Κριτική: «Να ακούς το χιόνι να πέφτει» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καταλειφού στο studio Μαυρομιχάλη
Ο Δημήτρης Καταλειφός συναντά τον Ρέιμοντ Κάρβερ, σε έξι διηγήματα με επίκεντρο την ανάγκη και την επιθυμία οι πρωταγωνιστές να αγαπήσουν και να αγαπηθούν. Τι κι αν πέρασαν τριάντα τέσσερα χρόνια από τον θάνατο του Αμερικανού συγγραφέα και ποιητή, τον πρωτοπόρο της μικρής φόρμας και του διηγήματος των τελών του 20ου αιώνα, με τις εμπνευσμένες εργασίες εμποτισμένες με ρωσική τεχνοτροπία και δη τσεχωφικής προέλευσης, ο Δημήτρης Καταλειφός σκηνοθετεί το έργο «Να ακούς το χιόνι να πέφτει» και οι έξι διακριτές διηγήσεις διαμορφώνουν μία ενιαία οντότητα προσκλήσεων και αναφορών για το φιλοθεάμον κοινό. Πράγματι, σε μία κατάμεστη θεατρική σκηνή από πλήθος κόσμου στο Studio Μαυρομιχάλη, το κοινό απόλαυσε τον ρεαλισμό της θεατρικής τέχνης να αναδεικνύεται εμπρός του, με τις τεχνικές λεπτομέρειες του κειμένου να προβάλλονται δίχως περιορισμούς.
Οι ήρωες του Ρέιμοντ Κάρβερ χαρακτηρίζονται από ευαισθησία. Είναι βαθιά συναισθηματικοί χαρακτήρες με έντονες τις ψυχικές μεταπτώσεις. Άνθρωποι της καθημερινότητας, πιεσμένοι στα ζητήματα υπαρξιακής ανάγκης προσδιορισμού, καταπιάνονται από τις ανθρώπινες σχέσεις προκειμένου να διατρανώσουν την παρουσία τους στον δημόσιο χώρο. Ο ιδιωτικός χώρος, από την άλλη πλευρά, μετατρέπεται σε πεδίο αντιπαραθέσεων, συγκρούσεων, αμφισβητήσεων, αινιγματικών ερωτημάτων και άρνησης. Δεν αντιλαμβάνονται τη ζωή ως μία συμβατική διαδικασία εναλλαγών, αλλά ως ανατρεπτική προκείμενη σε ένα παιχνίδι ρόλων και αρχών.
Οι υποκειμενικές ερμηνείες στα γεγονότα, τα οποία διαδραματίζονται με τους ίδιους στο κέντρο της ιστορικής εξέλιξης, δεν επιτρέπουν εναλλακτικές προτάσεις οπτικής θέασης των πραγμάτων. Το αλκοόλ μετατρέπεται σε σύμμαχο. Απομονωμένοι στις μνήμες του παρελθόντος, ανίκανοι να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του παρόντος, ακροβατούν στις επιδιώξεις του μέλλοντος, δίχως κατεύθυνση και ταυτότητα. Ο συγγραφέας, ωστόσο, τους προσεγγίζει με συμπόνοια και κατανόηση. Δεν τους εκθέτει στα μάτια των θεατών, αλλά προβληματίζεται μαζί τους για τις αιτίες της κακοδαιμονίας που τους περιτριγυρίζει. Επί της ουσίας, οι χαρακτήρες του Κάρβερ είναι ο καθρέφτης του συλλογικού αδιεξόδου και του κοινωνικού πεσιμισμού, που κατακλύζει τις ανθρώπινες υπάρξεις, ξεχασμένες από στο περιθώριο.
