Κωνσταντίνος Πασσάς: Η τέχνη έχει σημαντικό χρέος να αφυπνίζει τον άνθρωπο

Ο Κωνσταντίνος Πασσάς εκτός από εξαίρετος ηθοποιός είναι ένας πολύ καλός, δημιουργικός σκηνοθέτης και μετράει ήδη 22 χρόνια στο θέατρο. Στην «Πανούκλα» του Αλμπέρ Καμύ σε σκηνοθεσία της Σοφίας Καραγιάννη υποδύεται αρκετά πρόσωπα της Πόλης. Μας μιλάει για την παράσταση που παρουσιάζεται στο θέατρο Αμαλία στη Θεσσαλονίκη. 

Η θεατρική παράσταση «Πανούκλα» αναδείχτηκε η καλύτερη παράσταση 2020-2022 από τα 11α θεατρικά βραβεία Θεσσαλονίκης. Πως αισθάνεστε γι’ αυτό;

Αισθανόμαστε συγκίνηση και ευγνωμοσύνη. Νιώθουμε ότι ο κόπος μας ανταμείβεται, γιατί η παράστασή μας είναι αρκετά απαιτητική. Προϋποθέτει μεγάλη συγκέντρωση, δύναμη και αντοχή. Κι αν σκεφτεί κανείς ότι η πανδημία του covid ανέβαλε την πρεμιέρα μας για δύο φορές, τότε μιλάμε και για μια δικαίωση. Χαιρόμαστε πάρα πολύ που η Πανούκλα μας άγγιξε βαθιά το κοινό και τους κριτικούς τόσο στην Αθήνα όσο και στη Θεσσαλονίκη.

Μπορείτε να μας εντάξετε λίγο στο κλίμα της παράστασης; 

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η παράσταση έχει τρεις πυλώνες. Τον γιατρό Ριέ, που υποδύεται ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης και ανακαλύπτει πρώτος την ύπαρξη και την εξάπλωση της πανούκλας, την ίδια την πανούκλα που τη συναντάμε στο πρόσωπο του Δημήτρη Μαμιού και την Πόλη με ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα των εκπροσώπων της, που τους υποδύομαι εγώ. Όλοι αυτοί οι χαρακτήρες συναντιούνται και αλληλεπιδρούν με ένταση, συγκίνηση, χιούμορ, ιδιαίτερη σωματικότητα, κάτω από τις μελωδίες του Στάθη Δρογώση, ο οποίος παίζει ζωντανά στην παράσταση. Ο συμβολισμός και  η αλληγορία  διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη σκηνοθεσία της Σοφίας Καραγιάννη. Και όσο σκοτεινό κι αν ακούγεται ένα έργο με τον τίτλο “Η Πανούκλα” στο τέλος επικρατεί το φως.

Στο έργο υποδύεστε οχτώ ρόλους. Αναλαμβάνοντας όλους αυτούς τους ετερόκλητους ρόλους της παράστασης και αντιλαμβανόμενος τις ιδιαιτερότητες προσέγγισης του καθενός  αντιμετωπίσατε κάποια σημαντική δυσκολία;

Η πιο σημαντική δυσκολία ήταν η ταχύτητα στην εναλλαγή αυτών των ρόλων, καθώς και η ξεχωριστή σωματική και φωνητική αντιμετώπιση που θα έπρεπε να επιλέξω για τον κάθε ήρωα από όλους αυτούς που υποδύομαι, χωρίς όμως να φλερτάρω με την καρικατούρα ,αλλά με την αλήθεια, την  γνησιότητα και με την ξεκάθαρη αποτύπωση ότι όλες αυτές οι εκδοχές των προσώπων, προέρχονται από τον ίδιο άνθρωπο. Επιπλέον δυσκολία αποτέλεσε η διαχείριση της εισόδου και εξόδου μου στη σκηνή,  μέσα από ένα ιδιαίτερο σκηνικό εύρημα, που οι θεατές θα ανακαλύψουν βλέποντας την παράσταση.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Με ποιόν από όλους εντοπίσατε κοινά σημεία;

Με άλλους άλλους ταυτίστηκα υφολογικά και με άλλους σαν ιδιοσυγκρασία. Ο ρόλος όμως που με συγκινεί προσωπικά είναι ο ρόλος του πολιτικού-ακτιβιστή Ταρού. Έχει μια αριστοτεχνική ψυχαναλυτική δόμηση από τον Καμύ ο ήρωας αυτός. Αναδεικνύεται ο βαθύτερος λόγος που ένας άνθρωπος επιλέγει μία συγκεκριμένη διαδρομή να διαγράψει.Κι αυτός είναι η ανάγκη για εξιλέωση και λύτρωση.

Εξαρχής στο έργο τίθεται το θέμα του παράλογου της ζωής. Αυτή η αντίφαση ανάμεσα στη ζωή του ανθρώπου από τη μία, και την πεπερασμένη του θέση στον κόσμο από την άλλη. Ποια είναι η δύναμη του κειμένου για τη διαχρονική μάχη του ανθρώπου με το παράλογο;

Το παράλογο είναι καθημερινά δίπλα μας, με τον ένα ή τον άλλον τρόπο, σε μικρότερη ή σε μεγαλύτερη έκταση, αναλόγως την περίπτωση. Οφείλουμε να το αντιμετωπίζουμε και να προσπαθούμε να το εξαλείψουμε. Δεν είναι πάντα εύκολο. Ακόμα κι αν φαίνεται να έχει απομακρυνθεί από τη ζωή μας ,ο Καμύ δηλώνει μέσα από το έργο του, ότι θα πρέπει να μην εφησυχαζόμαστε, γιατί το παράλογο μπορεί να επιστρέψει ανά πάσα στιγμή.

