Ποιήματα, διηγήματα, θεατρικά έργα, θεατρικές ομάδες και σπουδές στο θέατρο και τη σκηνοθεσία κινηματογραφου η Ευδοκία Σταυρίδου αναμετράται με μια δυνατή ιστορία παρμένη από αληθινά γεγονότα στο δεύτερο μυθιστόρημα της «Βαθιά νερά» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ωκεανός. «Η μνήμη είναι έναν θαυμαστό εργαλείο», μου απαντά για την ιστορία του Μιχάλη και της Μαργαρίτας που διαδραματίζεται στην πόλη των Ιωαννίνων.
Αφηγούμενη την ιστορία του Μιχάλη και της Μαργαρίτας, πρωταγωνιστών του βιβλίου σας, παράλληλα παρατηρούμε την ιστορία της λίμνης των Ιωαννίνων μιας ιστορίας που γεννάει μνήμες. Πως αποφασίσατε να δημιουργήσετε τοπεριβάλλον αυτό; Η μνήμη μας είναι ένα θαυμαστό, πολυσυλλεκτικό εργαλείο. Αρκετά χρόνια πίσω οι αφηγήσεις ενός ηλικιωμένου Γιαννιώτη, σε ένα τραπέζι, φυτεύτηκαν στο υποσυνείδητό μου όπως οι σπόροι στη γη. Μια μαγευτική, νυχτερινή φωτογραφία του νησιού μέσα στη λίμνη των Ιωαννίνων στάθηκε ικανή να κάνει τους σπόρους να φυτρώσουν. Δεν ξέρω αν επέλεξα εγώ τα Γιάννενα ή τα Γιάννενα εμένα. Πιστεύω το δεύτερο. Δεν θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ ιδανικότερο τοπίο να «στήσω» τους ήρωές μου εκτός από αυτή τη μαγική πόλη που συγκεντρώνει τόσα πολλά και μοναδικά χαρακτηριστικά. Το Κάστρο, τη Λίμνη, το Νησί, την παλιά πόλη, τους μύθους, τους θρύλους τυλιγμένα όλα μαζί στα πέπλα της ομίχλης.
Κάνετε αναφορά σε αληθινά γεγονότα. Από ποιες πηγές αντλήσατε τις πληροφορίες; Έχετε μιλήσει και μεκατοίκους της περιοχής; Η αρχική έρευνα έγινε μέσω διαδικτύου. Έπειτα ακολούθησαν τα ταξίδια μου στα Γιάννενα. Κάθε σημείο της πόλης που περιγράφω το έχω περπατήσει. Έχω συνομιλήσει μαζί του. Έχω «κλέψει» μυστικά του… Μια από τις πιο συγκλονιστικές διαδρομές ήταν εκείνη στο νεκροταφείο του Αγίου Νικολάου Κοπάνων, αλλά και το ίδιο το νεκροταφείο βέβαια που είναι σαν μουσείο αφού υπάρχουν μοναδικά γλυπτά εκατοντάδων ετών που σκεπάζουν τάφους ακόμα και ηρώων της επανάστασης. Μα ο τόπος αυτός στάθηκε με τόση αγάπη απέναντί μου οδηγώντας με από την μια πληροφορία στην επόμενη όλες πολύτιμες για το βιβλίο μου και τις οποίες ξεκινώντας ούτε καν είχα διανοηθεί. Κάπως έτσι από μια περίεργη σύμπτωση έφτασα να χτυπήσω την πόρτα του Θόδωρου Γκέκα, στο νησί, ο οποίος μαζί με την γυναίκα του Κωνσταντίνα άνοιξαν την πόρτα του σπιτιού τους και με υποδέχτηκαν με αγάπη όσες φορές πήγα να ζητήσω πληροφορίες για την ζωή των ψαράδων στο νησί. Του αφιερώνω άλλωστε το βιβλίο γιατί χωρίς την πολύτιμη συμβολή του δεν θα είχα καταφέρει να αποτυπώσω την γνησιότητα των όσων περιγράφω.
Τις αφηγήσεις σας συμπληρώνουν και δημοτικά τραγούδια. Η παραδοση και η μνήμη είναι συνυφασμένη με το δημοτικό τραγούδι. Ποιος ο λόγος αυτής της έμφασης; Πώς είναι δυνατόν να κάνεις ένα τόσο βαθύ ταξίδι στον χρόνο σε έναν τόπο χωρίς να σταθείς με σεβασμό σε ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά του. Τα Ηπειρώτικα Δημοτικά Τραγούδια αποτελούν μεγάλο κεφάλαιο στη Λαογραφία μας και δεν θα μπορούσαν να μην συμπεριληφθούν στο βιβλίο. Είναι αναπόσπαστο κομμάτι της αυθεντικότητας του κειμένου.
Θα επιδιώκατε σε ένα κινηματογραφικό φιλμ; Είναι σαν να έχετε μια σκαλέτα κινηματογραφικής αποτύπωσης στο μυθιστόρημα. Γιατί όπως γνωρίζουμε έχετε σπουδάσει σκηνοθεσία κινηματογραφου. Όταν γράφω έχω μπροστά μου πρώτα τις εικόνες και έπειτα βρίσκω τις λέξεις να τις ντύσω, να τις αποτυπώσω όσο πιο πιστά μπορώ και αυτό δεν είναι πάντα μια εύκολη διαδικασία. Είναι όμως κάτι που κάνω πάντα με αγάπη. Το γεννώ και με γεννάει. Θα ήταν υπέροχο να γινόταν το βιβλίο μου ταινία. Πιστεύω κάπου ανάμεσα στα κρυφά όνειρα κάθε συγγραφέα υπάρχει κι αυτό.
