιάζουν.
Φεύγοντας κανείς απ’ την παράσταση, ποιο μήνυμα θα θέλατε να του έχετε κοινωνήσει της ερμηνείας σας; Να ζει. Να ζει πραγματικά. Γενναία, με όραμα, έρωτα, ιδανικά. Γιατί ο θάνατος καραδοκεί και κανείς δεν ξέρει πότε θα παίξεις μαζί του την τελευταία παρτίδα.
Τα δύο αν θέλετε κεντρικά ζητήματα γύρω απ’ τα οποία περιστρέφεται το έργο είναι ο Έρωτας και ο Θάνατος. Ποια η σημασία του πρώτου στην ζωή σας;Ο έρωτας είναι σημαντικό στοιχείο στη ζωή μου. Μου δίνει χαρές αλλά και δυσκολίες. Είναι κινητήριος δύναμη που ισορροπεί το μέσα μου. Και αυτό βγαίνει μετά και προς τα έξω.
Σας φοβίζει ο θάνατος; Νομίζω πιο πολύ των αγαπημένων μου ανθρώπων. Από φόβο διαχείρισης της απώλειας. Όσο για τον δικό μου δεν θα είμαι εκεί για να φοβηθώ.
Τι θα θυσιάζατε για να βιώσετε τον απόλυτο έρωτα; Νομίζω ως νεότερος μπορεί να έβαλα σε δεύτερη μοίρα τη δουλειά μου, την οικογένειά μου, τους φίλους μου, την ξεκούρασή μου. Τώρα δεν ξέρω ποια άλλη θυσία θα έκανα και αν τα παραπάνω αποτελούν θυσία.
Θάνατος αξιών και ήθους, θάνατος της ανθρώπινης υπόστασης του σημερινού ανθρώπου… Ποιο θα ήταν το όπλο σας απέναντι σε αυτή την μάχη με τον θάνατο; Η τέχνη, η συμμετοχή στα κοινά, το χιούμορ, η ενσυναίσθηση, ο διάλογος και η μόνιμη εγρήγορση.
Info: Τέσσερεις τελευταίες παραστάσεις 14, 15, 21, 22 Ιανουαρίου στις 21:15 στο θέατρο 104 (Ευμολπιδών 41, Γκάζι, τηλέφωνο: 2103455020)