Στην πανούκλα είναι ασθένεια σαφής και αμείλικτη και δεν αφήνει κανένα περιθώριο ελπίδας, διεξόδου ή λύτρωσης. Τι μπορεί να αποτελέσει «πανούκλα» για τον σύγχρονο άνθρωπο;

Πέρα από το ρεαλιστικό που έχει να κάνει με την κάθε είδους πανδημία, “πανούκλα” για τον σύγχρονο άνθρωπο μπορεί να αποτελέσουν οι τοξικές συμπεριφορές και ιδεολογίες, όπου κυριαρχεί ο εγωισμός, η ιδιοτέλεια, η βία η μισαλλοδοξία και ο φασισμός. Μία άλλη μορφή “πανούκλας” για τον σύγχρονο άνθρωπο μπορεί να είναι η απομόνωση και το επίπλαστο και ναρκισσιστικό περιβάλλον που αναδεικνύεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Είναι υπαρκτή η επικινδυνότητά τους, όταν η χρήση τους είναι αλόγιστη και όταν δεν έχει καμία επαφή με την πραγματικότητα.

Η «φανταστική» πόλη που περιγράφει ο Καμύ παρουσίασε πολλές ομοιότητες με τις σύγχρονες κενές και σιωπηλές πόλεις κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Ποια είναι η αλληγορία σε σχέση με το βίωμα της δυστοπίας και της απομόνωσης;

Αυτό το αλληγορικό και δυστοπικό περιβάλλον θα μπορούσε να υπάρξει σε οποιονδήποτε χώρο στον πλανήτη που κατοικείται από ανθρώπους. Αυτό που διαπραγματεύεται είναι η διαχείριση μιας πρωτόγνωρης κρίσης και πώς οι άνθρωποι στέκονται απέναντί της, ανάλογα με τις πεποιθήσεις, τις νοοτροπίες και το παρελθόν τους, όπου η σύγκρουση φαντάζει αναπόφευκτη.

Η «Πανούκλα» του Αλμπέρ Καμύ είναι ένα σαφώς αλληγορικό βιβλίο. Η συγγραφή του έργου συμπίπτει με λοιμική άνοδο του ναζισμού και ο συγγραφέας του επιχειρεί μέσω εύστοχων συμβολισμών να σχολιάσει τα απολυταρχικά καθεστώτα του πολέμου και του φασισμού. Πώς επικοινωνεί το έργο αυτό με το παρόν; 

Αυτή είναι η κυρίαρχη πρόθεση του Καμύ, να στηλιτεύσει το φασισμό και το ναζισμό. Για αυτό το έργο είναι τόσο επίκαιρο και όχι μόνο λόγω της πανδημίας που μαστίζει τον πλανήτη,  αλλά κυρίως για την άνοδο των φασιστικών και ναζιστικών μορφωμάτων που ξεπετάγονται στην Ευρώπη και σε όλο τον πλανήτη ανεβάζοντας τα ποσοστά τους και επηρεάζοντας με την “ιδεολογία” τους χιλιάδες ανθρώπους και εξωθώντας την κοινωνία σε ακρότητες. Η τέχνη έχει σημαντικό χρέος να αφυπνίζει τον άνθρωπο και να τον απομακρύνει από αυτά τα σκοτεινά μονοπάτια που καταλήγουν συνήθως στον παραλογισμό, στη βία και στην κατάργηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ποιο είναι το μήνυμα με το οποίο κλείνει η παράσταση;

Υπάρχουν πιο πολλά πράγματα στον άνθρωπο που μπορείς να θαυμάσεις παρά να περιφρονήσεις.

Ποια είναι τα επόμενα επαγγελματικά σας σχέδια;

Το Σάββατο 22 Οκτωβρίου ξεκινάει “Το ημερολόγιο ενός τρελού” του Νικολάι Γκόγκολ, που έχω σκηνοθετήσει και ερμηνεύει ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης στο θέατρο Επί κολωνώ. Επίσης πέρα από τις παραστάσεις της Πανούκλας που θα συνεχιστούν το Νοέμβριο στο θέατρο 104, κάνουμε πρόβες με την ομάδα Gaff και σε σκηνοθεσία της Σόφιας Καραγιάννη για το έργο του Χρόνη Μίσσιου “Καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς” το οποίο θα ανέβει τέλος Νοεμβρίου για πρώτη φορά στο θέατρο. Από 15 Δεκεμβρίου ξεκινάω πρόβες για τη “Δωδέκατη νύχτα” του Σαίξπηρ σε σκηνοθεσία Ντίνου Ψυχογιού, ενώ το Μάρτιο, εκτός απροόπτου, θα αρχίσουν τα γυρίσματα της ταινίας του Δήμου Αβδελιώδη “Το σατυρικο δράμα των Αθηνών” όπου πρωταγωνιστώ και υποδύομαι έναν σπουδαίο λαϊκό ήρωα, τον Καραγκιόζη.

Info: «Η πανούκλα» Δευτέρα 24 & Τρίτη 25 Οκτωβρίου, ώρα 21.00 στο Θέατρο Αμαλία & «Το ημερολόγιο ενός τρελού» από 22 Οκτωβρίου, κάθε Σάββατο 18:15 &  Κυριακή 21:15 στο Θέατρο Επί Κολωνώ

Ακολουθήστε το tetragwno.gr στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης facebook, twitter και instragram για να ενημερώνεστε άμεσα για όλες τις πολιτιστικές ειδήσεις.