Ή ακόμα μια μεταφορά στην τηλεόραση ή στο θέατρο θα σας ενδιέφερε; Αναμφίβολα θα μπορούσε να γίνει και σήριαλ αλλά όχι θεατρική παράσταση. Έχει πάρα πολλούς χώρους για μια θεατρική σκηνή. Γνωρίζω και το θέατρο αρκετά καλά. Είναι μεγάλη αγάπη και αυτό. Επίσης έχω γράψει και κάποια θεατρικά έργα και είμαι σίγουρη πως το συγκριμένο βιβλίο τουλάχιστον δεν προσφέρεται για το σανίδι.
Τα τελευταία χρόνια δίνεται περισσότερος χώρος σε ιστορίες που αφορούν είτε γεγονότα από αληθινές ιστορίες, είτε ιστορικές αφηγήσεις. Που πίστευε ότι οφείλεται η τάση αυτή; Υπάρχει μια ανθρώπινη «διαστροφή» που ονομάζεται κοιτάζω πίσω από την κλειδαρότρυπα. Προτιμώ να ασχολούμαι με τα προβλήματα των άλλων σε μια προσπάθεια να ξεφύγω από τα δικά μου. Να παρηγορηθώ στη σκέψη πως κι άλλοι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερα και σοβαρότερα προβλήματα. Από την άλλη πλευρά όπως έχω πει και παλαιότερα, υπάρχουν κάποιες αληθινές ιστορίες που καμιά πένα δεν μπορεί να ξεπεράσει γιατί η αληθινή ζωή είναι η επιτομή της ανατροπής και του απροσδόκητου.
Ποιες οι δικές σας αναφορές; Έχουμε αξιόλογους έλληνες συγγραφείς, δεν θα μπω στη διαδικασία αναφοράς ονομάτων γιατί δεν θέλω να ξεχάσω κάποιον το οποίο θεωρώ αδικία έναντι των υπολοίπων. Έχω διαβάσει, εκτός από παραμύθια, τα οποία λατρεύω, στην κλασσική και όχι την παιδική τους έκδοση, Ελληνική και Ινδική Μυθολογία, τους περισσότερους κλασσικούς συγγραφείς Έλληνες και ξένους και είμαι σε όλους ευγνώμων για όσα μου προσέφεραν. Θέλω όμως να σταθώ ιδιαίτερα στον Χαλίλ Γκιμπράν, τον Έρμαν Έσσε, τον Ντοστογιέφσκι, τον Τσέχωφ και τον πολύ σημαντικό μας Καζαντζάκη γιατί για κάποιον λόγο, διαφορετικό ο καθένας, με σημάδεψαν.
Έχετε χρόνο για διάβασμα; Ποιο βιβλίο διαβάσατε τελευταία; Το διάβασμα για μένα είναι τρόπος ζωής. Το ταξίδι μου όταν δεν μπορώ να ταξιδέψω. Η ανάπαυλά μου, η δική μου στιγμή. Πάντα βρίσκω χρόνο να διαβάζω έστω και λίγες σελίδες την ημέρα. Η μόνη περίοδος που δεν διαβάζω είναι όταν γράφω. Εκεί δεν θέλω τίποτα απολύτως να με αποσπά και να με επηρεάζει εκτός από όσα αφορούν την έρευνα του εκάστοτε βιβλίου μου. Το βιβλίο που διάβασα πρόσφατα, για δεύτερη φορά μετά από είκοσι χρόνια, είναι «Το ημερολόγιο ενός Μάγου» του Πάουλο Κοέλιο, εκδόσεις Λιβάνη. Ένα συμβολικό βιβλίο που αναφέρεται στην προσωπική μας πορεία. Σε ό,τι πιο σπουδαίο και πολύτιμο μπορούμε να κατακτήσουμε σε αυτή τη ζωή, την Αυτογνωσία. Επιτρέψτε μου να παραθέσω ένα μικρό απόσπασμα: «Διένυσα όλα τούτα τα χιλιόμετρα για να ανακαλύψω πράγματα που τα ήξερα ήδη, που τα ξέρουμε όλοι, αλλά είναι δύσκολο να τα δεχτούμε… Πολύ λίγοι είναι αυτοί που δέχτηκαν το βάρος της νίκης: οι περισσότεροι παραιτήθηκαν από τα όνειρά τους όταν αυτά έγιναν πιθανά…»
Τι θα συμβουλεύατε σ’ έναν νέο αναγνώστη σας; Να μην σταματήσει ποτέ να διαβάζει. Είναι το μεγαλύτερο δώρο που μπορεί να κάνει στον εαυτό του. Σε κάθε καινούργιο βιβλίο που θα διαβάζει θα ανακαλύπτει ένα κομμάτι του, μια πληγή, μια αγάπη, έναν γνωστό του ή θα του αποκαλύπτονται ολότελα καινούργιοι κόσμοι. Όλα πολύτιμα.
Αν δεν ήταν συγγραφή, τι άλλο θα ήταν; Αν δεν ήταν η συγγραφή δεν θα ήταν τίποτα άλλο. Με επέλεξε και δεν την επέλεξα εγώ με την έννοια πως γράφω από τα εφηβικά μου χρόνια. Ένιωσα το κάλεσμά της και από τότε την ακολουθώ.