Ο Προμηθέας Δεσμώτης (μεταξύ 479 και 430 π.Χ) θεωρείται από πολλούς μελετητές το πρώτο έργο μιας τριλογίας που αποτελείται από τα δράματα Προμηθέας Λυόμενος και Προμηθέας Πυρφόρος και αποδίδεται στον Αισχύλο. Πυρήνας του έργου είναι η έκθεση ενός αδιάλειπτου αγώνα -η ηρωική αντίσταση του αλυσοδεμένου Προμηθέα στον Καύκασο- κατά της δύναμης της εξουσίας, η οποία, εν προκειμένω, εκπροσωπείται από τον Δία.
Ο Άρης Μπινιάρης με εμφανή την επίδρασή του από την αισθητική του Γερμανικού Εξπρεσιονισμού σκηνοθέτησε την παράσταση στηριγμένος στην μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα, η οποία αν και σε αρκετά σημεία απέδωσε ελεύθερα το κείμενο, διατήρησε σε γενικές γραμμές τη ποιητική χροιά και τον ρυθμό του πρωτογενούς υλικού και αποτέλεσε τον πρώτο νοηματικό και συγκινησιακό δεσμό με την παράσταση.
Η θεατρική δημιουργία ενισχύθηκε από την σύγχρονη αλλά και τόσο διαχρονική μουσική σύνθεση του Φώτη Σιώτα και τον Σταμάτη Φουσέκη στο ηλεκτρικό μπάσο επί σκηνής, ο οποίος μουσικά ενεργός και παρών σε όλη τη διάρκεια της παράστασης, παρέμεινε αφώτιστος (;). Η ρηξικέλευθη σκηνοθετική προσέγγιση που στηριζόταν στον θορυβώδη και παρατεταμένο τόνο της μουσικής, χωρίς διαβαθμίσεις, παύσεις ή ανάσες, που παρέμενε και συνόδευε αυτούσιος, με τον ίδιο ρυθμό ακόμη και τα χορικά, πιθανόν να έπλασε μια πολλαπλασιαζόμενη δυσφορία για τους μη μυημένους σε τέτοια ακούσματα θεατές.
Στην σκηνή του θέατρου Δάσους δέσποζε το υποβλητικό σκηνικό της Μαγδαληνής Αυγερινού το οποίο βρισκόταν σε πλήρη αντιστοιχία και αντικατόπτριζε εξ ολοκλήρου τη θεματική και το ύφος του δράματος. Σκηνικό αναπαραστατικό, λειτουργικό, που επέτρεψε τη συνύπαρξη των ηθοποιών, διευκόλυνε τις κινήσεις τους αλλά και επηρέασε τον τύπο των σχέσεων τους. Στο κέντρο της ορχήστρας δέσποζαν τρεις θεόρατοι μαύροι βράχοι που παρέπεμπαν στην γεωγραφική μορφολογία του Καυκάσου με τον αλυσοδεμένο Προμηθέα να δεσπόζει στον κεντρικό. Ο σχεδιασμός των φωτισμών/ αχτίνων από τον Αλέκο Αναστασίου και οι καπνοί συμπλήρωσαν το σκηνικό καθιστώντας το -ενίοτε- υπερβατικό.
Ερμηνευτικά, οι επί σκηνής συντελεστές υποβλήθηκαν σε μια μεγάλαυχη και ταραχώδη εμπειρία η οποία επισκίασε την ανάδειξη της μη ανθρώπινης εσωτερικότητας και της ψυχοσύνθεσης των ηρώων. Ο Γιάννης Στάνκογλου μετουσιώθηκε στην διπλή φύση του ομώνυμου αισχυλικού ήρωα, που μιλάει εξ ονόματος των ανθρώπων και που βιώνει πληθώρα συναισθημάτων με απίστευτη ένταση. Όμως ακολουθώντας τις σκηνοθετικές οδηγίες, η ερμηνεία του σε συνδυασμό με τη στατική σκηνική του υπόσταση με τις περιορισμένες επαναλαμβανόμενες κινήσεις του άγγιξε τα όρια της «αχαλίνωτης» υπερβολής.
Ικανοποιητικά ερμήνευσε τον ρόλο του Ωκεανού ο Αλέκος Συσσοβίτης, ο οποίος υπενθυμίζει την τάξη, τη μοίρα των ανθρώπων και της εξουσίας. Ο Ιωάννης Παπαζήσης ως Ερμής, υπηρέτης και απεσταλμένος του Δία, ο Άρης Μπινιάρης ως Κράτος, ο Κωνσταντίνος Γεωργαλής ως Βία, ο Δαυίδ Μαλτέζε ως Ήφαιστος ήταν συνεπείς με μέτρο και οριοθέτησαν ευδιάκριτα την κοινωνικοπολιτική συνθήκη του έργου.
Η Νάνσυ Μπούκλη επάνω σε ξυλοπόδαρα που παρέπεμπαν σε σκελετό αγελάδας μετουσίωσε επιτυχώς την κερασφόρο νεανίδα Ιώ χωρίς να διαφαίνεται καμία δυσκολία της ηθοποιού. Τέλος, ο χορός των Ωκεανίδων, που αποτελούνταν από μια καλοδουλεμένη ομάδα κοριτσιών με εξαιρετικές ερμηνείες και φωνές, τις Δήμητρα Βήττα, Ελένη Βλάχου, Φιόνα Γεωργιάδη, Κατερίνα Δημάτη, Δάφνη Κιουρκτσόγλου, Δάφνη Νικητάκη, Γρηγορία Μεθενίτη, Αλεξία Σαπρανίδου και Θάλεια Σταματέλου συμπλήρωσε επιπλέον ένταση στην ήδη τεταμένη δράση μέσω των χορευτικών τους κινήσεων επιμελημένων από την Εύη Οικονόμου.
Εν συνόλω, ο Προμηθέας Δεσμώτης σε σκηνοθεσία του Άρη Μπινιάρη παρά την περίσσεια έντασή της, το αδιάκοπο παλλόμενο και ζωντανό ηχητικό περιβάλλον δεν απώλεσε της βαθιάς ανθρωποκεντρικής του ιδιότητας και αποτέλεσε μια ιδιαίτερη σκηνοθετική πρόταση αυτού του αμνημόνευτου και επίκαιρου μύθου.
Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.
