Κριτική: «Δώρο γενεθλίων» του Ray Cooney σε σκηνοθεσία Βασίλη Θωμόπουλου
Στο Θερινό Θέατρο Λαμπέτη, το «Δώρο γενεθλίων» του Ray Cooney προσδίδει αύρα δροσιάς στην καρδιά του καλοκαιριού. Ένα σύνολο εξαίσιων ηθοποιών, μεταφέρει στο θεατρικό σανίδι ενέργεια, κίνηση ζηλευτή και ανατρεπτικές σκηνές σε μία υπόθεση που όσο ευφάνταστη και ειδυλλιακή μοιάζει στην αρχή, τόσο εξελίσσεται με τρόπο αδέξιο και αναπάντεχο, σε ένα τέλος αποκαλύψεων και επαναδιατυπώσεων. Στον κόσμο ενός συμβατικού ζευγαριού, εισβάλλει αναπάντεχα το χρήμα, η υλική αυτή έκφραση χαράς και ικανοποίησης επιθυμιών και ελευθερίας επιλογών.
Ένας λογιστής, ο Henry Perkins (τον ρόλο υποδύεται ο Γεράσιμος Γεννατάς), ολίγον κακόμοιρος και μίζερος, επιστρέφει από τον χώρο εργασίας του και διαπιστώνει πως κατά τη διάρκεια αυτής έλαβε χώρα ένα τραγικό (αλλά ενδόμυχα εξαιρετικό) λάθος: Ο χαρτοφύλακάς του αντικαταστάθηκε από έναν ιδίου σχήματος, μεγέθους και χρώματος. Με τη μόνη διαφορά ότι στον νέο χαρτοφύλακα στοιβάζονταν 1.735.000 λίρες.
Η νέα τροπή που παίρνουν τα πράγματα προκαλούν απανωτές δονήσεις στο ήσυχο οικογενειακό περιβάλλον, το οποίο μοιράζεται με τη σύζυγό του Jean Perkins (τον ρόλο υποδύεται η Μαριάννα Τουμασάτου). Κι ενώ εκείνος κανονίζει άμεσα τη μετάβασή τους στην Ισπανία και δη τη Βαρκελώνη, προκειμένου να αποφύγουν τυχόν συναπαντήματα με τον κύριο κάτοχο των χρημάτων (τον οποίο υποπτεύονται για παράνομες δραστηριότητες), εμφανίζονται στο προσκήνιο, τόσο ο διεφθαρμένος αστυνόμος Davenport (στον ρόλο ο Βίκτωρας Πέτσας) όσο και ο μειλίχιος (μέχρι αποδείξεως του εναντίου) ντετέκτιβ Slater (Περικλής Αλμπάνης), καθώς και οι επιστήθιοι φίλοι τους Vic Johnson (Μάριος Αθανασίου) και Betty Johnsos (Μαριλένα Ράδου). Ανάμεσά τους οι Μπιλ (Αλέξανδρος Παπατριανταφύλλου), ως οδηγός ταξί τού Λονδίνου και Μίστερ Μεγάλος (Όμηρος Χιζμό) σε ρόλο Ολλανδού δολοφόνου.
Την απόδοση του έργου και τη σκηνοθετική επιμέλεια υπογράφει ο Βασίλης Θωμόπουλος. Σε ένα άκρως ρεαλιστικό σκηνικό, και συγκεκριμένα στο σαλόνι τής οικίας τού ζεύγους Perkins, με πολυθρόνα, καναπέ, μπαρ με ποτά, και στο βάθος τραπεζαρία, κουζίνα και σκάλες που οδηγούν στα υπνοδωμάτια, συγκροτεί ένα συντηρητικό μεν, αλλά συνάμα συμβολικά οριοθετημένο χώρο, άκρος αγγλικού στυλ και αισθητικής, το οποίο, ωστόσο, δύναται να μεταφερθεί έξω από τα αγγλικά σύνορα και να αποτελέσει τον καθημερινό χώρο συναναστροφής των ανθρώπων. Κάθε σημείο τού χώρου ακολουθείται από παρεμβάσεις ώστε η εξέλιξη της πλοκής να διευκολύνει τη μετάβαση από την επεξήγηση και την ερμηνεία στην αποκάλυψη των χαρακτήρων και των αιτιών, που ασυνείδητα προκαλούν σειρά ενεργειών και πράξεων των ηρώων. Ο θεατής έχει την ευκαιρία, καθώς παρατηρεί τον επιταχυνόμενο ρυθμό των γεγονότων, όπως διαδέχονται το ένα το άλλο, να εμβαθύνει στις κρυφές πτυχές των ανθρωπίνων σχέσεων, τις οποίες η υλική ευημερία είναι σε θέση να μεταβιβάσει στο πρώτο επίπεδο της συνείδησης. Το χρήμα, δεν υπονομεύει, απλώς, μέχρι πρότινος περιορισμούς και αρνήσεις, τις οποίες υιοθετούσαν άκριτα τα συμβαλλόμενα μέρη, αλλά ενεργοποιεί κρυφές επιθυμίες και απωθημένα, σκέψεις και προσδοκίες. Όλα ενεργοποιούνται και ξεδιπλώνονται με τρόπο άμεσο και απροκάλυπτο στο «Δώρο γενεθλίων».