Με τον ίδιο τρόπο, ο Δημήτρης Καταλειφός σκηνοθετεί τις έξι ιστορίες και διαμορφώνει το θεατρικό σανίδι με τέτοιο τρόπο ώστε οι πολλαπλές διάσπαρτες ταυτότητες των ανθρώπων, στις οποίες οι αφηγήσεις αναφέρονται, να ξεδιπλώνονται με τρόπο άμεσο και δεικτικό. Πράγματι, παλιά έπιπλα, δίσκοι μουσικής, τηλεόραση, κρεβάτι, τραπέζι κ.α. συνθέτουν την εικόνα αποσύνθεσης. Είναι η εικόνα που αφορά τον κάθε χαρακτήρα χωριστά, αλλά και που ενώνει όλους τους χαρακτήρες μαζί σε ένα κάδρο, πολλαπλών αποχρώσεων. Κοινός παρονομαστής η αναζήτηση της αγάπης, το μόνο καταφύγιο το οποίο, φαινομενικά, διατηρεί την αυθεντικότητα των συναισθημάτων και την αγνότητα των επιθυμιών. Ένας άντρας ξεπουλά τα έπιπλά του στην αυλή του σπιτιού. Ένα νεαρό ερωτευμένο ζευγάρι χορεύει μεθυσμένο στην ίδια αυτή αυλή. Μια ηλικιωμένη μητέρα μετακομίζει συνεχώς, προσπαθώντας να βρει ένα σπίτι και μία πόλη όπου θα είναι ευτυχισμένη. Ένας πατέρας συναντά μετά από χρόνια τον γιο του στο μπαρ ενός αεροδρομίου και του εξομολογείται πτυχές της ζωής του. Ένας συγγραφέας κυνηγά την έμπνευση στα συντρίμμια μιας παλιάς αγάπης. Και, τέλος, μια πληγωμένη γυναίκα ουρλιάζει στο δωμάτιο ενός φτηνού μοτέλ. Όλοι τους συζητούν, διαφωνούν, πίνουν, προσπαθώντας να κατανοήσουν την έννοια της αγάπης και της συντροφικότητας.
Ο Δημήτρης Καταλειφός υπογράφει την σκηνοθεσία με εξαιρετική αίσθηση του χώρου και του χρόνου, παραμένει πιστός στις διαστάσεις του κειμένου, ενώ σέβεται τα όρια των χαρακτήρων και τις προεκτάσεις των κοινωνικών συνθηκών. Είναι γνώστης του ρεαλισμού ως βασική συνισταμένη στις πράξεις και τις επιλογές των ηρώων. Όλα τα παραπάνω μορφοποιούνται εξαιρετικά ισορροπημένα στις έξι αυτές ιστορίες. Ο ίδιος, με ενσυναίσθηση και θεατρική παιδεία, αναδεικνύει με τρόπο δυναμικό τόσο τις αυστηρές όσο και τις ευαίσθητες πλευρές των πρωταγωνιστών. Κινείται στη σκηνή με στοχευμένη θέση και νοηματοδότηση του χώρου δράσης. Προσθέτει υπεραξία συνολικά στο αποτέλεσμα.
Από κοντά η Στέλλα Κρούσκα, η οποία μεταξύ άλλων, συνέβαλε και στη διασκευή των κειμένων. Στους ρόλους τους οποίους υποδύεται, υπηρετεί με απαράμιλλη μαεστρία την σκληρή όψη των ανθρώπων που δεν αναζητούν αντίδοτο στην προσωπική τους αποξένωση. Επιφανειακά άκαμπτοι, αλλά στο βάθος των επιλογών τους ευμετάβλητοι και συναισθηματικά επηρεασμένοι, από τις καταστάσεις που ολοένα επενεργούν με αρνητική κατάληξη στα αποτελέσματα αυτών. Διατρέχει το θεατρικό σανίδι απ’ άκρη σ’ άκρη με στιβαρότητα και η ερμηνευτική της δεινότητα προσθέτει ποιότητα στους ρόλους τους οποίους υποδύεται.
Η Βασιλίνα Κατερίνη και ο Δημήτρης Τσιγκριμάνης ξεχωρίζουν τόσο για τον νεανικό τους ενθουσιασμό όσο και για την τεχνική τους αρτιότητα. Υπηρετούν υπεύθυνα και με σοβαρότητα τις στοχεύσεις των κειμένων, και χάρη στην επιδεξιότητα με την οποία προσαρμόζουν τις ερμηνείες στις καλλιτεχνικές τους δυνατότητες, το αποτέλεσμα δικαιώνει την παράσταση συνολικά.
Οι ενδυματολογικές επιλογές της Μικαέλας Λιακατά και οι μουσικές συνθέσεις του Δημήτρη Τσάκα διαμορφώνουν μία θεατρική σύνθεση η οποία χαρακτηρίζεται από επιμέλεια στη λεπτομέρεια και εμβάθυνση στα βαθύτερα νοήματα του έργου. Οι χαρακτήρες μοιάζουν ολοκληρωμένοι στην ατέλειά τους και ο μικρόκοσμος του ιδιωτικού χώρου αποκτά τα ιδιαίτερα γνωρίσματα της δημόσια σφαίρας συμβιβασμών, εξομολογήσεων και, κυρίως, αφηγήσεων.
Info: Η παράσταση ρίχνει αυλαία την Κυριακή 12 Ιουνίου 2022 στο studio Μαυρομιχάλη.
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.