Ανατρέπεται η ισορροπία των σχέσεων. Υποσκελίζεται η επιφανειακή εικόνα των πραγμάτων και στη θέση της ξεπροβάλλουν φαντασιώσεις και βουβές, μέχρι εκείνη τη στιγμή, καταστάσεις. Βλέπουμε τη Μαριάννα Τουμασάτου, ως μια γλυκιά και καλοσυνάτη σύζυγο, η οποία, υπό την επήρεια μέθης, μεταμορφώνεται στην Αχίλλεια πτέρνα τής ιστορίας, καθώς αποκαλύπτει τις πολλαπλές όψεις τής ιδιωτικής ιστορίας. Παραμένει πιστή στο σπίτι της, στη ρουτίνα τής καθημερινότητας, καθώς δεν δέχεται τις αλλαγές που επιφέρει η έλευση του χρήματος. Ωστόσο, στο τέλος, με όλα όσα έχουν μεσολαβήσει, καταλήγει στην αναγκαιότητα αλλαγής, έστω και υπό νέες προϋποθέσεις. Σε σκηνικά, Αντώνη Χαλκιά – Ντέιβιντ Νεγκρίν
και ενδυματολογικές επιλογές, Νικόλ Παναγιώτου, προσδίδεται υπεραξία στην κωμωδιακή προέκταση των ανατροπών που επιφέρει η οικονομική μεταβολή, πόσο μάλλον όταν αυτή συνοδεύεται απ’ το στοιχείο τού τυχαίου και τού απρόοπτου.
Η Μαριάννα Τουμασάτου ισορροπεί επιδέξια ανάμεσα στη νηφαλιότητα και τη μέθη, κινείται μαεστρικά στις εναλλαγές που ο ρόλος επιφέρει, προκαλώντας τις υπεκφυγές στα όριά τους· υπεκφυγές τις οποίες τα υπόλοιπα μέλη τής σκηνής επιχειρούν να ανακατέψουν, προσδοκώντας να αποπροσανατολίσουν τις έρευνες του ντετέκτιβ. Από την πλευρά του, ο Γεράσιμος Γεννατάς με εκφραστική δεινότητα και ταπεραμέντο στη σκηνή, προσδίδει υπεραξία στον ρόλο, καθώς μεταβαίνει από τον συγκαταβατικό λογιστή στον εξωστρεφή νεόπλουτο, που αναζητά διέξοδο από την πνιγερή ζωή. Κινείται στο σανίδι με ενέργεια και δυναμική, τα οποία μεταδίδει με ταχύτητα και ακάματη εναλλαγή στάσεων και θέσεων.
Οι Μάριος Αθανασίου και Μαριλένα Ράδου, υπηρετούν με ποιότητα το φιλικό ζευγάρι, το οποίο αποτελεί τη μόνιμη εναλλακτική για την αλλαγή παραστάσεων των Perkins. Διοχετεύουν διακριτική παρουσία στις προδιαγραφές που το έργο θέτει και προβάλλουν αντιθέσεις και νοήματα τα οποία σχετίζονται με τη φιλία και τις κοινωνικές σχέσεις. Πώς μεταβάλλονται όλα στον βωμό που η υλική ευημερία προκαλεί, μας απαντούν αυτά τα δύο επίπεδα ανθρωπίνων σχέσεων. Φυσικά, στο κάδρο των προσώπων που συναποτελούν την υπέροχη αυτή παράσταση, οι Βίκτωρας Πέτσας, Περικλής Αλμπάνης, Αλέξανδρος Παπατριανταφύλλου και Όμηρος Χιζμό, συγκροτούν τις πολλαπλές εκδοχές της ανθρώπινης φύσης, βουτηγμένης στην παρανομία, στην επίορκη λειτουργία τής δημόσιας Αρχής, στην ηθική δέσμευση που ορισμένοι αποφασίζουν να υπηρετήσουν, αλλά και στην αναζήτηση της στιγμιαίας ευκαιρίας που είναι σε θέση να ανατρέψει την καθημαγμένη εμπειρία τής βιοπάλης.
Μία παράσταση, συνολικά, η οποία πέραν των κωμικοτραγικών καταστάσεων τις οποίες πραγματεύεται, αναλύει με τρόπο εύστοχο τις κοινωνικές σχέσεις, όπως αυτές αναπαράγονται στο κλειστό περιβάλλον της οικογενειακής εστίας, με προεκτάσεις καθρέφτη τού δημόσιου χώρου.
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.
